FOK!
FOK!


Laatste items
Laatste items
Toon berichten uit deze thema's





Toon berichten van deze types







Actieve items
Actieve items


Forum
Forum


Archief
Artikelen van zondag 19 januari 2025

Dubbel Zwitsers feest op afdaling legendarische Lauberhorn, Noren domineren slalom

's Werelds beste alpineskiërs waren dit weekeinde in het Zwitserse Wengen. Het dorp is weliswaar afgelegen en nauwelijks normaal per auto te bereiken, het is wel één van de grootste klassiekers op de kalender: de Lauberhornrennen trekken elk jaar weer vele duizenden toeschouwers, zo ook dit weekeinde.

Super-G
Met Franjo von Allmen hebben de Zwitsers dit seizoen een nieuwe ster en uitgerekend op de Lauberhorn brak hij definitief door: Von Allmen mocht vroeg aan de bak en zag hoe iedereen zijn tanden stuk beet op zijn tijd. Het werd een eerste World Cup-zege ooit voor Von Allmen, met de Oostenrijker Vincent Kriechmayr op 0,10 seconden. Het Zwitserse feestje werd gecompleteerd door Stefan Rogentin, die twee dagen na een zeer nare trainingscrash op 0,58 seconden een fraaie derde plek pakte.

Afdaling
De langste afdaling op de kalender kon gelukkig in z'n geheel afgewerkt worden en dus werd het een feest op de Lauberhorn. Miho Hrobat mocht als eerste naar beneden en de Sloveen zag hoe dat zowaar zijn tweede podiumplek ooit opleverde. De Zwitsers konden extra aan het feest: grote held Marco Odermatt was de allersnelste en pakte de klassieker, Von Allmen completeerde zijn topweekeinde met plek twee op 0,37 seconden - Hrobat werd op 0,57 seconden derde.

Slalom
Op de Männlichenpiste kon lang en kort nagesproken worden, één ding was duidelijk: het bleef nog lang onrustig in het altijd goed met elkaar bevriende Noorse kamp. Atle Lie McGrath was de snelste in run één en verzilverde dat in de tweede manche: hij won met 0,18 seconden voorsprong op landgenoot Timon Haugan. Het Noorse feest werd volledig compleet gemaakt door Henrik Kristoffersen, die op 0,29 seconden ook nog eens de derde plek pakte - voor een drietal Zwitsers.

Italiaanse skiesters domineren op Olympia delle Tofane, superstunt Blanc en Macuga

Ook 's werelds beste alpineskiesters zijn alweer enige tijd bezig aan het nieuwe jaar. In Slovenië en Oostenrijk werd gestreden op de technische onderdelen, terwijl de liefhebbers van hoge snelheden aan hun trekken kwamen in Oostenrijk en, dit weekeinde, op de olympische piste in Italië.

Kranjska Gora, reuzenslalom
De Zweedse Sara Hector was ongenaakbaar in Slovenië: de olympisch kampioene was ruimschoots de snelste in de eerste run en maakte dat in run twee perfect af. Plek twee ging op maar liefst 1,42 seconden naar de pas 18-jarige voor Albanië uitkomende Lara Colturi, haar eerste reuzenslalompodium, met de Nieuw-Zeelaandse Alice Robinson op 1,52 seconden op de derde plek.

Kranjska Gora, slalom
Een wedstrijd eerder pakte Zrinkja Ljutic de eerste Kroatische vrouwenzege in bijna twintig jaar, in Slovenië zette ze die vorm gelijk door. In run één deelde ze de snelste tijd nog met Wendy Holdener, maar in de tweede manche zette ze de Zwitserse op 0,16 seconden voor plek twee. Het podium werd op 1,19 seconden gecompleteerd door de Zweedse Anna Swenn Larsson, terwijl er ook Nederlands nieuws was: Noa Rabou mocht haar World Cup-debuut maken, maar finishte helaas de eerste run niet.

St Anton, afdaling
De in topvorm verkerende Italiaanse Federica Brignone mocht als veertiende de piste af en noteerde een vlijmscherpe tijd, waar de één na de ander zich op stuk beet. Landgenote Laura Pirovano stond op 0,43 seconden op plek twee, maar zou zelfs nog van het podium vallen. Eerst dook de Tsjechische Ester Ledecka op 0,18 seconden van Brignone naar plek twee, daarna volgde misschien wel dé stunt van het seizoen. Malorie Blanc uit Zwitserland finishte twee weken eerder bij haar World Cup-debuut niet, maar in St Anton, haar tweede World Cup-wedstrijd ooit, snelde de jongeling op 0,07 seconden van Brignone naar de tweede plek.

St Anton, super-G
De volgende stunt kwam er gelijk achteraan: de Amerikaanse Lauren Macuga werd in december al vierde in Beaver Creek, haar beste resultaat ooit, maar pakte in St Anton tot ieders verbazing de overwinning en ruim ook. Stephanie Venier gaf voor eigen publiek 0,68 seconden toe en werd tweede, voor Brignone (+0,92) - Lindsey Vonn greep op 1,24 seconden nét naast het podium en werd vierde.

Flachau, slalom
Camille Rast kent een topseizoen, in december won de Zwitserse in Killington voor het eerst en bij de Nachtslalom in Flachau liet ze die vorm nog eens zien. Na een mindere eerste run, waarin ze de achtste tijd noteerde, slalomde Rast in run twee iedereen voorbij: ze won met 0,16 seconden voorsprong op landgenote Wendy Holdener, terwijl Hector op 0,38 seconden het podium completeerde.

Cortina d'Ampezzo, afdaling
Op de klassieke Olympia delle Tofane werden de olympische wedstrijden van 1956 gehouden en volgend jaar zal dat weer het geval zijn. Bij de vrouwen is het een klassieker op de kalender en daar ging de overwinning op de afdaling naar thuisheldin Sofia Goggia, die met haar kenmerkende aanvallende stijl 0,42 seconden onder de tijd van de Noorse Kajsa Vickhoff Lie dook. Lie pakte wel een fraaie tweede plek, voor Brignone (+0,55).

Cortina d'Ampezzo, super-G
Brignone liet zich niet nog eens verslaan op de piste waar ze volgend jaar voor olympisch goud hoopt te gaan: haar tijd werd alleen door de Zwitserse Lara Gut-Behrami enigszins benaderd, maar ook zij gaf al 0,58 seconden toe. Plek drie ging ook naar een Zwitserse en wel in de persoon van Corinne Suter, op 1,08 seconden van Brignone, nadat ze vorig jaar nog zwaar geblesseerd raakte bij een val op dezelfde piste.

Sabalenka stoomt door op weg naar derde Australian Open-titel op rij

Ook in het vrouwenenkelspel vordert de Australian Open gestaag. Zondag zijn ook bij de vrouwen de eerste vier kwartfinalisten bekend geworden, maandag worden er nog eens vier achtste finales gespeeld en is duidelijk welke acht speelsters nog kans maken op de eerste Grand Slam-titel van het jaar.

Kwartfinales
Aryna Sabalenka jaagt op haar derde opeenvolgende titel en de Wit-Russische wereldranglijstaanvoerster is nog altijd lekker bezig. Ze klopte de Amerikaanse Sloane Stephens met 6-3, 6-2, was de Spaanse Jessica Bouzas Maneiro en Clara Tauson uit Denemarken de baas en won zondag met 6-1, 6-2 zeer overtuigend van de als veertiende geplaatste Russische Mirra Andreeva.

In de kwartfinales staat Sabalenka tegenover de Russische Anastasiya Pavlyuchenkova, die Donna Vekic uit Kroatië in de tiebreak van de eerste set in de achtste finales definitief wist te breken: 7-6 (0), 6-0. Zheng Qinwen zat ook in haar deel van het schema, maar de als vijfde geplaatste Chinese verloor in ronde twee van Laura Siegemund uit Duitsland, die daarna dan weer van Pavlyuchenkova verloor.

Dan de Amerikaanse Coco Gauff, als derde geplaatst en ook op weg naar de laatste acht. Gauff klopte onder meer landgenote Sofia Kenin en stond in de achtste finales voor het eerst een set af. Tegen Belinda Bencic herstelde ze zich echter rap en de Zwitserse moest er ruim aan geloven: 5-7, 6-2, 6-1. Bencic was in de tweede ronde verantwoordelijk voor het elimineren van de Nederlandse Suzan Lamens, die verloor met 6-1, 7-6 (3).

Gauff gaat in de kwartfinales spelen tegen de Spaanse Paula Badosa. Zij kwam alleen in de derde ronde tegen Marta Kostyuk even in moeilijkheden met een verloren set, in de achtste finales was ze met 6-1, 7-6 (2) een maat te groot voor de Servische Olga Danilovic. Die had een ronde eerder dan weer verrassend met 7-6 (3), 6-1 gewonnen van de Amerikaanse Jessica Pegula (7). In ronde één won Danilovic met twee keer 6-4 van niemand minder dan Arantxa Rus.

Achtste finales
De Kazachse Elena Rybakina (6) gaat het maandag in de achtste finales opnemen tegen de Amerikaanse Madison Keys (19). Die rekende in ronde drie af met haar als tiende geplaatste landgenote Danielle Collins (6-4, 6-4), de enige kleine verrassing in dat deel van het schema.

Het volgende deel van het schema kende wel een flinke verrassing: de als vierde geplaatste Italiaanse Jasmine Paolini moest er in de derde ronde met 2-6, 6-4, 6-0 aan geloven tegen Elina Svitolina (28). De Oekraïnse speelt maandag in de achtste finales tegen Veronika Kudermetova uit Rusland, die op haar beurt de Braziliaanse Beatriz Haddad Maia (15) met 6-4, 6-2 versloeg.

De Amerikaanse Emma Navarro (8) en de Russische Daria Kasatkina (9) waren de hoogstgeplaatste speelsters in deel zeven van het schema en zij lieten zich niet verrassen. Navarro speelde nog louter driesetters, Kasatkina leverde juist nog geen enkele set in en lijkt maandag de favoriete.

Tot slot het onderste deel, waar de Poolse Iga Swiatek (2)de dienst uit maakt. Met zeer indrukwekkende zeges op de Tsjechische Katerina Siniakova (6-3, 6-4), de Slowaakse Rebecca Sramkova (6-0, 6-2) en de Britse Emma Raducanu (6-1, 6-0) gaat Swiatek naar een duel met Eva Lys. De Duitse is de eerste 'lucky loser' die bij de vrouwen de achtste finales haalde in Melbourne.

Europese shorttracktitels voor Velzeboer en Van 't Wout

In het Duitse Dresden vonden dit weekend de Europese kampioenschappen shorttrack plaats. Xandra Velzeboer kwam individueel alleen in actie op de 1.500 meter maar greep daarop wel de titel. Jens van 't Wout greep dit weekend het goud op zowel de 500 meter als de 1.500 meter en pakte daarnaast ook nog zilver op de 1.000 meter.

Voor Velzeboer, die wel al diverse wereldtitels greep, was dit haar eerste Europese titel. "Het zorgde zo allemaal misschien wel een beetje voor extra spanning. Zeker omdat die relay niet lukte. Daarna moest wel meteen de knop om en soms word je dan te gretig. Maar ik dacht: gewoon lekker racen, leuke inhaalacties maken en vertrouwen op mezelf. Dan is de kans het grootst dat ik de goede beslissingen neem."

Zus Michelle Velzeboer kende een minder gelukkig EK. Ze leek op de 500 meter op weg naar de titel maar werd onderuit getikt door de de Italiaanse Arianna Fontana. Die kreeg een straf maar daar kocht Velzeboer natuurlijk niks voor en ze moest het doen met de vierde plaats. Ook op de gemengde aflossing zat het tegen, daar tikte een Italiaan Van 't Wout aan, waarna de Nederlander onderuit ging. Italië werd gediskwalificeerd, voor Nederland restte het zilver. De gouden medaille ging naar Frankrijk.

Jens van 't Wout kende op de gemengde en mannen relay (Waar Nederland een penalty kreeg) na wel een succesvol toernooi. Gisteren was hij de beste op de 500 en 1.500 meter, vandaag moest hij na een fotofinish genoegen nemen met zilver. Het goud was voor de Italiaan Pietro Sighel.

Djokovic en Alcaraz in kwartfinales Australian Open

In Melbourne is het eerste Grand Slam-toernooi van het tennisjaar in volle gang. Op de Australian Open is de eerste week inmiddels voorbij, de hoogste tijd om eens te kijken hoe de vlag er bij hangt - zondag werden in het mannenenkelspel de eerste vier kwartfinalisten al bekend.

Kwartfinalisten
Men begon met de onderste helft van het schema, waar de als tweede geplaatste Duitser Alexander Zverev te vinden is. Die opende zijn toernooi met drie keer 6-4 tegen de Fransman Lucas Pouille, waarna hij weinig moeite had met de Spanjaard Pedro Martinez (6-1, 6-4, 6-1) en de Brit Jacob Fearnley (6-3, 6-4, 6-4). In de achtste finales speelde Zverev zondag tegen de Fransman Ugo Humbert (14), die hij ondanks één moeizame set toch vrij soepel de baas was: 6-1, 2-6, 6-3, 6-2.

In de kwartfinales komt Zverev de Amerikaan Tommy Paul tegen. De nummer twaalf van de plaatsingslijst opende met een thriller tegen thuisspeler Christopher O'Connell, die hij met 6-2, 3-6, 6-1, 6-7 (5), 7-5 de baas was. Hij klopte de Japanner Kei Nishikori na een stroeve start met 6-7 (3), 6-0, 6-3, 6-1 en won vervolgens met 7-6 (0), 6-2, 6-0 van de Spanjaard Roberto Carballes Baena. Diens landgenoot Alejandro Davidovich Fokina kon Paul vervolgens geen enkele weerstand bieden: drie keer 6-1 en Paul staat bij de laatste acht.

De als derde geplaatste Spanjaard Carlos Alcaraz verloor geen set in zijn eerste twee duels: de Kazach Alexander Shevchenko verloor met 6-1, 7-5, 6-1 en Yoshihito Nishioka uit Japan werd met 6-0, 6-1, 6-4 verslagen. Alcaraz klopte vervolgens de Portugees Nuno Borges met 6-2, 6-4, 6-7 (3) en 6-2, waarna hij zondag de Brit Jack Draper (15) geblesseerd af zag haken op het moment dat Alcaraz al met 7-5, 6-1 voor stond.

In de kwartfinales krijgt men zo een ware kraker voorgeschoteld: Alcaraz treft de Servische grootheid Novak Djokovic, als zevende geplaatst. De veelvoudig kampioen verloor zijn eerste set van het toernooi, maar klopte de Amerikaan Nishesh Basavareddy wel met 4-6, 6-3, 6-4, 6-2 en won vervolgens van de Portugese qualifier Jaime Faria: 6-1, 6-7 (4), 6-3, 6-2. Djokovic stuurde daarna twee Tsjechen naar huis: Tomas Machac verloor met 6-1, 6-4, 6-4 en zondag rekende hij met 6-3, 6-4, 7-6 (4) af met Jiri Lehecky voor een plek in de kwartfinales.

Achtste finales
Maandag worden de kwartfinalisten in de bovenste helft van het schema bepaald. Wereldranglijstaanvoerder Jannik Sinner won met 7-6 (2), 7-6 (5), 6-1 van de Chileen Nicolas Jarry, waarna hij thuisspeler Tristan Schoolkate met 4-6, 6-4, 6-1, 6-3 klopte. In ronde drie won Sinner van de Amerikaan Marcos Giron (6-3, 6-4, 6-2) en maandag neemt hij het op tegen Holger Rune (13). De Deen won van Miomir Kecmanovic, die van de Pool Hubert Hurkacz won, die op zijn beurt in ronde één met 7-5, 6-4, 6-4 te sterk was voor Tallon Griekspoor - zo hebben we toch een Nederlandse connectie gevonden.

Alex de Minaur (8) is de grootste hoop van het thuispubliek, hij opende met een 6-1, 7-5, 6-4 zege op Botic van de Zandschulp. Vervolgens klopte hij de Amerikaanse qualifier Tristan Boyer (6-2, 6-4, 6-3), om daarna Francisco Cerundolo met 5-7, 7-6 (3), 6-3, 6-3 terug naar Argentinië te spelen. Maandag neemt De Minaur het op tegen de verrassende Amerikaan Alex Michelsen, die stuntte met een overwinning op Stefanos Tsitsipas (11) in ronde één: 7-5, 6-3, 2-6, 6-4. Via overwinningen op James McCabe en Karen Khachanov (19) plaatste Michelsen zich daarna voor zijn eerste achtste finale op een Grand Slam-toernooi.

De volgende achtste finale gaat tussen de Amerikaan Ben Shelton (21) en de Franse veteraan Gaël Monfils. Shelton versloeg landgenoot Brandon Nakashima, Pablo Carreño Busta uit Spanje en de Italiaan Lorenzo Musetti, terwijl Monfils stuntte: na overwinningen op landgenoot Giovanni Mpetshi Perricard en de Duitser Daniel Altmaier won hij met 3-6, 7-5, 7-6 (1), 6-4 van de als vierde geplaatste Amerikaan Taylor Fritz.

Tot slot nog een verrassende achtste finale: Lorenzo Sonego tegen Learner Tien. De Amerikaanse qualifier won in de tweede ronde verrassend en na een ware thriller met 6-3, 7-6 (4), 6-7 (8), 1-6, 7-6 (7) van de als vijfde geplaatste Rus Daniil Medvedev. De Italiaan Sonego rekende onder meer af met João Fonseca uit Brazilië, die in de eerste ronde de als negende geplaatste Rus Andrey Rublev uit had geschakeld.

Uitslagen Eredivisie zondag

Ajax heeft goede zaken gedaan in de Eredivisie. De Amsterdammers wonnen in Friesland met 0-2 van sc Heerenveen en zijn daarmee tot op één punt genaderd van koploper PSV. Eerder op de dag verloor FC Twente op bezoek bij NAC.

NAC - FC Twente
NAC boekt belangrijke overwinning op FC Twente
NAC Breda heeft na drie nederlagen eindelijk weer eens een overwinning geboekt. In eigen huis werd FC Twente met 2-1 verslagen.

De thuisploeg kende een uitstekende start. Na een kwartier spelen kwam NAC op voorsprong dankzij Adam Kaied, die na een geslaagde dribbel de bal in de verre hoek schoot. Niet veel later verdubbelde Elías Már Ómarsson de voorsprong met een rake treffer.

FC Twente ging daarna op zoek naar aansluiting en hoopte in de eerste helft nog op een strafschop na vasthouden in het strafschopgebied, maar die werd niet toegekend. In de tweede helft kregen de bezoekers meerdere kansen om de aansluitingstreffer te maken, maar deze werden niet benut door de aanvallers van Twente.

Een kwartier voor tijd viel alsnog de 2-1 via Daan Rots, wat zorgde voor een spannende slotfase. Ricky van Wolfswinkel dacht even later de gelijkmaker te maken, maar zijn doelpunt werd afgekeurd vanwege buitenspel. In de blessuretijd kreeg Van Wolfswinkel nog een grote kans, maar ook die werd niet verzilverd.

sc Heerenveen - Ajax
Ajax nadert koploper PSV na zege in Friesland
Ajax heeft in Friesland goede zaken gedaan in de titelrace. De ploeg van Francesco Farioli won met 0-2 van sc Heerenveen en is daardoor tot op één punt genaderd van koploper PSV.

Ajax domineerde de eerste helft en kwam terecht op voorsprong uit een corner. Josip Sutalo kopte de bal bij de tweede paal binnen. De Amsterdammers bleven daarna de betere ploeg, maar lieten na om de voorsprong verder uit te breiden. Hierdoor mocht Heerenveen blijven hopen op een resultaat.

Pas in het laatste kwart van de wedstrijd zorgde Heerenveen voor enige dreiging, maar tot scoren kwam het niet. Ajax besliste de wedstrijd uiteindelijk opnieuw via een corner. Ditmaal was het Chuba Akpom die met het hoofd scoorde en de eindstand op 0-2 bepaalde.

Almere City - Heracles
Heracles wint degradatieduel in Almere
Heracles Almelo heeft een belangrijke overwinning geboekt in het degradatieduel tegen Almere City. In Almere won de ploeg met 0-2.

Mats Rots was in de eerste helft de uitblinker. De linksback liet zich gelden met een aantal goede acties. Eerst legde hij de bal panklaar voor Thomas Bruns, maar die wist de kans niet te benutten. Even later ging Rots voor eigen succes: hij passeerde aan de linkerkant meerdere tegenstanders en schoot vervolgens knap raak met zijn rechtervoet.

Almere City probeerde in de tweede helft op zoek te gaan naar de gelijkmaker, maar was onmachtig tegen het goed georganiseerde Heracles. Twintig minuten voor tijd besliste Jizz Hornkamp de wedstrijd door de 0-2 binnen te schieten.

NEC - Fortuna Sittard

NEC heeft in een wedstrijd met daarin prachtige doelpunten met 4-1 gewonnen van Fortuna Sittard

Sami Ouaissa zette NEC na een goed half uur op voorsprong. De aanvallende middenvelder krulde op prachtige wijze de 1-0 binnen. Lang kon de thuisploeg niet genieten van de voorsprong, want vijf minuten was het alweer gelijk. Loreintz Rosier kreeg de bal voor zijn voeten en de Fransman twijfelde niet en zorgde met een harde uithaal voor de 1-1.

Op slag van rust probeerde Vito van Crooij het vanuit een vrije trap van zo'n dertig meter, maar zijn inzet eindigde op de lat. Daarvoor had hij ook eens de lat geraakt, maar in de tweede helft wist hij alsnog te scoren. Hij draaide een corner direct in het doel en zette NEC op voorsprong. Calvin Verdonk zorgde twee minuten later voor de 3-1 door via de lat binnen te schieten. Invaller Thomas Ouwejan bepaalde de eindstand op 4-1.

Trump-team propvol Fox-volk

Met de aanstelling van maar liefst 19 oud-medewerkers van Fox News in het aankomende kabinet en de staffuncties van aankomend president Donald Trump, krijgt de Amrikaanse politiek te maken met een flinke directe invloed van een ‘mainstream media’-bedrijf. Van voormalig presentatoren tot medische experts en producers: het team van Trump is de personificatie van de nauwe band tussen de conservatieve zender en Trump.

Opvallende namen zijn Pete Hegseth, een presentator van Fox News, die is genomineerd als minister van Defensie en Sean Duffy, een presentator bij Fox Business, die de rol van minister van Transport op zich zal nemen. Dr. Janette Nesheiwat, bekend van haar uitleg over de Covid-pandemie op Fox, is voorgedragen als de nieuwe Surgeon General. Andere prominente benoemingen zijn voormalig Fox-medewerker Mike Huckabee als ambassadeur in Israël en Tulsi Gabbard, eerder werkzaam bij Fox, als directeur van nationale inlichtingen.

Hoewel Fox News bekend staat als een trouwe bondgenoot van Trump, is de relatie tussen beide partijen vaak gespannen. Trump bekritiseerde de zender geregeld, ondanks dat hij zelf veel tijd doorbracht met het kijken naar de programma's en het gebruik ervan als platform voor zijn plannen en retoriek.

De benoemingen vormen een opmerkelijke nieuwe situatie waarbij niet alleen communicatierollen, maar ook invloedrijke managementposities binnen het kabinet worden vervuld door voormalige Fox-persoonlijkheden. Journalisten zoals Jennifer Griffin, de chief national security correspondent, staan nu voor de uitdaging om onpartijdig verslag te doen van een Pentagon onder leiding van hun voormalige collega, Pete Hegseth. Ook Peter Doocy, de Witte Huis-correspondent die tijdens de regering-Biden regelmatig scherpe vragen stelde, zal naar verwachting een andere benadering moeten kiezen bij het rapporteren over de regering-Trump.

Jay Wallace, president van Fox News Media, benadrukte dat de zender zijn verslaggeving onafhankelijk zal houden. “We zullen onze vragen blijven stellen, ongeacht wie er in de regering zit,” verklaarde Wallace. Hij erkende wel dat de toon mogelijk minder confronterend zal zijn, mede door de openheid van Trump tegenover de pers in vergelijking met zijn voorganger.

Er worden nogal wat vraagtekens gezet bij de mate waarin Trump zijn kabinet vult met persoonlijkheden uit de mediacultuur, een trend die in zijn eerste termijn al zichtbaar was, zij het in veel mindere mate. De huidige benoemingen gaan nu verder dan wat communicatierollen. De invloed van Fox News reikt nu tot sleutelposities binnen het landsbestuur, met mogelijke gevolgen voor miljoenen Amerikanen en federale werknemers.

De benoemingen tonen ook de nauwe verwevenheid tussen conservatieve politiek en Fox News, dat sinds zijn oprichting in 1996 fungeert als platform voor Republikeinse politici en opiniemakers. Trump lijkt deze traditie verder te versterken door prominente figuren uit de Fox-stal naar Washington te halen.

TikTok demonstratief op zwart in de VS

TikTok is sinds zaterdagavond in de Verenigde Staten demonstratief op zwart gegaan. De Amerikaanse regering voerde een verbod in dat gebruikers toegang tot de app ontzegt en TikTok uit de appstores van Apple en Google laat verwijderen. De app zou best nog even kunnen blijven functioneren zonder updates, maar het Chinese moederbedrijf ByteDance heeft ervoor gekozen om maar gewoon op zwart te gaan. Het verbod is het resultaat van een jarenlange controverse over de connecties van ByteDance met de Chinese overheid en de zorgen over nationale veiligheid die daarmee gepaard gaan.

Het is de eerste keer dat de Amerikaanse overheid een populair socialemediaplatform volledig blokkeert. TikTok, met ongeveer 170 miljoen Amerikaanse gebruikers, is niet meer toegankelijk voor het uploaden of bekijken van video's. In een boodschap aan gebruikers meldde de app: “Sorry, TikTok is op dit moment niet beschikbaar. Er is een wet aangenomen die TikTok verbiedt in de VS. Helaas betekent dit dat je TikTok voorlopig niet kunt gebruiken.” Ook gerelateerde apps zoals Lemon8 en CapCut zijn uit de Amerikaanse appstores verwijderd.

Het verbod komt voort uit een wet die in april vorig jaar werd aangenomen door het Amerikaanse Congres. ByteDance kreeg tot 19 januari 2025 de tijd om TikTok te verkopen aan een niet-Chinese eigenaar. Het bedrijf weigerde echter te verkopen en benadrukte dat een dergelijke verkoop commercieel, technologisch en juridisch onmogelijk is. Hierdoor ging de deadline onherroepelijk voorbij.

De wetgeving, officieel bekend als de Protecting Americans from Foreign Adversary Controlled Applications Act, werd aangenomen met brede steun van zowel Republikeinen als Democraten. Amerikaanse politici vrezen dat gegevens van TikTok-gebruikers door de Chinese overheid kunnen worden misbruikt, bijvoorbeeld om federale werknemers of contractors te volgen. Het Hooggerechtshof bekrachtigde deze wet twee dagen voor de deadline, waardoor ByteDance definitief gedwongen werd de Amerikaanse markt te verlaten.

TikTok vocht de wet aan en voerde aan dat het verbod de vrijheid van meningsuiting van zijn gebruikers schendt. Deze juridische argumenten werden echter verworpen. De beslissing leidde tot grote onzekerheid bij dienstverleners zoals Apple en Google, die waarschuwden dat het negeren van het verbod tot zware boetes kan leiden.

Opvallend is dat Donald Trump, die maandag opnieuw wordt ingehuldigd als president van de Verenigde Staten, een sleutelrol speelt in het drama rondom TikTok. Hoewel hij tijdens zijn eerste termijn voorstander was van een verbod op de app, heeft hij recentelijk zijn toon verzacht. Trump zei dat hij een tijdelijke opschorting van 90 dagen zal overwegen om ByteDance meer tijd te geven een oplossing te vinden. “De 90 dagen-uitstel is iets dat waarschijnlijk zal gebeuren, omdat het gepast is,” verklaarde Trump aan NBC News. Hij voegde eraan toe dat maandag waarschijnlijk een aankondiging hierover volgt.

TikTok heeft openlijk zijn hoop gevestigd op Trump. In een bericht aan gebruikers stelde het bedrijf: “We zijn dankbaar dat president Trump heeft aangegeven dat hij met ons wil samenwerken aan een oplossing om TikTok opnieuw beschikbaar te maken.” Ook TikTok-CEO Shou Zi Chew prees Trump voor zijn bereidheid om te zoeken naar een uitweg.

Ondertussen zoeken Amerikaanse TikTok-gebruikers massaal naar alternatieven. Verrassend genoeg wenden velen zich tot andere Chinese platforms zoals Xiaohongshu, ook bekend als RedNote. Deze app, die oorspronkelijk gericht is op de Chinese markt, heeft snel populariteit gewonnen in de VS. Amerikaanse gebruikers worden hartelijk ontvangen door Chinese gebruikers, wat leidt tot een ongebruikelijke vorm van culturele uitwisseling. Sommige Chinese tieners vragen hun Amerikaanse tegenhangers zelfs om hulp met Engels huiswerk, terwijl memes over dansende katten en belastingen de ronde doen.

De plotselinge populariteit van Xiaohongshu toont een breder wantrouwen onder gebruikers jegens Amerikaanse alternatieven zoals Instagram Reels of YouTube Shorts. Veel gebruikers zien deze platforms als minder aantrekkelijk of als producten van techgiganten met controversiële reputaties. Ze negeren daarbij gemakshalve de reputatie van de Chinese autocratie maar even.

China heeft intussen fel gereageerd op het verbod. Een woordvoerder van de Chinese ambassade in Washington beschuldigde de VS van ‘onrechtvaardige onderdrukking’ en daar houdt China helemáál niet van. De woordvoerder waarschuwde dat China alle nodige maatregelen zal nemen om de belangen van zijn bedrijven te beschermen.

60 doden bij gevechten tussen rebellengroepen ELN en FARC in Colombia

Bij de laatste geweldsuitbraak tussen ELN en FARC in Colombia zijn er 60 doden gevallen. Daarnaast zijn 32 mensen  mensen ontvoerd en honderden mensen op de vlucht geslagen.

Vorige week braken er gevechten uit tussen het linkse Nationale Bevrijdingsleger (ELN) en een splintergroepering van de inmiddels gedemobiliseerde Revolutionaire Strijdkrachten van Colombia (FARC). De regering heeft de vredesonderhandelingen met het ELN stopgezet. President Petro gaf hen de schuld van het geweld. Het ELN beschuldigde op zijn beurt de splintergroep FARC ervan de escalatie te hebben veroorzaakt. De regering Petro voert vredesbesprekingen met zowel linkse guerrillagroepen als drugsbendes die zijn opgericht door voormalige rechtse paramilitairen. Minstens 450.000 mensen zijn in de laatste 60 jaar omgekomen door bendegeweld en gevechten met rebellen in Colombia.

Charlie Hebdo trollt Elon Musk op X

Het bekende Franse satirische tijdschrift Charlie Hebdo publiceerde afgelopen week een "eerbetoon" aan 's werelds rijkste man. Het bekende Franse satirische weekblad publiceerde een "eerbetoon aan ons perspectief op vrijheid van meningsuiting".

Het tijdschrift publiceerde zelfs, naast zijn gebruikelijke uitgave, de hele reeks cartoons op X.

Op de cover van het nummer wordt Elon Musk als een worm die uit het lijk van de extreem rechtse en recent overleden Jean Marie Le Pen kruipt. In diverse cartoons wordt Musk en zijn relatie tot onder meer Donald trump en de Italiaanse premier Meloni op de hak genomen. Hoewel de cartoons nog niet van X verwijderd zijn, is het bij een aantal grove cartoons niet mogelijk om ze te embedden voor doorplaatsing.

In 2015 vond er een terroristische aanslag op het hoofdkantoor van Charlie Hebdo gepleegd vanwege een aantal gepubliceerde cartoons over Mohammed, hierbij kwamen 12 mensen om het leven en raakten er 11 gewond.

Spotprent over Elon Musk (@ Charlie Hebdo on X 160125 - 8.00 pm)
Spotprent over Elon Musk (@ Charlie Hebdo on X 160125 - 8.00 pm)

Israël: wapenstilstand met vertraging ingegaan om 10.15 uur

Israël heeft zijn aanvallen op de Gazastrook vanmorgen voortgezet vanwege het ontbreken van een gijzelaarslijst van Hamas. Het geplande bestand tussen beide partijen, dat om 07.30 uur Nederlandse tijd zou ingaan, liep hierdoor vertraging op en is alsnog om 10.15 uur ingegaan. Premier Benjamin Netanyahu stelde dat Hamas eerst volgens afspraak de lijst moest aanleveren met de namen van de gijzelaars die vandaag zouden worden vrijgelaten.

Kort na de oorspronkelijke starttijd verklaarde het Israëlische leger dat het luchtaanvallen en grondoperaties had uitgevoerd op doelen in het noorden en midden van Gaza. Getuigen meldden via persbureau Reuters ook aanvallen in het zuidelijke deel van de Gazastrook. Palestijnse bronnen meldden dat bij deze aanvallen zeker drie mensen zijn omgekomen en een onbekend aantal gewonden viel.

Volgens de afspraken moest Hamas de namen van drie vrouwelijke gijzelaars al een dag eerder hebben aangeleverd als onderdeel van een bredere overeenkomst. Hamas verklaarde dat technische problemen dit vertraagden. Netanyahu waarschuwde dat het bestand niet zou ingaan zonder deze lijst. De vrijlating van de drie vrouwen zou gepaard gaan met de vrijlating van een groep Palestijnse gevangenen.

Het bestand maakt deel uit van een bredere overeenkomst, vijftien maanden na het uitbreken van de oorlog tussen Hamas en Israël. In de eerste fase van deze regeling, die 42 dagen zal duren, zouden 33 gijzelaars vrijkomen in ruil voor honderden Palestijnse gevangenen. Israël zou zich bovendien terugtrekken tot een bufferzone aan de grens met Gaza, terwijl humanitaire hulp de zwaar getroffen gebieden zou bereiken. Onderhandelingen over de volgende fases zijn gepland over twee weken.

Update 10.00 uur:
Hamas heeft de namen vrijgegeven van drie Israëlische vrouwen die vandaag worden vrijgelaten als onderdeel van een overeenkomst met Israël. De gewapende tak van Hamas meldt dat het gaat om Romi Gonen (24), Emily Damari (28) en Doron Steinbrecher (31).

Volgens Israëlische media heeft Israël inmiddels bevestigd dat het de namenlijst heeft ontvangen. Eerder vanochtend weigerde premier Netanyahu de geplande wapenstilstand te laten ingaan, omdat de namenlijst nog niet door Hamas was verstrekt. Volgens de afspraken had dit uiterlijk een dag vóór de vrijlating moeten gebeuren.

In ruil voor de vrijlating van de vrouwen zal Israël negentig Palestijnse gevangenen vrijlaten.

Update 10.55 uur: 
Na enkele uren vertraging is de wapenstilstand in de Gazastrook om 10.15 uur eindelijk van start gegaan. 

Het kantoor van de Israëlische premier Netanyahu heeft gemeld dat de drie ontvoerde vrouwen vanmiddag na 16.00 uur lokale tijd (15.00 uur in Nederland) zullen worden vrijgelaten. Het betreft Romi Gonen (24), Emily Damari (28) en Doron Steinbrecher (31). Gonen werd op 7 oktober 2023 ontvoerd tijdens het Supernova-festival, terwijl Damari en Steinbrecher uit de kibboets Kfar Aza zijn meegenomen. De vier andere vrouwelijke gegijzelden die nog in leven zijn, worden een week later vrijgelaten.

Het X-account van Israël heeft zojuist de namen en foto's gedeeld van alle 33 gegijzelden die Hamas in de eerste fase van het bestand moet laten gaan, zie onderaan.

De 33 gijzelaars die in de 1e fase zullen vrijkomen (@ Israel on X 190125 9.24 am)
De 33 gijzelaars die in de 1e fase zullen vrijkomen (@ Israel on X 190125 9.24 am)

Fun met Funda #322: authentieke elementen in een woonboerderij

Net als in de vorige editie hebben we weer een mooie woning op leeftijd in het vizier. Deze woonboerderij uit de 19e eeuw staat in het Brabantse Dongen en heeft heel wat authentieke elementen.

Eigenlijk is woning wel optimistisch verwoord. Je moet even je handen uit de mouwen steken om hier met goed fatsoen te kunnen wonen. De rietgedekte boerderij uit 1840 is met een paar honderd vierkante meter bijzonder ruim en staat op een royaal perceel van meer dan 3.000m2. Wanneer je hier een grondige verbouwing hebt uitgevoerd kun je hier dus fantastisch mooi wonen.

De vaste lezer van deze rubriek zal bij de term authentieke elementen vast direct een cynische ondertoon proeven. Hier zitten er toch wel echt leuke dingen tussen. Zo zijn de balken van daken en verdieping in het zicht gelaten, is er een mooie vide in de ruime woonkamer in het achterhuis, en check ook het wc-raam in half-wagenwiel vorm. Verder zit het tjokvol met antiek (of misschien gewoon bejaard) meubilair en aanverwante spullen, al zullen die wellicht niet bij de koop inbegrepen zijn.

Daarover gesproken. De vraagprijs is een volle zeven ton. En dan moet je nog beginnen met verbouwen. Wie durft het aan om hier een prachtige villa van te maken?

FOK! Wat hetzelfde weer als afgelopen dagen

winterbanner

Goeiemorgen FOK!

Vanochtend begint de dag met een nevelige sfeer, en vooral in het noorden hangt er nog wat hardnekkige mist. Wees op je hoede, want op sommige plekken kan het verraderlijk glad zijn. De wind? Die houdt zich lekker rustig.

Vanmiddag wordt het een typisch winterdagje: bewolkt en grijs, al maakt het oosten nog een klein kansje op wat zon. Droog blijft het in ieder geval, en ook de wind heeft geen zin om op te komen dagen. De temperatuur blijft hangen rond het vriespunt, dus warm aankleden is geen overbodige luxe.

Vanavond blijft het droog, maar de mist is een blijvertje en kan plaatselijk opnieuw opduiken. De wind houdt het rustig, ideaal voor een kalme afsluiting van de dag.

In het noordoosten geldt in de ochtend code geel wegens mogelijk dichte mist.

Een foto inzenden? Dat kan hier!
Jouw foto of filmpje bij het weerbericht? Deze is te mailen via weer@fok.nl of up te loaden via ons fotoforum. Vermeld bij de foto waar deze ongeveer is gemaakt.

Meepraten over het weer? Dat kan op ons weerforum waar de atmosfeer op ontploffen staat:
WKN - De atmosfeer staat op ontploffen.
Of uiteraard in de reacties onder het weerbericht.

Obesitas wordt een steeds groter probleem

Obesitas is uitgegroeid tot een van de grootste gezondheidsuitdagingen van deze eeuw. Wereldwijd kampt een toenemend aantal mensen met overgewicht of obesitas en in Nederland lijkt de situatie dezelfde kant op te gaan.

Volgens het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) neemt obesitas in alle leeftijdsgroepen toe, maar opvallend is de groei in jongere generaties. Bijna 40 procent van de jongvolwassenen in Nederland heeft overgewicht, terwijl dit in 1990 nog rond de 17 procent lag. Als deze trend doorzet, voorspelt het RIVM dat van de volwassenen, zowel jong als oud, in 2050 twee derde te zwaar zal zijn, met als gevolg een steeds zwaardere belasting van de medische zorg en steeds verder toenemende maatschappelijke kosten die daarmee gepaard gaan.

Obesitas wordt vaak in één adem genoemd met een ongezonde leefstijl. Dat is deels terecht, omdat een ongezond eetpatroon en te weinig beweging de belangrijkste oorzaken zijn van extra kilo’s. Maar obesitas is ook een complex geheel van biologische, psychologische en sociaaleconomische factoren en dat maakt het probleem een stuk ingewikkelder. De veelgehoorde oplossing ‘vreet gewoon minder en ga sporten, vetklep’ doet geen recht aan de veelzijdigheid van het probleem.

Nieuwe inzichten zwengelen de discussie aan over hoe we in Nederland en wereldwijd omgaan met preventie, diagnose en behandeling van obesitas. Wetenschappers en zorgprofessionals zetten hun schouders eronder om te zorgen dat obesitas niet alleen maar wordt bestreden met quickfix-oplossingen als afslankmedicatie, maar juist met holistische, duurzame aanpakken. Ze benadrukken constant dat obesitas moet worden gezien als een ziekte, net als hart- en vaatziekten of diabetes, in plaats van slechts een verwijtbare kwestie van ‘eigen schuld, dikke bult’.

Al in de oudheid werd overgewicht vaak geassocieerd met welvaart, maar dan nog in positieve zin. In periodes en regio’s waarin voedsel schaars was, was een stevige lichaamsbouw een teken van status. Pas de laatste decennia is obesitas in de beeldvorming verworden tot wat het daadwerkelijk is: een belangrijke oorzaak van niet zelden levensbedreigende, chronische ziekten. De toegenomen welvaart, technologische ontwikkelingen en veranderde eet- en werkomstandigheden hebben geleid tot wat wel een ‘obesogene samenleving’ wordt genoemd.

Oorzaken
Op allerlei plaatsen, duiken verleidelijke voedingsmiddelen op, rijk aan zout, vet en suikers en heel gemakkelijk verkrijgbaar. Hierdoor is het voor velen, ondanks goede voornemens, erg moeilijk om gezond te leven. De Nederlandse overheid heeft in haar beleid de afgelopen jaren wel enige stappen gezet om een gezonder voedingsaanbod te stimuleren, maar de praktijk blijft weerbarstig. Zo is in sommige supermarkten maar liefst 80 procent van het voedselaanbod ongezond en leidt reclame voor fastfood en frisdranken, zowel in de fysieke als de digitale wereld, tot voortdurende verleidingen.

Bovendien is de Nederlandse bevolking minder gaan bewegen. De brede beschikbaarheid van de auto en andere gemakken van de moderne tijd hebben ervoor gezorgd dat veel mensen nauwelijks nog actief hoeven te zijn om hun dagelijkse doelen te bereiken. Er zijn talloze initiatieven die proberen om inwoners te stimuleren meer te bewegen, maar het blijkt moeilijk om echt effect te sorteren. Fietspaden en wandelroutes worden weliswaar aangelegd, maar het gemak van de snelle hap en de drang om te multitasken leiden ertoe dat mensen vaak geen tijd vinden voor een extra blokje om of anderszins effectief met hun gezondheid bezig te zijn.

De BMI
Een belangrijk keerpunt in hoe we obesitas zijn gaan definiëren, kwam met de introductie van de Body Mass Index (BMI). Hoewel deze maat in de praktijk veel wordt gebruikt en een indicatie geeft of iemand te zwaar is, biedt hij slechts een beperkte blik. Lange tijd werd obesitas namelijk gedefinieerd als een BMI van 30 of hoger, los van verdere gezondheidskenmerken. Maar wat als iemand extreem gespierd is, of juist vooral rond de buik vet opbouwt? De BMI maakt geen onderscheid tussen vet en spiermassa en houdt ook geen rekening met vetverdeling over het lichaam.

De BMI is een relatief simpele formule: deel het lichaamsgewicht (in kilogram) door de lengte in het kwadraat (in meters). Komt het resultaat uit op 25 of meer, dan is er sprake van overgewicht. Vanaf 30 spreekt men officieel van obesitas. Het grote voordeel van de BMI is dat je er niet veel gegevens voor nodig hebt. Met een weegschaal en een meetlint kan vrijwel iedereen een indicatie krijgen of het lichaamsgewicht in de gaten moet worden gehouden.

Toch is deze maat dus te grof voor de complexe werkelijkheid. Neem een voorbeeldpersoon met een gespierd lichaam, zoals een bodybuilder. Die kan gemakkelijk een BMI van 30 of hoger hebben, maar in werkelijkheid graatmager zijn. Aan de andere kant zijn er mensen met een zogenaamde normale of slechts licht verhoogde BMI, bij wie de vetverdeling extreem ongunstig is en die daardoor toch een aanzienlijk verhoogd risico lopen op aandoeningen zoals hart- en vaatziekten en diabetes type 2. Buikvet is in dat opzicht berucht: vetophoping rond de organen kan een chronische, laaggradige ontsteking veroorzaken die constant tal van ziektes in de hand werkt.

Een nieuwe definitie
In maart 2022 werd het initiatief genomen voor een nieuwe commissie onder leiding van Francesco Rubino van King’s College London, met als doel de definitie en diagnostische criteria van obesitas opnieuw te onderzoeken. Deze week publiceerde The Lancet Diabetes & Endocrinology de resultaten van deze zogeheten Commission, waarin 58 internationale experts uit alle werelddelen deelnamen.

Deze experts pleiten voor een nieuwe indeling: ze willen overgewicht en obesitas niet alleen vaststellen aan de hand van de BMI, maar ook rekening houden met de mate waarin het vetweefsel al schade veroorzaakt en in hoeverre organen en dagelijkse activiteiten worden beperkt door het overgewicht. Deze ‘klinische obesitas’, zo stellen ze, is een chronische aandoening op zichzelf en mag niet alleen worden weggezet als ‘risicofactor’. Tegelijkertijd zien ze een categorie ‘preklinische obesitas’, waarbij iemand wel een overtollige hoeveelheid vetweefsel heeft, maar nog geen orgaanschade heeft of beperkingen in het dagelijks leven ervaart.

Klinische obesitas duidt op een situatie waarin het lichaam écht ziek is, bijvoorbeeld door hart- en vaatproblemen, hoge bloeddruk, gewrichtsklachten of depressie die direct samenhangen met de vetmassa. In dat geval is een grondige medische behandeling op zijn plaats, zoals medicatie of zelfs bariatrische chirurgie (bijvoorbeeld een maagverkleining). Voorstanders van de nieuwe definitie hopen dat het stigma rond obesitas zo afneemt en dat patiënten eerder hulp krijgen, ook als hun BMI officieel onder de 30 ligt, maar hun gezondheid toch is aangetast.

Deze nieuwe definitie doet meer recht aan de diversiteit onder mensen met obesitas. Iemand met een BMI van 28 kan dus al ‘klinische obesitas’ hebben als er hoge bloeddruk, chronische ontstekingen in vetophopingen of gewrichtsproblemen optreden, terwijl iemand met een BMI van 35 misschien wél overgewicht heeft, maar (voorlopig) geen merkbare orgaanschade. De commissie hoopt hiermee een stap te zetten naar een betere, gepersonaliseerde zorg, waarin niet langer alleen de weegschaal de beslissende factor is.

Gevolgen
De term obesitas klinkt in de volksmond vaak als ‘een paar kilo’s extra’, maar in werkelijkheid hebben de gevolgen van obesitas verstrekkende impact op zowel lichaam als geest. Een van de meest zichtbare gevolgen is dat mensen met obesitas vaak last krijgen van hun gewrichten, voornamelijk knieën en heupen. Het extra gewicht zet druk op deze gewrichten, met artrose en pijn als resultaat. Daarnaast zijn hart- en vaatziekten sterk gerelateerd aan obesitas. Buikvet produceert allerlei schadelijke stoffen die ontstekingen bevorderen, de bloeddruk verhogen en de bloedvaten beschadigen.

Suikerziekte (diabetes type 2) is eveneens nauw verbonden met overgewicht: hoe meer vetmassa er in het lichaam aanwezig is, hoe moeilijker het is om de bloedsuikerspiegel in balans te houden. Het lichaam wordt minder gevoelig voor insuline, waardoor er uiteindelijk insulineresistentie ontstaat. Diabetes type 2 kan leiden tot diverse complicaties, zoals nieraandoeningen, slechtziendheid en hartproblemen.

Ook is er een verband tussen obesitas en bepaalde vormen van kanker, zoals darmkanker, borstkanker en alvleesklierkanker. Daarbovenop komen nog talloze andere aandoeningen, waaronder slaapapneu, leververvetting, vruchtbaarheidsproblemen en ademhalingsproblemen. Het is ook allang bekend dat mensen met obesitas een hogere kans hebben op psychische klachten, zoals depressie, angststoornissen en een negatief zelfbeeld. Veel patiënten ervaren stigma en beschuldigingen dat ze ‘lui’ zouden zijn of ‘geen discipline’ zouden hebben. Dit sociale aspect vergroot het risico op een vicieuze cirkel waarin mensen hun toevlucht zoeken in ongezond eetgedrag, waardoor het probleem verergert.

Een complex geheel
Er is een duidelijk verband tussen obesitas en sociaaleconomische factoren. In buurten waar de inkomens laag zijn, komt obesitas aanzienlijk vaker voor. Onderzoek van het Erasmus MC en het Amsterdam UMC liet zien dat ongunstige omgevingsfactoren zoals een ongezond voedselaanbod, beperkte sport- en beweegmogelijkheden en een gebrek aan kennis of (financiële) middelen rond gezonde voeding een belangrijke rol spelen bij de ontwikkeling en instandhouding van obesitas. Deze wijken worden geplaagd door bovengemiddeld veel stress, verminderde toegang tot zorg, weinig sociale steun en een negatieve spiraal van ongelijke kansen die het aanpassen van leefstijl belemmert.

Hoewel er in de wetenschap en in het maatschappelijke debat steeds meer erkend wordt dat obesitas een complexe, chronische ziekte is, is het scala aan behandelmogelijkheden nog beperkt en versnipperd. Zo wijzen veel experts erop dat de reguliere zorg, met name in de huisartsen- en ziekenhuispraktijk, niet altijd voldoende kennis, tijd of middelen heeft om mensen met obesitas effectief te begeleiden. Artsen en verpleegkundigen kunnen de onderliggende oorzaken, zoals stress, medicijngebruik, slaapgebrek of mentale problemen, niet altijd adequaat behandelen. Er bestaat bovendien nog steeds de neiging om te zeggen: “Val eerst maar eens af met leefstijladviezen.”

Die leefstijlinterventies zijn weliswaar nuttig en nodig, maar blijken in de praktijk vaak niet duurzaam. Iemand kan tijdelijk wat kilo’s kwijtraken, maar wanneer de begeleiding stopt en dezelfde omgeving en gewoontes blijven, komen de kilo’s vaak weer terug. Daarnaast ervaren veel patiënten een gebrekkige samenwerking tussen professionals: het is niet ongewoon dat een diëtist, een psycholoog en een fysiotherapeut elk op hun eigen eiland opereren. Patiënten verdwalen gemakkelijk in het doolhof van zorgaanbieders en hulpverlening, waardoor een echte totaalaanpak achterwege blijft.

Erkenning als ziekte
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en ook de Gezondheidsraad in Nederland beschouwen obesitas inmiddels als een chronische ziekte op zich. Toch is die erkenning in het beleid en de praktijk niet overal terug te zien. Het stempel ‘ziekte’ zou betekenen dat mensen een strikt recht hebben op vergoeding voor hun behandelingen, wat gezien het grote aantal mensen met obesitas grote financiële consequenties zou hebben voor verzekeraars en de zorg en uiteindelijk voor de belastingbetaler. Toch zou dat op de langere termijn juist kosten voorkomen.

Liesbeth van Rossum, internist en hoogleraar obesitas aan het Erasmus MC, benoemt vaak dat ‘obesitas een ziekte is van ziek vetweefsel’. Door de laaggradige ontsteking raken hormonale en stofwisselingsprocessen chronisch verstoord, waardoor gewichtsverlies lastiger wordt dan veel mensen denken. “Eigen schuld, dikke bult” is dan niet alleen kortzichtig, maar zelfs contraproductief, want het vergroot de schaamte en de drempel om hulp te zoeken en zonder professionele hulp genezen van obesitas is bijna onmogelijk.

Aanpak
Als we obesitas willen stoppen of in elk geval afremmen, moeten we inzetten op een breder preventiebeleid. Dat betekent onder meer dat de overheid aan de slag moet met ongezonde voedselomgevingen, marketing en prijsprikkels. Zo pleiten veel wetenschappers voor het invoeren van een suikertaks, die bijvoorbeeld in het Verenigd Koninkrijk en andere landen al bestaat. Een hogere belasting op suikerhoudende dranken zou de consumptie kunnen verminderen en tegelijkertijd geld kunnen vrijmaken voor gezondheidsprogramma’s.

De roep om btw-verlaging of zelfs afschaffing op groente en fruit klinkt steeds luider. In bepaalde Nederlandse gemeenten is al geëxperimenteerd met projecten om supermarkten te stimuleren het aanbod gezonder te maken, zoals het verminderen van suiker in frisdranken of het aanbieden van verse producten tegen lagere prijzen. Uit evaluaties blijkt dat deze kleine stapjes helpen, maar vaak nog te kleinschalig zijn om de landelijke trend te doorbreken.

De nieuwe definitie maakt duidelijk dat lang niet alle mensen met overgewicht meteen volledige medische trajecten nodig hebben, maar het onderstreept wél de noodzaak om vroeg in te grijpen. Dat betekent dat zorgverleners zouden moeten beschikken over richtlijnen die helpen te bepalen wanneer iemand slechts overgewicht heeft en wanneer het écht gaat om preklinische obesitas. Het meten van buikomtrek of de verhouding tussen taille en heupen is hierbij een eenvoudige eerste stap. Ook bloedwaarden en andere gezondheidsparameters kunnen helpen om risicoprofielen op te stellen.

Nieuwe medicatie, zoals semaglutide (onder meer verkocht onder de merknamen Ozempic of Wegovy), krijgt de laatste tijd veel aandacht. Hoewel deze middelen een gewichtsreductie kunnen bewerkstelligen, zitten er ook haken en ogen aan. De medicijnen zijn duur en moeten meestal langdurig, vaak levenslang, worden gebruikt. Daarnaast heerst er de vrees dat het als ‘quick fix’ wordt ingezet voor mensen die feitelijk niet ziek zijn. Voor mensen met ernstige klinische obesitas kan medicatie echter uitkomst bieden, zeker in combinatie met leefstijlbegeleiding.

Maagverkleiningen en andere bariatrische ingrepen zijn dan weer bewezen effectief voor hardnekkige gevallen, maar hebben ook risico’s en vereisen intensieve nazorg. Het Zorginstituut Nederland weegt voortdurend af welke behandelingen vergoed kunnen worden. Uit kosteneffectiviteitsanalyse blijkt dat het verstrekken van medicatie aan een grote groep kostbaar is, maar dat obesitas en de bijbehorende ziektes op de lange termijn ook enorme kosten met zich meebrengen.

Een veelgehoorde klacht is dat de zorg voor obesitas versnipperd is. Een effectieve behandeling vereist samenwerking tussen huisarts, diëtist, fysiotherapeut, psycholoog en eventueel medisch specialisten. Dit kan gestalte krijgen in multidisciplinaire teams. In sommige ziekenhuizen en gezondheidscentra bestaan deze al, maar landelijk moet dit volgens experts veel beter worden uitgerold.

Tegenwerking door individu, industrie en politiek
Net als bij roken of alcohol hebben de overheid en de industrie allebei een rol te spelen in de aanpak van ongezond voedsel. Aan de ene kant heeft de overheid regelgeving en fiscaliteit in de hand, aan de andere kant houden bedrijven de sleutel van productontwikkeling en marketing in handen. Een deel van de experts acht daarom een vorm van convenant of bindende afspraken nodig, waarin bedrijven zich verplichten hun voedsel minder calorierijk en gezonder te maken. Zonder druk en incentives blijven bedrijven natuurlijk op zoek naar omzet en winst, wat ten koste zal blijven gaan van de volksgezondheid.

Toch blijft er sprake van hardnekkige maatschappelijke, economische en politieke tegenwerking. Veel mensen verafschuwen elke vorm van overheidsbemoeienis bij voedingskeuzes. De voedingsmiddelenindustrie, van de supermarkt tot de fastfoodbedrijven, heeft een groot belang bij het in stand houden van ongezonde eetgewoontes en in de politiek deinzen diverse partijen er niet voor terug om vooral die commerciële belangen te dienen en voor electoraal gewin te gaan door te pleiten voor consumentenvrijheid en tegen wat zij ‘betutteling’ noemen.

Op de lange termijn draait niet alleen het aan overgewicht lijdende individu daarvoor op, maar de hele maatschappij. Op dit moment is overgewicht al een forse kostenpost, maar als in 2050 inderdaad twee derde van de bevolking overgewicht heeft, dan zullen de maatschappelijke kosten daarvan ongekend zijn.

Ontdooien permafrost bedreigt miljoenen inwoners van Noordpoolgebied

Volgens een onderzoek heeft het ontdooien van de permafrost in de Arctische gebieden ernstige gevolgen voor de levenswijze van zeker drie miljoen mensen. Infrastructuur zal worden vernietigd, daardoor zullen problemen ontstaan met transport- en aanvoerroutes.

Dit blijkt uit een studie  waarover gepubliceerd is in het tijdschrift “Communications Earth and Environment”. Hoofdauteur Susanna Gartler, antropoloog aan de Universiteit van Wenen, legt uit dat aardverschuivingen en erosie in kustgebieden zullen toenemen. Als bijvoorbeeld jacht- en vissershutten in het water glijden, heeft dit gevolgen voor de voedselvoorziening en de traditionele manier van leven van de inheemse bevolking.

Het team ontdekte ook een verhoogd risico op het vrijkomen van schadelijke stoffen en infectieziekten. Bij het ontdooien van de permafrost komen er vervuilende stoffen vrij uit oude olie- en gasmijnen.

Voor het onderzoek hebben de sociale en natuurwetenschappers jarenlang onderzoek gedaan in het Noordpoolgebied in Europa, Amerika en Azië. Het doel was om de grootste risico's die ontstaan door de veranderingen in het klimaat in kaart te brengen.

Eskimo (@ Freepik-AI)
Eskimo (@ Freepik-AI)

Poolse regering halveert tijd religieus onderwijs, geschil met de kerk dreigt

In Polen heeft de regering de hoeveelheid tijd dat op scholen godsdienstonderwijs wordt gegeven gehalveerd. Minister van Onderwijs Nowacka ondertekende in Warschau een decreet dat bepaalt dat er aan religieus onderwijs slechts één uur per week mag worden besteed, in plaats van de gebruikelijke twee uur.

Bovendien zouden alle openbare scholen, met uitzondering van basisscholen, het keuzevak alleen in het eerste of laatste uur van de schooldag moeten geven. Dit is om ervoor te zorgen dat leerlingen die niet deelnemen aan het godsdienstonderwijs later naar school kunnen komen of eerder naar huis kunnen gaan. Deelname aan religieus onderwijs is in Polen echter vrijwillig.

Nowacka zei in een videoboodschap dat de maatregel niet alleen het inlossen was van een verkiezingsbelofte. Het gaat ook om gezond verstand. Tot nu toe zijn jongeren meer uren in religie onderwezen dan in biologie, scheikunde, natuurkunde, sociale studies en veiligheidsonderwijs samen.

Het is dubieus of de politicus het religieuze onderwijs kan verminderen zonder toestemming van de katholieke kerk. Een overeenkomst tussen Polen en het Vaticaan en verschillende Poolse wetten geven de kerk inspraak op bepaalde gebieden. Begin december kondigde ze juridische stappen aan als de centrumlinkse regering van premier Tusk deze afspraken zou negeren.

In gesprekken met de regering heeft de katholieke bisschoppenconferentie niet aangestuurd op het handhaven van  twee uur godsdienstles per week. Ze eiste wel dat niet-deelnemers in plaats daarvan lessen ethiek zouden krijgen. Minister Nowacka wijst dit af. Ethiekonderwijs is, net als religie, tot nu toe vrijwillig. De eerste wordt echter zelden aangeboden op scholen. Een woordvoerder van de bisschoppenconferentie vertelde het Katholieke Nieuwsagentschap dat de regeling onderzocht zou worden zodra deze in het staatsblad werd gepubliceerd.

In Polen kiezen steeds minder studenten religie als vak. Vooral in de hogere klassen en in de grote steden besluit de meerderheid om godsdienstonderwijs te skippen. Volgens de Bisschoppenconferentie volgen bijna 79 procent van alle kinderen en jongeren in Polen godsdienstonderwijs. Twee jaar eerder was dat nog 82 procent.

Kerkraam (@ Freepik)
Kerkraam (@ Freepik)

Media: 'Trump geeft dag na inauguratie opdracht tot deportaties illegalen'

De regering van de toekomstige Amerikaanse president Trump wil direct na zijn inauguratie starten met het deporteren van migranten zonder geldige documenten.

Wall Street Journal en de New York Times meldden, onder verwijzing naar bronnen, dat er vanaf dinsdag meerdere dagen invallen in Chicago gepland staan om illegalen op te pakken. In een interview met NBC News vertelde 'border czar' Tom Homan, hoe hij de immigratieagenda van de verkozen president Trump wil implementeren. Massale deportaties van illegale migranten zou topprioriteit zijn, tevens wil de regering Trump een kliklijn openen waar men illegalen kan melden. 

Het uitvoeren van de grootste deportatieoperatie in de Amerikaanse geschiedenis was een belangrijke campagnebelofte van de Republikein. Morgen wordt Trump beëdigd als 47e president van de Verenigde Staten.

Random Pics van de Dag #1500

Elke dag (nou ja, zoveel mogelijk) een dosis plaatjes en memes. Random.

Grappig, mooi, bizar, interessant of compleet WTF?!?! Alles kun je hier tegenkomen.

En weet je een onderschrift bij een bepaalde foto? Zet het in de comments (die staan op de laatste pagina!)

Doen plaatjes het niet? Schakel dan je adblocker uit. Liever toch bannervrij FOK!ken? Neem een premium account en steun FOK!

Laatste reviews en specials
special
VrijMiBabes #248 (not very sfw!)
special
Random Pics van de Dag #1525
special
Random Pics van de Dag #1524
review
Niets doet ertoe in Captain America: Brave New World, en dat stelt teleur
special
Random Pics van de Dag #1523
special
Random Pics van de Dag #1522
©FOK.nl e.a.