Vogelaar wil debat met moslims
Minister Ella Vogelaar wil dat er in Nederland een debat komt met moslims, maar op een andere manier dan tot nog toe gebeurt. De PvdA-bewindsvrouw zegt dat ze zich nu niet aan de indruk kan onttrekken dat in debatten over de islam de feiten er niet toe doen. ''Het eigen gelijk is zowel het uitgangspunt als de uitkomst van de discussie.''De minister van Wonen, Wijken en Integratie zei dat gisteren in Amsterdam tijdens de conferentie 'Voorbij de vermijding' van Forum, het instituut voor multiculturele ontwikkeling. Ze wil debatten ''op het scherp van de snede'', maar die moeten wel erop gericht zijn dat moslims en niet-moslims zoeken naar wat ze gemeen hebben en wat hun gemeenschappelijke belangen. Op die manier kan Nederland volgens Vogelaar tonen dat het eeuwenoude beeld van een tolerant land geen illusie is.
Eén ding staat voor Vogelaar voorop: De open samenleving, waarvoor de overheid garant moet staan, staat of valt met de vrijheid van burgers om hun mening te uiten. Iedere burger moet de overtuiging van de ander accepteren, of hij of zij nu christen, moslim, atheïst of een afvallige moslim is.
Forum-voorzitter Sadik Harchaoui toonde grote aarzelingen bij de interreligieuze dialoog. De gesprekken tussen christenen, moslims en andere gelovigen leveren volgens hem onder meer door onduidelijkheid over het doel en de vaak niet uitgesproken intenties van de deelnemers, weinig op. Hij pleit voor een dialoog op basis van de rechtstaat: alle deelnemers aanvaarden de uitgangspunten van de Nederlandse wetgeving.
Wij-zij
Vogelaar zegt in de eerste maanden van haar ministersschap te hebben ervaard dat veel Nederlanders de zichtbaarheid van de islam bedreigend vinden. ''De meest uiteenlopende problemen - van hangjongeren tot radicalisering - worden toegeschreven aan de islam. Daardoor krijgen mensen het idee dat het een godsdienst is die zich slecht verdraagt met onze moderne samenleving. En dan is het nog maar een kleine stap om elkaar als vreemden of zelfs als vijanden te gaan zien.''
De PvdA-bewindsvrouw ziet het als haar grootste opgave om iets te veranderen aan dat wij-zij-denken. Het heeft haar persoonlijk geërgerd en ongerust gemaakt dat er een klimaat is ontstaan van wij-zij.
Trends
De bijeenkomst gisteren ging over trends en ontwikkelingen binnen de islam in Nederland. Godsdienstsocioloog Sipco Vellenga ziet vijf ontwikkelingen. Nadruk: Sommige moslims leggen meer nadruk op hun moslim-zijn. Dat gaat vaak ten koste van hun band met het land van herkomst.
Radicades: Bij andere moslims is sprake van radicalisering; een streven om terug te keren naar de wortels (radices) van de islam, die zij onder meer in de Koran vinden. Zo'n radicalisering hoeft niet noodzakelijk tot geweld te leiden, vele radicaal-islamitische stromingen wijzen juist het gebruik van geweld af.
Stolling: Bij anderen is sprake 'stolling': de islam neemt bij hen een niet te veranderen vorm aan, vaak onder invloed van voorlieden uit het land van herkomst.
Seculier: Een vierde groep seculariseert: de invloed van het geloof op hun denken neemt af of verdwijnt zelfs.
Individueel: De vijfde en laatste groep stellen individueel vast wat zij geloven. Deze groep zal volgens de godsdienstsocioloog onder invloed van de Nederlandse cultuur steeds belangrijker worden.
