Herdenking slag bij Passendale, Eerste Wereldoorlog
Afgelopen weekend was het de afsluiting van het herdenkingsjaar 90 jaar na Passendale. De afgelopen maanden werd stilgestaan bij de strijd die zich 90 jaar geleden afspeelde bij het Vlaamse dorp Passendale Het was één van de bloedigste veldslagen van de Eerste Wereldoorlog.De rol van de Canadezen stond dit weekend centraal, eerder werd al stilgestaan bij de rol van de Britse, Australische en Nieuw-Zeelandse troepen in deze veldslag. De afsluitingsceremonie van dit herdenkingsjaar werd bijgewoond door enkele prominente gasten. Zaterdag avond werd bij het nieuwe Canadese monument op ‘Crest Farm’ een nieuwe bronzen herinneringsplaat geplaatst ter gelegenheid van de officiële erkenning van “Passchendaele” als historische gebeurtenis van Canadees nationaal belang.
Ook werden er vier omgekomen soldaten herdacht die in de Slag bij Passendale het leven verloren. Familieleden lazen het verhaal van de Canadese, Schotse en Duitse soldaten voor en er werden kransen gelegd bij het monument. Na afloop van de ceremonie gingen alle belangstellende in een optocht naar de markt van Passendale. Daar werden kransen gelegd bij het Belgische monument en werden de volksliederen gespeeld. Later die avond was er een herinneringsconcert.
Absolute eregast was Henry Allingham, met zijn 111 jaar de oudste veteraan uit de Eerste Wereldoorlog en oudste man van Europa. Allingham was vliegtuigmonteur en installeerde in de Eerste Wereldoorlog de allereerste camera voor verkenningsvluchten op een vliegtuig. Ook is hij de laatste overgebleven oprichter van de RAF (Royal Air Force). De man is nog altijd helder van geest en beantwoordde de vele vragen over hoe het nou geweest is tijdens de oorlog. Henry weet zich nog altijd te herinneren hoe het voelde om vanuit de lucht en vanaf zee beschoten te worden.
Op 15 juli 1917 bestoken de Duitsers de Britse loopgraven met mosterdgas. Vier dagen later antwoorden de geallieerde met een artilleriebombardement. In twee weken tijd vuren 3019 kanonnen ruim 4 miljoen projectielen af richting de Duitse linies. Op 31 juli 1917 begint het offensief om de Duitse linies te doorbreken. Door hevige regenval verandert het slagveld in één grote modderpoel en de Britse divisies boeken maar drie kilometer terreinwinst in 3 dagen, de helft van wat zij voor ogen hadden. De modderzee zou gedurende het hele offensief een grote rol blijven spelen.
De Britten hoopten de Duitsers er door middel van dit offensief van te weerhouden de verzwakte en muitende Franse troepen in het zuiden aan te vallen. Wat aanvankelijk het doel van de eerste fase van het offensief was, werd nu het einddoel voor de hele campagne: de ruïnes van het dorp Passendale op de heuvelkam veroveren.
Op 12 oktober proberen de geallieerden het dorp in te nemen, maar de Duitsers slaan de aanval af met mitrailleurvuur vanuit hun bunkers. De volgende dag geeft de Britse veldmaarschalk Haig het bevel de aanval te stoppen. Hij laat de Britse, Australische en Nieuw-Zeelandse troepen voor een groot deel vervangen door Canadezen. Op 26 oktober beginnen de Canadezen in de stromende regen aan hun 'Road to Passchen-daele'. Vijf dagen later krijgt de Britse generaal Plumer nog meer troepen ter ondersteuning.
De naam van het dorp heeft intussen mythische proporties aangenomen: ‘Passion-dale’, ‘dal van het lijden’. Generaals aan beide zijden beschrijven het strijdtoneel als een hel op aarde. De helft van het terrein is een grote modderpoel waar men slechts kan lopen door wegen van planken aan te leggen,; de andere helft is water waarin duizenden halfvergane lijken ronddrijven. Gewonden zijn reddeloos verloren en zakken in het slijk weg.
Op 6 november kunnen de Canadezen het dorp, of wat er nog van over is, eindelijk innemen. Verder komen ze niet meer, op 10 november loopt het offensief dood op de top van de heuvelkam. Een Britse stafchef die per auto het front bezoekt barst in tranen uit en mompelt: Good God, did we really send men to fight in that? Hij krijgt als antwoord: It's worse further on....
Het resultaat van het 'Flanders Offensive' is bedroevend: na 100 dagen zijn de geallieerde troepen amper 8 kilometer opgerukt. Het aantal slachtoffers is immens. 250.000 Britten, Australiërs, Nieuw-Zeelanders en Canadezen zijn gesneuveld, gewond of vermist, een kwart van alle ingezette manschappen. Aan Duitse zijde liggen de verliezen iets lager. Toch is de Slag bij Passendale bepalend geweest voor de afloop van de oorlog.
Met dank aan Forumeerstewereldoorlog.nl, Memorial Museum Passendale1917 te Zonnebeke en Johan Ryheul, Merlijn voor de foto's.
