O Nederland, let op uw zaak
Ik denk dat er in de afgelopen maand wel tien stukken de submitbak in rolden over het programma van de publieke omroep, waarbij men een ander volkslied placht te zoeken. De ene column juichte het idee toe, de ander was weer een fier betoog voor de instandhouding van het Wilhelmus; veel werden wij er met zijn allen niet wijzer op. Na mijn uiterst educatieve column over een IJsselmeer van sperma trakteer ik u deze week wederom op een verlichtend stukje kennisverrijking. Het Wilhelmus wordt vooral gedemoniseerd om haar aftandse tekst. Het "Ben ik van Duitse bloed" kan niet door de haak, de koning van Spanje zal ons een worst wezen en wat "vrij onverveerd" mag wezen is ook al raadselachtig. Om over dat vieze, strenggristelijke zesde couplet nog maar te zwijgen. God als schild ende betrouwen? Geef modern Nederland liever een schuilkelder. En toos vroom blijven is zo saai als fuck. Nee, dat Wilhelmus, dat kan niet meer.
Gelukkig zijn er dan altijd weer de taalpuristen die de zaak eventjes helemaal komen uitleggen; Duitse bloed wil zeggen Dietsche bloet, van vroegâh, zullen we maar zeggen. Dietsch was de streek- (en taal-)benaming voor het huidige Nederland, Vlaanderen en West-Duitsland; de taal is in de hoogtijdagen der Middeleeuwen uit elkaar gevallen in Nederdiets en Boven- of Opperdiets; respectievelijk het huidige Nederlands en Duits. Daarnaast is de ikpersoon in het lied niet degene die het lied zingt, maar Willem van Oranje, hetgeen mensen nog wel eens lijken te vergeten. Dat van die koning van Spanje, dat is een stukje waardevolle historie. Vrij onverveerd betekent niet bang.
Ja, maar, ja, maar! Roepen de tegenstanders dan weer: waarom een volkslied waarbij je elk woord moet uitleggen, parafraseren, connotaties opzoeken, noem maar op. Doe ons maar Fransje Bauer, die zingt tenminste over frikandellen en tulpenvelden. Lekker overzichtelijk. Clipje d'r van op TMF, kennen de jongeren het ook meteen. Waarom niet? Ik zal u zeggen waarom niet. Men blijkt namelijk in haar verwoede zoektocht naar een nieuw volkslied de tijd tussen Willem van Oranje en nu compleet over het hoofd te zien, terwijl er heel wat aardige liedjes zijn verschenen.
Ik heb het hier niet over het volkslied dat wij in 1932 afschaften om plaats te maken voor het Wilhelmus. Dat had als eerste zin “wien Neêrlands bloed door d'aadren vloeit, van vreemde smetten vrij” en is daarom terecht afgeschaft toen de nazi's populair werden. Nee, er zijn meer voorbeelden te noemen. Vroeger leerde men de tientallen vaderlandsliederen op de basisschool: elke vrijdagmiddag werden de Nederlandse geschiedenis, de gebruiken en de hymnen er zorgvuldig bij de kindertjes ingestampt. Tot er in de jaren zestig besloten werd dat dit alles niet nodig meer was omdat we onze vaderlandse trots ook wel konden verkrijgen in Bauereske taferelen.
Nee, ik heb het hier over de all-time klassiekertjes. Ik noem een voorbeeld:
Kent gij het land, der zee ontrukt
Door d'arbeid van een voorgeslacht
Dat nooit verwonnen heeft gebukt
Of 't hief zich op met groter kracht?
Dat land, bekend aan 't verste strand
Is 't ons zo dierbaar Nederland
En nog maar een:
Waar de blanke top der duinen
Schittert in de zonnegloed
En de Noordzee vriendelijk bruisend
Neerlands smalle kust begroet
Juich ik aan het vlakke strand:
'k Heb u lief, mijn Nederland
Stuk voor stuk zijn onze vaderlandsliedjes én enorm chauvinistisch, hetgeen we in de huidige samenleving goed kunnen gebruiken, én zeer poëtisch van aard: ik zie onze Ali B. het in ieder geval niet nadoen. Laat staan die artiest die niet eens een inburgeringscursus heeft gevolgd, wat ook wel blijkt in zijn kleuterrijm en wanstaltige metrum. Let u vooral op die hectische vierde regel, waarbij je zelfs al in gedachten over je eigen woorden struikelt. Hij is misschien iets té gewoon gebleven:
Daar waar ik ben geboren, mijn wiegje heeft gestaan,
Een stip hier op de aarde, maar groot in zijn bestaan.
Jouw hart geeft zoveel liefde, een plek voor iedereen.
Nee geen mens kan om ons kleine landje heen.
Nee, het overtreft zelfs "jalala-lalala, heb je even voor mij" in stupiditeit en laat "ik loop met jou naar de regenboog" ver achter zich op dat punt. Meneer "yo, yo, Warchild, Warchild" zou er nog een klus aan hebben om zich tot dit niveau te verlagen. U moet niet denken dat ik een voorstander ben van verandering van ons volkslied; zeker niet. Ten eerste ben ik dol op historie in een cultuur die erop gespitst lijkt te zijn om alles wat ons aan ons land bindt zo snel mogelijk in te ruilen voor Blokker-tegoedbonnen, ten tweede zou ik bij verandering pissig zijn omdat ik dan al die nieuwe verzen weer moet gaan leren.
O Nederland let op uw zaak
De tijd en stond' is daar
Opdat nu in de hoek niet raak'
Uw vrijheid, die voorwaar!
Uw ouders hebben duur gekocht
Met goed en bloed en leven
Want zij werd nu gans en t' enenmaal gezocht
Tot niet te zijn verdreven
Ik ken er als echte Nederlander namelijk een stuk of vier, vijf, die mag ik dan zeker allemaal weer vergeten? Het verbaasde mij in ieder geval behoorlijk dat niemand de rijke bron aan Hollands cultuurgoed in poëzie en liedkunst raadpleegt bij een discussie over het al dan niet veranderen van een volkslied, alvórens men Frans fucking Bauer aandraagt. Wat mij betreft mogen de kindertjes op de basisscholen dan ook weer fris en vrolijk de vaderlandse liederen zingen en leren over hoe heldhaftig Piet Hein de zilvervloot overwon. Om af te sluiten met nog zo'n geweldenaar in liedjesland. Frans Bauer? Bwûh.
Komt, knapen en meisjes, verheft nu in koor
De grond die uw wieg heeft gedragen
Uw lied klink' de beemden van 't vaderland [niet] door
Dat d'ogen op u houdt geslagen!
Dat vaderland eert en verheerlijkt gij nu [niet],
Eens, hopen wij, eens zal [wél] het fier zijn op u.
