Oekraïne: 'dag na graanakkoord Russische kruisraketten op Odessa'

Een dag nadat een akkoord over het hervatten van de graanexport was gesloten tussen Turkije, Rusland, Oekraïne en de VN, is de Oekraïense haven Odessa, die belangrijk is voor de export, volgens Oekraïense bronnen getroffen door Russische raketten. "De vijand viel de haven van Odessa aan met Kalibr kruisraketten. Twee raketten hebben de infrastructuur van de haven beschadigd", liet de militaire commandostaf in het zuiden weten op Telegram en elders. Twee andere raketten werden door de luchtafweer neergeschoten.

De Russische president Vladimir Poetin heeft daarmee de Verenigde Naties en Turkije "in het gezicht gespuugd", aldus de Oekraïense zijde. VN-secretaris-generaal António Guterres en de Turkse regering hadden bemiddeld bij de graanovereenkomst die Kyiv en Moskou vrijdag in Istanbul hebben ondertekend.

De overeenkomst regelt hoe Oekraïne zijn graan, dat belangrijk is voor de wereldmarkt, over de Zwarte Zee via de Bosporus kan transporteren. De overeenkomst voorziet in beveiligde doorvoerroutes voor vrachtschepen vanuit drie Oekraïense havens in de omgeving van Odessa, vijf maanden na het begin van de oorlog. Oekraïne en Rusland hebben ook toegezegd geen schepen op deze routes aan te vallen.

'Poetin is niet te vertrouwen'
Het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken heeft de VN en Turkije opgeroepen ervoor te zorgen dat Rusland deze beloften nakomt. De Amerikaanse ambassadeur in Kyiv noemde de aanval "schandalig" en eiste dat Rusland ter verantwoording zou worden geroepen. "Het Kremlin gaat door met het vernietigen van basisvoedsel," verklaarde Bridget Brink op Twitter.

25 miljoen ton tarwe in afwachting van uitvoer
Rusland en Oekraïne behoren tot de grootste graanproducenten ter wereld. Voordat de Russische invasie begon, leverden zij samen ongeveer 30 procent van 's werelds verhandelde tarwe. De gisteren afgesloten overeenkomst moet onder meer de uitvoer mogelijk maken van 20 tot 25 miljoen ton tarwe die als gevolg van de oorlog in Oekraïense silo's is blijven steken. Na het akkoord daalde de tarweprijs op de handelsmarkten tot op het niveau van vóór de Russische aanval begon.

De ondertekeningsceremonie in Istanbul was een precaire aangelegenheid. De regering in Kyiv weigerde hetzelfde document als de vertegenwoordiger van Moskou te ondertekenen vanwege de Russische aanval. Daarom hebben de vertegenwoordigers van beide landen, de Oekraïense minister van Infrastructuur Oleksandr Kubrakov en de Russische minister van Defensie Sergei Shoigu, hun handtekening gezet onder twee afzonderlijke maar inhoudelijk identieke overeenkomsten. Deze werden ook ondertekend door vertegenwoordigers van Turkije en de Verenigde Naties. VN-secretaris-generaal Guterres en de Turkse leider Recep Tayyip Erdogan woonden de ceremonie in het Dolmabahce Paleis bij.

De blokkade van de Zwarte Zee door Rusland heeft de afgelopen maanden geleid tot toenemende problemen met de mondiale voedselvoorziening. Volgens het Voedselprogramma van de Verenigde Naties (WVP) is het aantal mensen in de wereld dat "ernstige honger" lijdt met 47 miljoen toegenomen sinds het begin van de Russische invasie.