Getatoeëerde hoogleraar presidentskandidaat Tsjechië
Hij zit letterlijk van top tot teen onder de tatoeages, met op zijn gezicht een mix van sierlijke rode en groene lijnen op een blauwe achtergrond. Maar het meest opmerkelijke is misschien wel dat Vladimir Franz in de peilingen voor de komende Tsjechische presidentsverkiezingen de derde plaats bezet.
De 53-jarige Franz - een operacomponist, schilder en hoogleraar aan de Academie voor Podiumkunsten in Praag - is een onwaarschijnlijke kandidaat voor de prestigieuze post die eerder onder meer werd bekleed door de geliefde dissident Vaclav Havel.
Sommige mensen hebben hem de bijnaam 'Avatar' gegeven en tijdens een televisiedebat vergeleek een beller hem met 'een exotisch wezen uit Papoea-Nieuw-Guinea'. Maar in een land waar veel kiezers zeggen genoeg te hebben van de huidige lichting corrupte politici die al jarenlang nalaten hun beloftes na te komen, heeft Franz geen gebrek aan bewonderaars.
Franz heeft geen ervaring in de politiek en geeft toe weinig verstand te hebben van economische zaken. De enige reden dat hij meedoet aan de verkiezingen is het feit dat een groep bewonderaars hem smeekte met zijn schokkende voorkomen voor wat opschudding te zorgen. Zijn deelname is echter zo positief ontvangen dat een vooraanstaand econoom aanbood gratis voor zijn campagne te werken. De rest van zijn team bestaat eveneens uit vrijwilligers.
Tot dusver heeft Franz omgerekend iets meer dan negentienduizend euro aan donaties in zijn campagne gestoken. Posters van Franz zijn niet in het straatbeeld te vinden.
Om mee te doen aan de presidentsverkiezingen moesten potentiële kandidaten vijftigduizend handtekeningen verzamelen. Franz diende er uiteindelijk 88 duizend in. Als onafhankelijke kandidaat zonder banden met een politieke partij richt hij zich in de campagne vooral op de bestrijding van corruptie, het belang van onderwijs en de morele staat van het land. "Het (politieke) systeem is zo in de ban van zichzelf dat het niet meer in staat is tot zelfreflectie", zegt Franz. Tsjechen 'zijn deze onzin zat'.
Franz is vooral populair onder jonge kiezers en onder Tsjechen die nog te jong zijn om te stemmen. In een nepverkiezing die vorige maand op 441 middelbare scholen werd gehouden won Franz met een overweldigende meerderheid.
Franz lijkt in de eerste ronde van de verkiezingen, die vrijdag en zaterdag wordt gehouden, op zo'n elf procent van de stemmen te kunnen rekenen. Niet genoeg om de tweede ronde te halen, maar wel zo veel dat de andere twee kandidaten - de voormalige premiers Jan Fischer en Milos Zeman - hem waarschijnlijk het hof zullen maken om zijn kiezers voor zich te winnen, mocht een van hen geen absolute meerderheid in de eerste ronde behalen.
Volgens Karel Strachota, die de schoolverkiezingen organiseerde, voelen jongeren zich niet meer thuis bij de bestaande politieke partijen. Franz wordt gezien als 'een kandidaat die niet is besmet door de politiek', aldus Strachota. "Ze hebben sympathie voor zijn non-conformisme en de manier waarop hij zichzelf presenteert."
Verrassend genoeg zijn zijn tatoeages voor weinig mensen een reden om hem op voorhand af te wijzen. "Ik zal persoonlijk niet op hem stemmen, maar (de tatoeages) zijn absoluut geen probleem", zegt Tomas Pistora, een 33-jarige IT-expert uit Praag. "De jonge mensen geven aan hem de voorkeur omdat er geen betere keuze is." Veel Tsjechen, vooral in de hoofdstad Praag, vinden zijn voorkomen simpelweg niet schokkend, omdat Franz al jaren een bekend gezicht is.
Franz noemt zijn tatoeages lichaamskunst. Naast de kleurrijke lijnen op zijn gezicht heeft hij onder meer een portret van de Tsjechische componist Bohuslav Martinu op zijn handen en een tatoeage van Christus aan het kruis op zijn borst. "Een tatoeage is een teken van vrije wil die niet de vrijheid van anderen beperkt", aldus Franz.
Kiezers mogen deze week voor het eerst in een rechtstreekse verkiezing hun president kiezen. In voorgaande jaren werd de president gekozen door het Tsjechische parlement. In dat systeem maakten onafhankelijke kandidaten zoals Franz geen enkele kans. Zittend president Vaclav Klaus was tegen de hervorming. Hij sprak van een 'fatale vergissing' genoemd en zei te vrezen dat iemand als Franz hem opvolgt.
In totaal doen negen kandidaten mee aan de verkiezingen. In tegenstelling tot de eurosceptische Klaus, die nooit een mogelijkheid onbelet laat om uit te halen naar de Europese Unie, hebben de favorieten Zeman en Fischer een gematigder houding ten opzichte van de EU. De linkse Zeman, die premier was van 1998 tot 2002, gaat in de peilingen aan kop met zo'n 25 procent van de stemmen. De gematigde Fischer, een voormalig bureaucraat die van 2009 tot 2010 een demissionaire regering leidde, kan op twintig procent van de stemmen rekenen.
Met nog een paar dagen te gaan tot de verkiezingen waren acht kandidaten dinsdag druk campagne aan het voeren. Franz had echter iets anders aan zijn hoofd: de generale repetitie van zijn opera Oorlog van de Salamanders. Franz besloot voortijdig een debat te verlaten om naar de repetitie te gaan in de Staatsopera, die deel uitmaakt van het Nationaal Theater in Praag.
Franz heeft echter toegezegd donderdag van begin tot eind bij het laatste debat aanwezig te zijn. Het was geen gemakkelijke keuze, maar hij zei zich te realiseren dat hij aan geloofwaardigheid inboet als hij verstek laat gaan. "Voor een Tsjechische componist is een première in het Nationaal Theater iets heel bijzonders", aldus Franz. "Ik moest een keuze maken tussen een publieke dienst verrichten of een levenslange droom in vervulling laten gaan. Ik heb gekozen en zal bij het debat zijn."
Getatoeëerde hoogleraar presidentskandidaat Tsjechië (Foto: Novum)
