DVD: Pickpocket

"Dit is geen gewone misdaadfilm", zo melden de begintitels ons. "De maker schildert in beeld en geluid de nachtmerrie van een jongeman die door zijn zwakheid verzeild raakt in een zakkenrollersavontuur dat eigenlijk niets voor hem is."
Die nachtmerrie is inderdaad waar Pickpocket (Robert Bresson, 1959, Frankrijk) over gaat, maar hoofdfiguur Michel wekt niet de indruk dat hij een nachtmerrie beleeft. Hij toont geen berouw of gewetenswroeging, sterker nog, hij toont geen enkele emotie. Niet als zijn moeder sterft, niet als hij net de eerste keer iemand heeft gerold en zelf in de voice-over laat weten te zweven en te heersen over de wereld en niet als hij even later gearresteerd wordt.

Pickpocket

Dit is geen tekortkoming van de acteur maar een bewuste keuze van de regisseur. Robert Bresson was een gevierd regisseur in Frankrijk en Europa sinds de jaren '40, een van de eerste echte auteurs, en stond erom bekend toneelachtige kenmerken van film te schuwen en zich te beperken tot de filmische aspecten. Zo castte hij vaak amateurs ("modellen", zoals hij ze noemde) en trainde hij ze totdat hun handelingen automatismen waren waar geen enkele emotie meer uit sprak.
De houterigheid, monotone uitspraak en uitdrukkingsloze gezichten die hier een gevolg van zijn, zijn eerst even storend en lijken op slecht acteerwerk maar Bresson geeft de kijker hiermee de kans zelf de emotie van een moment in te schatten zonder iets voor te kauwen.

Pickpocket

Ook in de montage komt Bressons voorkeur voor filmkunst naar voren, zoals in de snel gemonteerde scènes van Michel en zijn helpers die de ene na de andere voorbijganger zijn portemonnee afhandig maken. We zien geen gezichten, alleen hun vlugge vingers en soepele polsen. Michel heeft de smaak te pakken en blijft mensen rollen. Als een verslaafde neemt hij steeds grotere risico's en na verloop van tijd beginnen de geoefende, minutieuze handelingen iets seksueels te krijgen, en de kijker zou zich een voyeur kunnen gaan voelen. Niet dat dat expliciet wordt gemaakt in de film - dat wordt niets immers, maar er is ruimte voor die interpretatie.

Pickpocket

Op de dvd is weinig aan te merken, de menu's zijn strak en simpel en de film zelf oogt en klinkt voor zijn leeftijd zeer goed. Als bonus is er een inzichtelijk interview met Bresson in een Frans tv-programma uit 1960 waarin in zes minuten misschien wel meer wordt gesproken dan in de 73 minuten durende film. Enige minpunt is de matige ondertiteling bij de film, die niet altijd de details in de tekst oppikt.
Romantisch maar emotieloos, een thriller waar je de spanning zelf bij moet denken en zakkenrollen als fetisj: nee, dit is geen gewone misdaadfilm.


Label: Total Film HE Releasedatum: 30 augustus 2005 Kijkwijzer:
Waardering:



Must Buy
Aanrader
Redelijk
Tsjaa...
Stay away!