Eerste lijsttrekkersdebat D66 was 'niet beschaafd'

Icoon PolitiekDe acht kandidaat-lijsttrekkers van D66 hielden gisteren hun eerste gezamenlijke debat. Lousewies van der Laan en Alexander Pechtold waren echter de enigen voor wie de zaal belangstelling had. De anderen werden nauwelijks inhoudelijke vragen gesteld. "Wil jij het Semtex zijn in de politiek?" Zo luidt een vraag aan kandidaat-lijsttrekker Simone Kuiter uit Amsterdam. Die staat daarop met haar mond vol tanden, daar ze geen idee heeft wat de term inhoudt. Er zijn slechts weinigen die erom kunnen lachen, zelfs niet wanneer Kuiter een kwartier later niet meer weet waar het debat over gaat.

Een andere kandidaat (Carlo Strijk uit Amsterdam) opperde dat een kwart van de Nederlanders allochtonen zat is en dat hij dat heel goed kon begrijpen. Allochtonen zouden verplicht naar school moeten gaan en hun diploma halen, zo vindt Strijk, anders gaan ze maar weg. Daar tegenover zou een "multiculturele omgeving" moeten staan, waarbij de media bijvoorbeeld een programma maken rondom tien succesvolle allochtonen.

Alexander PechtoldEen D66 die de media wil aansturen en die, als partij van de individuele vrijheid, allochtonen wil verplichten een diploma te halen? Niets van dit alles interesseert de aanwezigen in de zaal, want die hebben alleen oog voor de twee bekendste lijsttrekkers van D66: minister Alexander Pechtold en fractievoorzitter Lousewies van der Laan. De kiezers vragen zich af waarom D66 loze bedreigingen lanceerde over een kabinetscrisis die nooit gekomen is, en hoe de partij dat wil verantwoorden tegenover zijn leden.

Op een gegeven moment stelt minister Pechtold een vraag aan Van der Laan. Volgens hem doet ze nu alsof ze nog steeds geen voorstander van de militaire missie naar Afghanistan is. "Maar hoe verhoudt zich dat tot de uitspraak van Boris Dittrich dat wij, als de missie doorgaat, die zullen steunen?" Van der Laan zegt daarop dat de door Dittrich genoemde steun alleen morele steun inhoudt. Bedoeld voor de troepen die de strijd aan moeten gaan. Verder niets.

Wanneer Pechtold van draaikonterij rond de Afghanistan-kwestie wordt beschuldigd, zegt hij snel dat hij de missie zélf nooit ter discussie had willen stellen. Ondanks dat wederopbouw een "knellend woord" begint te worden, moet het denken daarover "niet worden stopgezet". Hiervoor krijgt hij een overtuigend applaus van de zaal.

Lousewies van der LaanDe stemming slaat om als Van der Laan Pechtold van repliek dient. "Jij hebt dinsdag gezegd: 'Ik ga kijken of ik de politieke ruimte kan vinden om de missie te heroverwegen'. Dat debat heeft precies twaalf uur geduurd." Pechtold is duidelijk tijdelijk uit het veld geslagen. "Lousewies, dit is te makkelijk. Zeker vanuit jouw positie." Hij benadrukt daarop wat hij destijds had gezegd, dat D66 de partij van het denken is.

Het dak gaat er ondertussen af in de zaal. "Als hij in het nauw zit, is hij op zijn best", aldus twee D66-leden. Van der Laan zal later tegen het NOS-journaal opnieuw zeggen dat het debat dat Pechtold wilde, exact twaalf uur duurde. Op de vraag of de minister het debat beschaafd vond, zegt hij: "Niet helemaal". Het duurt "nog twee weken", voordat de leden van D66 hun lijsttrekker zullen kiezen voor de naderende Tweede Kamer-verkiezingen.