Roodharigen 'met uitsterven bedreigd'
Mensen met echt rood haar, een bleke huid en een sproetenkop spreken tot de verbeelding. Onderzoekers, kunstenaars of fotografen kunnen ze echter maar met moeite vinden. Echt rood wordt namelijk een zeldzaamheid. Een roodharige kan geboren worden uit een ouderpaar dat zelf geen rood haar heeft maar wel zogenaamde slapende 'roodhaargenen', die bij vader en moeder worden onderdrukt door die immer opdringerige 'bruin- en blondhaargenen'. Eenmaal bevrijd en samengebracht blijken de 'roden' soms wel sterk genoeg om zich te doen gelden.Door de multiculturele samenleving komen er echter steeds meer dominante 'bruinhaargenen'. Door al die nieuwe bruine haargenen krijgt rood haar op den duur geen schijn van kans meer. Pessimistische biologen en erfelijkheidsdeskundigen gaan er van uit dat de échte roodharigen, die met een blanke doorzichtige huid en sproeten, over 50 jaar totaal uit het Nederlandse straatbeeld zijn verdwenen. Anderen denken dat het nog een paar honderd jaar zal duren, maar verdwijnen doen ze op den duur onherroepelijk.
'Voortplantingsprogramma'
Volgens klinisch moleculair geneticus Erik Sistermans van de Nijmeegse Radboud Universiteit zou je om het aantal roodharigen enigszins in stand te houden, een soort gericht voortplantingsprogramma moeten beginnen. Hij voegt meteen toe: ''Ondenkbaar natuurlijk, maar het zou wel werken.'' We zien straks weliswaar geen rood haar meer, maar het gen blijft wel aanwezig, zo stelt hij. Daardoor zullen er altijd wel wat roodharigen over blijven.
Dominant gen
Haarkleur wordt veroorzaakt door de afzetting van pigmenten die door genen worden gevormd. Twee genen zijn uiteindelijk in het spel; één van de vader en één van de moeder. Het dominante gen bepaalt echter de haarkleur. Het gen dat zorgt voor bruin haar is altijd dominant, het gen voor rood haar is altijd ondergeschikt (recessief).
Het recessieve gen dat mensen rood haar, blanke huid en sproeten geeft is vermoedelijk tussen de 50.000 en 100.000 jaar oud. Ongeveer één procent van de westerse wereldbevolking is nu roodharig.
Overigens komen niet alleen roodharigen in de 'verdrukking'. Door de hoge migratie en vermenging van rassen zullen ook natuurlijk blond haar en blauwe ogen zeldzamer worden.
-
De Arnhemse fotografe Hanne van der Woude raakte gefascineerd door rood haar en geďntrigeerd door de gedachte dat dat er binnen afzienbare tijd niet meer is. De 22-jarige Van der Woude begon daarom onlangs haar eigen 'rood haar-project'. Tweehonderd roodharigen wil ze fotograferen en te boek stellen, ''voordat het te laat is.'' Mensen die voldoen aan haar eisen en gefotografeerd willen worden, kunnen zich opgeven via haar website.
Ouders zonder rood haar, maar door 'slapend roodhaargen' wel met roodharige kinderen.
