Rapport: VVD-leider moet de koers bepalen

Redactie
De partijleider moet de koers van de VVD bepalen en de partij moet hem daarbij de volle ondersteuning bieden. Voor sluimerende ambities om zijn positie in te nemen is geen plaats. Die ambities mogen pas weer aan bod komen bij de volgende lijsttrekkersverkiezing.

Dat schrijft de commissie-Dekker, die de oorzaken van de verkiezingsnederlaag van de VVD heeft geanalyeerd, in haar vandaag verschenen eindverslag. Volgens de commissie moet de VVD een liberale beginselpartij zijn, waar geen rol is weggelegd voor ''soloartiesten''. Wanneer die zich manifesteren moet het hoofdbestuur maatregelen treffen.

De commissie suggereert dat Rita Verdonk, die na de Tweede Kamerverkiezingen een machtsgreep leek te doen, uit de partij gezet had moeten worden. Bij de lijsttrekkersverkiezing van vorig jaar tussen Mark Rutte en Verdonk heeft het hoofdbestuur steken laten vallen, stelt de commissie-Dekker. De verkiezing was niet goed voorbereid en onvoldoende doordacht.

De commissie wil dat de ledenraadpleging over de lijsttrekker behouden blijft, maar dan wel beter georganiseerd. Het verkiezingsprogramma moet al gereed zijn en het principe dient te zijn: ''winner takes all''. Dat betekent dat de verliezer niet automatisch de nummer twee wordt, zoals met Verdonk het geval was.

Het VVD-bestuur heeft na de verkiezingen op geen enkele manier waardering uitgesproken voor het enorme aantal voorkeurstemmen dat Verdonk had gehaald. De commissie noemt dit een ''gemiste kans'' die bij Verdonk tot frustratie heeft geleid.

Anderzijds was het optreden van Verdonk na de verkiezingen, toen zij haar ambities voor het leiderschap bleef etaleren ''een dieptepunt in de beeldvorming van de partij''. Bestuur en fractieleider hebben zich ''laten gijzelen om leden te behouden, kiezers te winnen en om een scheuring in de partij te voorkomen''.