Grote zorgen om vrouwenrechtenactivisten in Iran na golf van executies
De zorgen over de veiligheid van gevangen vrouwenrechtenactivisten in Iran nemen sterk toe na een plotselinge stijging van het aantal executies sinds de verkiezing van president Masoud Pezeshkian in juli. Alleen al in die maand werden naar schatting 87 mensen geëxecuteerd. Deze maand vond een nieuwe golf van executies plaats, waarbij op één dag 29 mensen werden omgebracht, onder wie Reza Rasaei, die de doodstraf kreeg voor zijn rol in de 'Vrouw, Leven, Vrijheid'-protesten. Mensenrechtenorganisaties waarschuwen dat het escalerende geweld extra zorgwekkend is nu de tweede herdenkingsdag van Mahsa Amini nadert, wiens dood in september 2022 grootschalige protesten in het land ontketende.
Momenteel zitten er naar schatting 70 vrouwen als politieke gevangenen vast in de beruchte Evin-gevangenis, waaronder twee die ter dood zijn veroordeeld: de Koerdische journaliste Pakhshan Azizi en de vrouwenrechtenactiviste Sharifeh Mohammadi. Volgens het Centrum voor de Rechten van de Mens in Iran (CHRI) riskeren verschillende vrouwelijke gevangenen executie op basis van valse aanklachten. Activisten vrezen dat de Iraanse autoriteiten deze dreiging gebruiken om het verzet tegen het regime te onderdrukken. Zo werd Narges Mohammadi, een prominente activiste en Nobelprijswinnaar, onlangs mishandeld door gevangenispersoneel nadat zij en andere gevangenen protesteerden tegen de executie van Rasaei.
Azizi en Mohammadi werden in juli veroordeeld wegens 'gewapende opstand tegen de staat'. Ze zouden tijdens hun gevangenschap zijn gemarteld en onderworpen aan schijnexecuties. Volgens een vriend van Azizi zijn de executies bedoeld om de revolutionaire beweging te breken die solidariteit bracht tussen verschillende regio’s en etnische groepen in Iran. Vooral vrouwen en etnische minderheden worden hard aangepakt in een poging de protesten te smoren. De familie van Mohammadi, die in december 2023 werd gearresteerd, is geschokt door haar doodsvonnis. Ze hadden gehoopt dat ze op borgtocht zou worden vrijgelaten, maar staan nu voor de moeilijke taak dit nieuws aan haar jonge zoon te brengen.
Mensenrechtenorganisaties benadrukken dat de toename van executies vooral vrouwen uit etnische minderheden treft. De VN rapporteert dat deze groep disproportioneel wordt getroffen sinds de protesten van 2022. Activisten waarschuwen dat het regime erop uit is om angst te zaaien en vrouwen af te schrikken verdere protesten te leiden door middel van lange gevangenisstraffen en executies op basis van valse beschuldigingen.
Ter Illustratie (Afbeelding: Dall-E / FOK.nl)
