Nederlandse economie groeit weer vanaf het derde kwartaal, maar de klap zal nadreunen
In de basisraming, die ervan uitgaat dat er geen grootschalige nieuwe contactbeperkingen nodig zijn, krimpt de economie in 2020 met 5%, gevolgd door 3% groei in 2021. De werkloosheid loopt op richting 7% in 2021. Dit blijkt uit de zojuist gepubliceerde concept-MEV van het Centraal Planbureau (CPB). Deze raming vormt voor het kabinet het startpunt voor de afrondende besluitvorming over de begroting 2021. In deze raming is overeengekomen beleid tot en met eind juli opgenomen. Dit betekent dat in de raming nu nog is aangenomen dat het steunbeleid niet wordt gecontinueerd in oktober. De ontwikkeling van de pandemie is zeer bepalend voor de vooruitzichten op herstel. Om die onzekerheid recht te doen, is ook een scenario opgenomen waarin opnieuw grootschalige contactbeperkingen van kracht worden. In zo’n scenario krimpt de economie ook in 2021 en loopt de werkloosheid op tot 10%.
Pieter Hasekamp, directeur CPB: “Ten opzichte van sommige andere landen is Nederland minder hard getroffen. Maar geen misverstand: deze klap is ongekend hard, en moet zich nog grotendeels laten voelen. Werkloosheid en faillissementen reageren met vertraging op de crisis, die klap moet eigenlijk nog komen. Voor baan- en inkomenszekerheid maakt het daarbij enorm uit in welke sector je werkt. Overigens is het nu meer dan ooit van belang om voorbij het bbp te kijken. Burenhulp, familiebezoek, thuisonderwijs: het laat zich allemaal niet in economische groeicijfers vangen. De coronacrisis heeft grote gevolgen voor zaken die raken aan de kwaliteit van het bestaan: we missen het vieren van een bruiloft of jubileum, de theater- en concertpodia zijn leeg, en er zijn grote zorgen over eenzaamheid in verpleeghuizen.”
De statische koopkracht stijgt in 2020 als gevolg van reeds overeengekomen loonstijgingen, een gematigde inflatie en lastenverlichting in doorsnee met ruim 2%. In 2021 is de loonontwikkeling, en daarmee de koopkrachtstijging, meer gematigd. Maar bij de interpretatie van deze cijfers dient bedacht te worden dat ontslagen en weggevallen omzet van zelfstandigen voor een groot aantal mensen een sterk inkomensverlies veroorzaken en dat de overheid een deel van de loonkosten heeft overgenomen.
De overheidsfinanciën hebben door de steunmaatregelen en de lagere belastinginkomsten een flinke klap gehad, maar zijn niet in gevaar. De steunmaatregelen leiden in de basisraming tot een ongekend begrotingstekort van 7% in 2020. In 2021 herstelt het tekort tot 4%. De overheidsschuld stabiliseert in de basisraming op 60% bbp en loopt in het ‘tweedegolfscenario’ op tot 73% bbp ultimo 2021, nog altijd onder niveaus die als riskant worden gezien. Hierdoor, en gezien de conjuncturele situatie, ligt het niet voor de hand om nu maatregelen te treffen die het tekort beperken.
Op Prinsjesdag publiceert het CPB de Macro Economische Verkenning (MEV). In die raming is alle besluitvorming in de begroting 2021 verwerkt. Het CPB zal in de MEV ook nader ingaan op de gevolgen van de coronacrisis op ongelijkheid. Op Prinsjesdag verschijnt tevens een actualisatie van de Middellangetermijnverkenning, die de verwachte economische ontwikkeling in de komende kabinetsperiode beschrijft.
