'Kabinet viel bijna door inbraak Duyvendak'
De inbraak van Wijnand Duyvendak in het ministerie van Economische Zaken in juni 1985 heeft bijna geleid tot de val van het eerste kabinet-Lubbers. Dit zegt toenmalig VVD-fractievoorzitter Ed Nijpels in een gesprek met de Volkskrant.
Nijpels, nu voorzitter van ONRI, branche-organisatie van Nederlandse advies- en ingenieursbureaus, keek deze week op van het nieuws dat het huidige GroenLinks-Kamerlid Duyvendak een van de inbrekers was die geheime stukken voor nieuwe kernenergieplannen verdonkeremaande op Economische Zaken, waar VVD'er Gijs van Aardenne minister was.
Terugdenkend haalt Nijpels de stofdoek over iets wat destijds geheim bleef. 'Die inbraak leidde tot een bijna-crisis. CDA-fractievoorzitter Bert de Vries kwam naar me toe en zei dat het nu wel heel moeilijk werd om Van Aardenne te blijven steunen.'
De diefstal van de gevoelige documenten vond plaats ruim twee maanden na het afsluitende Kamerdebat over de RSV-affaire, waarin een parlementaire enquête uitwees hoe overheidssteun aan de verliesgevende scheepswerf RSV de staat vele honderden miljoenen lichter had gemaakt.
Van Aardenne had het debat ternauwernood overleefd, met 'voorwaardelijk groen licht' van het CDA. Politiek was hij vleugellam. Van Aardenne had in de informatievoorziening over de staatssteun de Tweede Kamer misleid en volgens de enquêtecommissie was dat 'onaanvaardbaar'.
Dat het CDA twee maanden na het debat aan de stoelpoten van de eerste man van de VVD in het kabinet morrelde, werd Nijpels te veel. Nijpels: 'Ik heb in een tweegesprek tegen De Vries gezegd: als het CDA niet met zijn vingers van Van Aardenne afblijft, trekken wij de stekker uit het kabinet. Het is toch absurd dat Van Aardenne persoonlijk verantwoordelijk werd gesteld voor gejatte papieren?'
De verhoudingen binnen de coalitie én de VVD verslechterden. Een jaar later zouden de liberalen negen zetels verliezen.
De Vries, geconfronteerd met het gegeven dat hij de steun aan Van Aardenne zou intrekken en het daaropvolgende dreigement van Nijpels, zegt: 'Toen ik van de week het nieuws van die inbraak las, zei me dat niets. Mijn geheugen is niet op en top. Maar als Nijpels met een kabinetscrisis had gedreigd, zou ik dat zeker nog hebben geweten.'
