[liveblog] Crash MH17 in Oekraïne

Bert (superworm)

In deze liveblog houdt FOK! het laatste nieuws omtrent het neergestorte vliegtuig voor je in de gaten. 

Update 15.34 uur - de liveblog gaat hier verder om laadtijden kort te houden. 

Update 15.30 uur - samenvatting gebeurtenissen van vandaag:

-Er zijn nog 4 slachtoffers niet geïdentificeerd.
-Het aantal Nederlandse slachtoffers is bijgesteld naar 189.
-Het vliegtuig functioneerde prima, was goed onderhouden, had ruim 75.000 vlieguren in 17 jaar gemaakt en de communicatie verliep voorspoedig.
-Veel andere maatschappijen waren op het moment van neerschieten in het gebied aanwezig.
-Separatisten werken naar eigen zeggen mee aan hulpverlening en onderzoek.
-Familieleden van omgekomenen krijgen 5000 dollar uitbetaald voor direct gemaakte onkosten als levensonderhoud en hotelkamers afhuren.
-Separatisten hebben onenigheid over of de zwarte dozen in hun bezit zijn of niet.
-Rusland stelt eventueel aangeboden zwarte dozen niet te accepteren en roept op tot een internationaal onderzoek.
-Politici in binnen- en buitenland roepen op tot het straffen van de verantwoordelijken.
-Poetin roept op tot een staakt-het-vuren.
-Wie dat wil, mag Malaysia Airlines-tickets die de komende week geldig zijn inleveren en krijgt z'n geld terug.
-Inlichtingendiensten in de VS wijzen in de richting van pro-Russische separatisten.
-Rusland wijst in de richting van het Oekraïense leger.
-Dat leger ontkent dat er ook maar één raket is afgevuurd of mist uit het arsenaal.
-Onder de slachtoffers bevonden zich meer dan 100 aidsonderzoekers en -hulpverleners, die op weg waren naar een congres dat zondag van start gaat in Melbourne.
-Er zijn tot dusver 181 lichamen geborgen.

Update 15.22 uur - VN-Veiligheidsraad bijeen om 16.00 uur 
De Nederlandse onderzoekers zullen de status 'Waarnemer' krijgen, wanneer zij naar Oekraïne gaan. Pro-Russische separatisten gaven reeds aan dat waarnemers worden toegelaten tot het rampgebied. 

Live via de stream op nos.nl kan je om 16.00 uur de spoedzitting van de VN Veiligheidsraad volgen.

Update 15.10 uur - crisisteam Kabinet bijeen
Het crisisteam van het Kabinet is al vanaf twee uur vanmiddag bijeen en nog steeds in overleg. Ook inlichtingendiensten AIVD en MIVD zijn bij het overleg aanwezig.

Diederik Samsom gaf telefonisch op de radio aan dat het 'bijna zeker' geen ongeluk is, maar een aanslag. Hij roept op goed uit te zoeken wie verantwoordelijk is en de daders hard te straffen. 

Update 15.07 uur - lijst omgekomen medewerkers vrijgegeven 
Malaysia Airlines heeft een lijst vrijgegeven met daarop de namen van de vijftien omgekomen medewerkers. De lijst is hier in te zien.  

Update 15.00 uur - koning België betuigt medeleven aan W-A
Novum meldt: Koning Filip heeft vrijdag met koning Willem-Alexander gebeld over de vliegtuigcrash. De Belgische vorst betuigde zijn medeleven, twitterde het Belgische koningshuis. "Innige deelneming met naasten van slachtoffers vlucht Malaysia Airlines."

Vlucht MH17 van Malaysia Airlines crashte donderdagmiddag in het oosten van Oekraïne. Alle 298 inzittenden kwamen om. Het merendeel van de slachtoffers, zeker 173, komt uit Nederland. Bij het vliegtuigongeluk kwamen ook ten minste vier Belgen om.

Elio Di Rupo uitte ook vrijdag zijn medeleven. De Belgische premier liet weten 'geschokt' en met 'afschuw' gereageerd te hebben op de ramp, die het 'Nederlandse volk en de Nederlandse autoriteiten' 'hard' heeft getroffen. 

Update 14.58 uur - separatistenruzie over zwarte dozen
Persbureau Novum meldt: De Oekraïense separatistenleider Aleksandr Borodaj ontkent dat de zwarte dozen van de neergestorte vlucht MH17 zijn gevonden. Eerder op de dag beweerde een medewerker van een ander kopstuk van de pro-Russische rebellen in Oost-Oekraïne het tegenovergestelde.

''Er zijn geen zwarte dozen gevonden (...) We hopen dat deskundigen ze opsporen en een beeld van de toedracht schetsen'', zei Borodaj. De separatisten kondigden eerder aan de zwarte dozen over te willen dragen aan Rusland. De Russische minister van buitenlandse zaken Sergej Lavrov liet vrijdag echter weten de vluchtrecorders niet aan te nemen.

Borodajs woorden staan haaks op de verklaring van de rechterhand van rebellenleider Igor Girkin alias Strelkov. Die stelde vrijdagochtend dat 'acht van de twaalf opnameapparaten' in handen van de opstandelingen zouden zijn. Hij verstrekte geen nadere uitleg.

Een passagierstoestel als de Boeing 777 die donderdag uit de lucht zou zijn geschoten heeft doorgaans twee zwarte dozen aan boord. Een daarvan slaat vluchtgegevens op, de andere legt de gesprekken in de cockpit vast.

Het vliegtuig stortte donderdag neer bij Hrabove. Geen van de 298 inzittenden, onder wie 189 Nederlanders, overleefde de crash. 

Update 14.55 uur - separatisten 'verlenen toegang tot rampplek'  
Separatisten hebben zojuist aangegeven dat Oekraïeners en OSCE-medewerkers die naar de plek van de crash willen om te observeren, helpen en dergelijke, daarin niet zullen worden belemmerd.

De separatisten zijn tevens 'duidelijk de baas' in het gebied rondom de plek waar het vliegtuig neerstortte. 

Update 14.53 uur - Rusland 'neemt zwarte dozen niet aan' 
Rusland ontkent zojuist dat het de zwarte dozen zal aannemen als die door pro-Russen worden aangeboden voor transport naar Moskou. 

Update 14.50 uur - inlichtingendiensten VS: 'Pro-Russen de schuld' 
Amerikaanse inlichtingendiensten geven volgens CNN aan dat de raket waarmee het MA-toestel werd neergeschoten, 'hoogstwaarschijnlijk afgevuurd is door pro-Russische separatisten.' 

Update 14.47 uur - persconferentie ten einde
De persconferentie van Malaysia Airlines is afgelopen. Vanmiddag komt er ook nog een persco van premier Rutte. 

Update 14.42 uur -  locatie zwarte dozen onbekend
MA weet officieel niets over de locatie van de zwarte dozen. Ook niet wie ze in handen heeft, en of ze gevonden zijn. 

Update 14.41 uur - 40 MA-professionals voor hulp naar NL 
40 'caregivers', professionals getraind in het verlenen van bijstand in geval van nood, worden naar Nederland gestuurd door Malaysia Airlines. 

Update 14.40 uur - 189 Nederlandse slachtoffers
Nieuwe slachtofferaantallen nu meer onbekenden geidentificeerd zijn. Er zijn tot dusver 189 Nederlandse slachtoffers te betreuren.

Nederland: 189
Maleisië: 29 
Australië: 27
Indonesië: 12
Verenigd Koninkrijk: 9
Duitsland: 4
België: 4
Filipijnen: 3
Canada: 1
Nieuw-Zeeland: 1

Nog vier onbekend.

Update 14.38 uur -  75.322 vlieguren
Het toestel heeft volgens Malaysia Airlines in haar 17-jarige bestaan 75.322 uur gevlogen, tot het fatale moment donderdagmiddag.

Alle namen van de slachtoffers zijn iniddels bekend bij de luchtvaartmaatschappij.  Op het moment van de crash waren diverse andere luchtvaartmaatschappijen in exact hetzelfde gebied aanwezig. 

Update 14.36 uur - noodhulp nabestaanden
Opnieuw wordt (nu in het Nederlands) herhaald dat er 5000 dollar per nabestaandenfamilie wordt uitbetaald. Dit is voor de 'eerste financiële nood' zoals betalen voor hotels, reiskosten, vrije dagen, voedsel en ga zo maar door.  

Update 14.34 uur - logistieke problemen
Autoriteiten bekijken of er bij familieleden behoefte is om naar Kiev te vliegen. De logistiek is 'heel erg moeilijk', dus dat wordt allereerst uitgezocht.

KLM, Schiphol en de gemeente(lijke diensten) staan Malaysia Airlines bij in de zorg voor nabestaanden.  

Update 14.31 uur - vliegtuig was in orde, route veelgebruikt
Voor 'onkosten' wordt er per familie vooralsnog 5000 dollar schadevergoeding uitgekeerd.

Technische info over het vliegtuig wordt ook gegeven. Het had een schoon onderhoudsrapport en is voor het laatst onderhouden op 11 juli. Het volgende onderhoud stond gepland op 27 augustus. Het toestel vliegt al 17 jaar en werd gebouwd in 1997.

Alle communicatie verliep normaal en functioneerde naar behoren. Als reden waarom ze boven Oost-Oekraïne vlogen, wordt gegeven dat andere maatschappijen dat ook gewoon deden. Het is een tragisch incident, stelt de woordvoerder, dat iedereen had kunnen overkomen.

Het betreft een normale route die dagelijks wordt gebruikt door allerlei bedrijven. Er golden geen restricties. Net als andere bedrijven vliegt nu niemand meer boven de zone en is het gebied ook officieel dichtgegooid gisteravond.  

Update 14.28 uur - familie evt. naar Kiev, logistieke problemen in Oekraïne 
Alle familieleden die zichzelf gemeld hebben zitten in een hotel nabij Schiphol, stelt een woordvoerder op de persconferentie van Malaysia Airlines.

Op 'een gepast moment' worden de familieleden die dit willen naar Kiev gevlogen.

In verband met de situatie in Oost-Oekraïne zijn er duidelijke logistieke problemen bij de nasleep van het ongeluk ter plaatse.

Update 14.25 uur - persconferentie begonnen, kijk hier 
Naar verluidt is het afweergeschut dat vannacht in allerijl terug naar Rusland zou zijn gereden, gefilmd. De met raketten bewapende vrachtauto zou te zien zijn op onderstaand filmpje. Tot op heden kunnen de beelden niet met zekerheid worden geverifieerd. Wel wordt gespeculeerd dat dezelfde truck eerder niet drie, maar vier raketten had. 

Update 14.22 uur - Lavrov: 'Internationaal onderzoek'
Meer uitspraken van BuZa-minister Lavrov (Rusland): "We gaan niet internationale normen en waarden schenden, onafhankelijke experts moeten de zwarte dozen onderzoeken. Ook moet er een internationaal onderzoek naar de toedracht komen."

De Britse premier Cameron reageert ook: "We moeten uitzoeken wat er is gebeurd. Als het vliegtuig inderdaad is neergeschoten, moeten de daders gepakt worden en berecht worden."

Update 14.20 uur - Australisch verzekeringsbedrijf bekritiseerd
Een Australische verzekeringsmaatschappij, de Lisa Group, kocht slechts uren na de ramp donderdagavond de Google-zoekwoorden 'Malaysia Airlines' op. Daar is op sociale media en elders veel kritiek op gekomen. Inmiddels heeft het bedrijf excuses aangeboden.

Australiërs krijgen reclames voorgeschoteld die de ramp noemen en vervolgens de lezer oproepen een levensverzekering af te sluiten: "Is MH17 Malaysia Airlines tragedy a sign to consider life insurance?"

De speciale actiepagina op de website van het bedrijf stelt: "What a tragedy! Up to 27 Australians were among 298 people on board a Malaysia Airlines passenger jet which was shot down over Ukraine with the loss of all on board. Is it another sign to consider life insurance? #PrayForMH17."   

Update 14.15 uur - vrouw verliest opnieuw familie in Malaysia Airlines-crash
Een Australische vrouw die een broer verloor toen in maart een toestel van Malaysia Airlines verdween boven de Indische Oceaan, verloor gisteren opnieuw een familielid.

Haar stiefdochter zat in vlucht MH17 toen deze naar alle waarschijnlijkheid met een raket werd neergehaald boven Oost-Oekraïne.

Vlucht 370, die in maart verdween, bevatte haar broer Rod Burrows en schoonzus Mary Burrows. Nu is één van de 298 slachtoffers aan boord helaas stiefdochter Maree Rizk.

Een broer van de vrouw stelt bedroefd: "Het brengt iedereen en alles terug. Het heeft opnieuw ons hart verscheurd [letterlijk: ripped out our guts]." 

Update 14.08 uur - Poetin roept op tot staakt-het-vuren
Poetin heeft volgens Reuters zojuist opgeroepen tot een algehele wapenstilstand in Oost-Oekraïne.

Nu.nl meldt tevens dat de persconferentie 15 minuten vertraagd is. Het zal dus over een kleine tien minuten beginnen.  

Update 14.06 uur - tickets inleveren mogelijk  
Wie een ticket heeft bij Malaysia Airlines kan dat zonder extra kosten weer inleveren en z'n geld terug krijgen. Dat stelt de luchtvaartmaatschappij. Voorlopig geldt dit alleen voor tickets die de komende week geldig zijn, dus t/m 25 juli. 

Update 13.56 uur - livestream persconferentie, Russen beschuldigen Oekraïne  
Een livestream van de aanstaande Malaysia Airlines-persconferentie is hier te bekijken. 

Sergej Lavrov, de Russische minister van BuZa, gaf zojuist op de Russische tv aan dat Rusland niks te maken heeft met de aanval op vlucht MH17.

Lavrov: "Wat betreft wat men zegt in Kiev, waar men ons beschuldigt het gedaan te hebben: de afgelopen maanden heb ik nooit kloppende statements uit Kiev vernomen."

Hoewel Lavrov stelde dat als er vanuit Russisch gebied raketten en mortiergranaten zijn afgevuurd, de Russen daar direct wat aan zouden doen. Hij is echter van mening dat het er op lijkt dat de aanval het gevolg is van 'onprofessioneel' handelen van het Oekraïense leger.

Dat leger ontkent stellig betrokkenheid. "Al onze raketten staan nog in de wapenkamers. Er is er geen een gebruikt." 

Update 13.48 uur - Belgen naar Schiphol, persco Malaysia Airlines 
Belgische experts die Nederland gaan helpen met de nasleep van de vliegtuigcrash zijn inmiddels naar Schiphol vertrokken, stelt Nu.nl bij monde van persbureau ANP.

Ook meldt Nu.nl dat over een kwartier, om twee uur, een nieuwe persconferentie begint van Malaysia Airlines.

Update 13.42 uur - anti-Ruslanddemonstratie in Amsterdam 
Vijftien Oekraïense activitsten demonstreren momenteel op het Spui in Amsterdam tegen Rusland. De actie, 'Stop de oorlog in Oekraïne' geheten, ving een half uur geleden aan.

De Volkskrant citeert de organisatie van stichting Ukraine Today, die stelt dat 'de tragedie opnieuw aantoont dat de agressie tegen Oekraïne een bedreiging is voor de mondiale veiligheid.'

De demonstranten hebben bebloede jutezakken op hun hoofd en willen aandacht vestigen op 'martelingen, moorden en ontvoeringen door Russische separatisten.' 

Update 13.33 uur - Oekraïense geheime dienst op zoek naar namen
Qantas en Korean Air mijden Oost-Oekraïne 'al een tijdje', meldt Radio 1.

Tevens meldt persbureau ANP dat de Oekraïense geheime dienst op zoek is naar de daders van de aanslag. Men wil de namen weten van minstens drie personen die 'de trekker hebben overgehaald'.  

Update 13.28 uur - Opstelten tekent register   
Novum meldt: Minister van Veiligheid en Justitie Ivo Opstelten (VVD) heeft vrijdagmiddag het condoleanceregister getekend voor de ramp met het vliegtuig van Malaysia Airlines. Het register was opgesteld in de hal van het ministerie van Veiligheid en Justitie.  "Als blijk van steun en medeleven aan de nabestaanden van de passagiers van vlucht MH17", luidt de tekst die Opstelten ondertekende.

Update 13.09 uur - meer dan 100 aidsonderzoekers overleden
Eerder was al bekend dat er een aantal wetenschappers gespecialiseerd in aids zijn omgekomen, waaronder vooraanstaand onderzoeker Joep Lange.

De Israëlische krant Haaretz bericht nu dat er mogelijk meer dan 100 aidsonderzoekers, wetenschappers, activisten en medici in het vliegtuig zaten, allemaal gespecialiseerd in het bekampen van de vreselijke ziekte.

Ze waren op weg naar de Internationale Aidsconferentie, die vanaf zondag gehouden wordt in Melbourne, Australië. 

Update 13.01 uur - verklaring Opstelten 
FOK! berichtte zojuist al over de persconferentie van minister Opstelten. De hele verklaring is hier terug te lezen. 

Update 12.58 uur - 181 lichamen geborgen
Persbureau Novum meldt: Reddingswerkers hebben de lichamen geborgen van 181 van de 298 omgekomen inzittenden van de donderdag in Oost-Oekraïne neergestorte vlucht MH17. De stoffelijke overschotten worden naar Charkov overgebracht, liet het ministerie van buitenlandse zaken weten.

In Charkov worden de lichamen geïdentificeerd. De metropool is in handen van de regering in Kiev en ligt een kleine 270 kilometer ten noorden van het rampterrein. 

Bericht 12.55 uur
In elk geval één van de zwarte dozen is in handen van reddingwerkers, gaven zij eerder al aan. De rebellen stellen inmiddels dat ook zij 'een flink deel' van de dozen hebben verzameld. Donderdagavond meldden ze al dat ze die dozen naar Moskou willen sturen.

Terwijl de Australische premier hard uithaalde naar Poetin, heeft Rutte vooralsnog geen ongezouten kritiek geleverd op de rol van de Russen in de vliegramp. Dat komt hem op Twitter op veel commentaar te staan: