De Oekraïense president Zelensky is onderweg naar Nederland, vermoedelijk in het regeringsvliegtuig. Dat meldt persbureau ANP op basis van bronnen. Het ministerie van Buitenlandse Zaken zegt er niets over te kunnen meedelen.

Ook Nieuwsuur meldt dat Zelensky morgen in Nederland is, volgens het programma gaat Zelenskyy een speech in Den Haag geven. De speech draagt de titel 'Geen vrede zonder gerechtigheid'. 

Dinsdagavond zijn er in de Noord-Amerikaanse basketbalcompetitie NBA weer twee playoffwedstrijden gespeeld. De Warriors en de Lakers begonnen aan hun best-of-sevenserie, terwijl de Knicks en de Heat hun tweede duel speelden.

New York Knicks - Miami Heat (0-1)
De wedstrijd begon met een eerste kwart waarin de ploegen elkaar geen centimeter ruimte gaven, waarna Miami in het tweede kwart even een kleine voorsprong op kon bouwen. Veel was dat echter niet en de Knicks kwamen gewoon weer terug, wat resulteerde in een spannende slotfase. Een drietje van Josh Hart bracht de ploeg vier punten voorsprong en vervolgens wisten de Knicks het in de laatste anderhalve minuut uit te bouwen naar een 111-105 zege, waardoor de serie op 1-1 staat.

Game 3: Zaterdagavond 6 mei, 21.30u (NL); Miami Heat - New York Knicks

Golden State Warriors - Los Angeles Lakers
Nadat de Warriors uit de startblokken schoten kwamen de Lakers op gang en na het tweede kwart stond het gewoon weer nagenoeg gelijk. Anthony Davis schitterde met 30 punten en een weergaloze 23 rebounds, wat de Lakers in Q3 een ruime voorsprong opleverde, in samenwerking met LeBron James (22 punten, 11 rebounds). Toch kwamen de Warriors weer terug: Stephen Curry (27 punten) en reboundkoning Kevon Looney (23 stuks) trokken er een 14-0 run uit en met dik anderhalve minuut te gaan stond het met 112-112 gelijk, maar D'Angelo Russell zette de Lakers weer op voorsprong, waarna James en Dennis Schröder het met vrije worpen afmaakten voor een 112-117 zege.

Game 2: Donderdagavond 4 mei, 03.00u (NL); Golden State Warriors - Los Angeles Lakers

Het is tijdens de dodenherdenking op 4 mei verboden om op een groot deel van de Dam te komen. Dit houdt verband met concreet (levens)gevaar voor bepaalde mensen die aanwezig zullen zijn bij de herdenking. Ook is het niet toegestaan om op dakterrassen of balkons te staan die direct uitzicht hebben op de Dam.

De burgemeester laat de noodverordening gelden van 15.00 uur 's middags tot 21.30 uur 's avonds op 4 mei. Ook mogen mensen die vanuit hun huis zicht hebben op de Dam hun ramen niet openen tussen 19.30 en 21.00 uur.

Nieuwe toevoeging
Het is niet nieuw dat de gemeente een noodverordening uitroept tijdens de dodenherdenking op 4 mei. Maar dit jaar voegt de burgemeester de overweging toe "dat gebeurtenissen zoals de moorden op diverse personen waaronder een advocaat en een journalist laten zien dat er sprake is van concreet (levens)gevaar voor een aantal aanwezigen".

Andere redenen voor de maatregelen zijn overgenomen uit de noodverordening van vorig jaar, zoals het feit dat er leden van het Koninklijk Huis aanwezig zullen zijn en dat de herdenking live wordt uitgezonden. Ook worden incidenten genoemd zoals op Koninginnedag 2009 in Apeldoorn en de 'damschreeuwer' tijdens de herdenking in 2010. "Een relatief kleine verstoring kan al verstrekkende gevolgen hebben door de (paniek)reactie van de menigte", schrijft de burgemeester.

Veiligheid in het geding
Ze zegt verder dat "ernstige wanordelijkheden niet kunnen worden uitgesloten" en dit ervoor kan zorgen dat "de veiligheid van de aanwezigen in het geding is". 

Marianne Vos heeft de derde etappe in de Vuelta Femenina op haar naam geschreven. Na bijna 160 kilometer was de Nederlandse de snelste in La Roda en verstevigde daarmee haar leiderstrui in de Ronde van Spanje voor vrouwen. Ze won voor Charlotte Kool en Chloe Dygert.

De 157 kilometer lange derde etappe tussen Elche de la Sierra en La Roda bevatten geen beklimmingen, maar toch konden een aantal klassementsrenners na vandaag een streep zetten door een goed klassement doordat ze achterop waren geraakt door waaiers. Demi Vollering en Annemiek van Vleuten, de Nederlandse kanshebbers op eindwinst zaten wel mee in de eerste groep.

De derde etappe zou eindigen op een sprint van dertig rensters en daarin was Marianne Vos de snelste. De Nederlandse won de sprint voor Charlotte Kook, die dinsdag nog de etappe wist te winnen. Naast de ritzege deed Vos ook goede zaken in het klassement. De 35-jarige Nederlandse pakte onderweg en aan de streep zestien bonificatieseconden en heeft nu een voorsprong van dertien seconden op Cloe Dygert.

Results powered by FirstCycling.com

In de Noord-Amerikaanse ijshockeycompetitie NHL is de tweede ronde van de playoffs in volle gang. Dinsdagavond stonden er weer twee wedstrijden op het programma, zowel in Toronto als in Dallas werd een nieuwe serie van minimaal vier en maximaal zeven wedstrijden afgetrapt.

Toronto Maple Leafs - Florida Panthers
De Panthers stuntten in de serie tegen de Boston Bruins en tegen de Maple Leafs begonnen ze ook uitstekend: halverwege de eerste periode tekende Nick Cousins voor 0-1, waarna Sam Bennett na acht minuten in periode twee voor 0-2 zorgde. Dat duurde niet lang, want welgeteld elf seconden later scoorde Matthew Knies voor Toronto, kort daarop gevolgd door de gelijkmaker van Michael Bunting. Nog een paar minuten later stond Florida echter weer op voorsprong dankzij Carter Verhaeghe en met iets minder dan acht minuten te spelen tekende Brandon Montour voor de 2-4 eindstand en de voorsprong voor de Panthers in de best-of-sevenserie.

Game 2: Donderdagavond 4 mei, 01.00u (NL); Toronto Maple Leafs - Florida Panthers

Dallas Stars - Seattle Kraken
De Stars wilden gelijk duidelijk maken dat de ploeg van Daniël Sprong weinig te zoeken had in Dallas, en na ruim twee minuten mepte Joe Pavelski de openingstreffer binnen. Jaden Schwartz trok de stand negen minuten later gelijk, maar via Pavelski werd het 2-1 voor Dallas. Een uiterst pijnlijke minuut volgde voor de thuisfans: Justin Schultz maakte de 2-2, elf seconden later tekende Oliver Bjorkstrand voor 2-3 en nog eens 41 seconden later was Jordan Eberle goed voor 2-4. De tweede periode leverde niks op, maar in de derde periode was Pavelski wéér twee keer trefzeker binnen een paar minuten tijd: 4-4. De vier goals van de veteraan waren niet genoeg, want na twaalf minuten overtime sloeg de Kraken alsnog toe: Yanni Gourde wipte de winnende 4-5 erin en Seattle staat op 1-0 in de serie.

Game 2: Donderdagavond 4 mei, 03.30u (NL); Dallas Stars - Seattle Kraken

Voor de NASCAR-liefhebber keren we nog even terug naar de maandagavond. Op de Dover Motor Speedway, The Monster Mile, werd de elfde race van het seizoen in de Cup Series verreden, vanwege hevige regenval op zondag een dag later dan gepland.

We gingen van start met Kyle Busch en Christopher Bell op de eerste rij, gevolgd door Ryan Blaney, Brad Keselowski, Chris Buescher, Chase Briscoe, Tyler Reddick en William Byron. Dat ging allemaal vrij rustig naar de competition caution, waar Busch te hard in de pitstraat reed en dus achteraan moest aansluiten voor de herstart.

Een paar tellen na de herstart stond Noah Gragson in de muur: caution. De volgende herstart ging iets langer goed, maar ook daar was het snel raak: Daniel Suarez ging de muur in, Ty Dillon en BJ McLeod volgden. De volgende poging verliep beter, tot het na een ronde of tachtig weer raak was: Ross Chastain tikte achterblijver Brennan Poole in de rondte, waardoor Poole de muur in ging en Kyle Larson hem niet meer kon ontwijken.

De stage verliep verder zowaar rustig en Byron pakte de stagewinst, voor Denny Hamlin, Blaney en Keselowski. Met Byron en Blaney voorop ging stage twee van start, waarin Chastain zich naar voren kwam werken. Halverwege de race had hij het gat naar Byron gedicht en rond de pitstopfase, waar Chastain's team hem een snelle stop bezorgde, pakte hij de leiding over.

Chastain hield de touwtjes stevig in handen en pakte de tweede stage, voor Byron, Blaney en Martin Truex. Tijdens de caution en de bijbehorende pitstops kawm Byron weer langs Chastain naar de leiding, met Blaney en Truex achter hen. Byron zakte vervolgens in rap tempo terug en Truex werkte zich naar het achterwiel van Chastain, die hij met een ronde of zeventig te gaan en deels met een goed getimede pitstop passeerde.

Een kleine twintig ronden voor het einde kwam Chastain bij Truex in de buurt, maar ze kwamen de op een paar ronden achterstand rijdende Larson tegen. Die gaf Truex gewoon de ruimte, maar Chastain zeker niet: die was uiteindelijk verantwoordelijk voor zijn crash, vroeg in de race, en Larson hield Chastain twee ronden lang flink op, waardoor Truex een gat kon slaan. Dat gat verdween kort daarna wel: Joey Logano schoof met een klapband de muur in.

Na de caution konden we met zeven ronden te gaan weer door, met Truex, Blaney, Bell en Chastain voorop. Truex nam de leiding, maar reed op twee nieuwe banden, terwijl Chastain op vier nieuwe banden de aanval opende. Het verschil tussen de twee was echter niet groot genoeg en Truex reed naar een fraaie zege, nadat zijn broer Ryan twee dagen eerder in de Xfinity Series - een klasse lager - al had gewonnen. Chastain werd tweede, voor Blaney en Byron.

Kinderen in de asielopvang krijgen niet de zorg, het onderwijs en de begeleiding waar ze recht op hebben. Volgens de Inspectie Justitie en Veiligheid, de Inspectie Gezondheidzorg en Jeugd, de Inspectie van het Onderwijs en de Nederlandse Arbeidsinspectie voldoet de opvang van asielkinderen nog steeds niet aan de minimale kwaliteitsnormen. Dit brengt hun veiligheid en ontwikkeling in gevaar. Ook zien de inspecties dat de druk op medewerkers van verschillende opvanglocaties hoog blijft. De inspecties willen dat staatssecretaris van Justitie en Veiligheid Van der Burg direct ingrijpt en heldere eisen stelt aan de kwaliteit van de opvangvoorzieningen, zolang deze nog niet aan de geldende normen kunnen voldoen.

Asielkinderen moeten – net als alle andere kinderen – kunnen opgroeien in gezonde en veilige leefomstandigheden en gebruik kunnen maken van onderwijs en zorg. De inspecties vragen al geruime tijd aandacht voor de positie van asielkinderen (kinderen met ouders of alleenstaande minderjarige vreemdelingen, AMV). Zo publiceerden zij onder meer in juli en september 2022 en op 8 maart en 9 maart 2023 verschillende brandbrieven. Dit is de eerste keer dat alle vier de inspecties zich gezamenlijk uitspreken. Bijna 1 jaar na de eerste brandbrief is de situatie voor asielkinderen niet verbeterd, blijkt uit onderzoek van de inspecties bij vier noodopvang-, negen crisisnoodopvanglocaties en de COA-opvanglocatie voor alleenstaande minderjarige vreemdelingen (AMV) in Ter Apel*.

Vanwege een tekort aan reguliere opvangplaatsen in asielzoekerscentra blijven kinderen veel langer in de crisisnoodopvang of noodopvang dan de bedoeling is. Daar hebben ze geen privacy, kunnen ze niet (snel genoeg) naar school en is er onvoldoende zicht op hun gezondheidssituatie. Kinderen missen vaccinaties en worden ook niet altijd gescreend op infectieziektes.

AMV’s krijgen daarnaast vaak later dan gebruikelijk een individuele voogd en voogden wisselen door verhuizingen waardoor er te weinig zicht is op hun individuele veiligheid. Op veel opvangplekken is er geen passende dagbesteding. Ook lukt het vaak niet om asielkinderen op een school te plaatsen omdat niet duidelijk is hoe lang de kinderen blijven. Kinderen worden van de ene in de andere opvang geplaatst en scholen worden onvoldoende meegenomen bij het openen van nieuwe noodlocaties. De lange wachttijden in de asielprocedure hebben daarnaast effect op de sfeer en veiligheid in de opvanglocaties. Zo waren er in verschillende (crisis)noodopvanglocaties hongerstakingen of demonstraties. Dit alles geeft risico’s voor de fysieke en mentale veiligheid van de asielkinderen, en zorgt ook voor te hoge druk op medewerkers.

Personeel doet wat het kan maar is soms onvoldoende toegerust, zien de inspecties. Bij crisisnoodopvanglocaties hebben medewerkers vaak geen gepaste opleiding voor het werken met deze kwetsbare doelgroep. Zij geven aan het gevoel te hebben in het diepe te worden gegooid. Locatiemanagers zeggen aan het pionieren te zijn en missen duidelijke kaders waaraan de locaties moeten voldoen. In de praktijk leidt dat tot verschillen in leefomstandigheden en leefregels tussen de verschillende locaties. Zo hebben sommige locaties een avondklok en tassencontroles, terwijl dat bij andere locaties niet zo is. Dit is in strijd met het recht op gelijke behandeling. Het is daarnaast ook niet duidelijk wie toezicht moet houden op de kwaliteit van gemeentelijke opvanglocaties. Dat betekent dat er te weinig wordt gekeken of opvangvoorzieningen voldoen aan de minimale normen (van de Europese Opvangrichtlijn) en of geen onrechtmatige inbreuk wordt gemaakt op de bewegingsvrijheid of persoonlijke levenssfeer van kinderen.

Hardnekkige problemen
De lange verblijfsduur op tijdelijke locaties, de vele doorplaatsingen en de druk op personele capaciteit zijn hardnekkige problemen die veel effect hebben op de kwaliteit van de opvang. Kwaliteitsstandaarden zijn voor de duur van de crisis in de asielopvang tijdelijk losgelaten, maar ‘tijdelijk’ duurt al bijna een jaar en blijkt nu voor onbepaalde tijd. De inspecties vinden het niet verantwoord om kinderen voor lange termijn bloot te stellen aan deze ondermaatse kwaliteitsstandaarden. Wat voor Oekraïense kinderen in de opvang kan, moet ook voor asielkinderen mogelijk zijn.

De opvang moet zo snel als mogelijk voldoen aan de geldende normen zoals vastgelegd in Europese en nationale regelgeving. Het gerechtshof in Den Haag heeft zich hierover in december 2022 uitgesproken. De Staat handelt hier onrechtmatig, aldus het hof, vanwege het verschil in opvangvoorzieningen voor reguliere asielzoekers en die voor Oekraïense ontheemden.

De inspecties stellen vast dat de opvangvoorzieningen voor asielzoekers nog steeds niet aan de normen voldoen en hebben zorgen dat dit niet op korte termijn verbetert. Daarom vragen de inspecties aan de staatssecretaris om zo snel mogelijk (rechts)zekerheid te bieden waar de kwaliteit van de opvang aan moet voldoen in tijden van crisis. Daarbij moet helder zijn hoe kinderen in beeld blijven, hoe hun veiligheid wordt gegarandeerd en hoe zo goed mogelijk wordt gewerkt aan hun scholing en ontwikkelkansen. De kwaliteit mag ook niet te zeer afhankelijk zijn van de locatie en gemeente. De oproep tot het zo snel mogelijk voldoen aan de geldende normen blijft hierbij onverminderd van kracht. Ook adviseren de inspecties dat de staatssecretaris vastlegt wie verantwoordelijk is voor het toezicht op de kwaliteit van de voorzieningen in gemeentelijke opvanglocaties, iets wat nu niet duidelijk is.

*Noodopvanglocaties zijn tijdelijke locaties onder verantwoordelijkheid van het COA. Crisisnoodopvanglocaties worden uitgevoerd door gemeenten bij een tekort aan opvangplekken bij het COA. De vorm van deze locaties kan sterk variëren van bijvoorbeeld hotels, sporthallen of tijdelijke woonunits.

Op woensdag 11 november 1998 werd het stoffelijk overschot van de 69-jarige Cornelis Booisma aangetroffen in zijn huis aan de Koninginnelaan in Groningen. Hij bleek door geweld om het leven te zijn gebracht.

Cor was een stevige drinker en had regelmatig mensen over de vloer die met hem meedronken. Na de dood van zijn vriendin eerder dat jaar, verwaarloosde Cor zichzelf en nam zijn drankgebruik toe. De mensen die bij hem over de vloer kwamen, deden wel boodschappen voor hem en hij leende ook wel geld uit aan zijn bezoekers.

In januari 1999 is iemand aangehouden voor dit misdrijf, maar dit heeft niet tot de oplossing geleid. Wie heeft de tip om deze zaak op te lossen? Er wordt een beloning uitgeloofd van 15000 euro voor de gouden tip. Deze kan worden achtergelaten via het tipformulier op de website van de politie. 

Cor Booisma (Afbeelding: Politie)

Zweden kent naast de dienstplicht ook de opkomstplicht. Toch weet men hier de krijgsmacht bijna volledig te vullen met vrijwilligers. Elk jaar kiezen meer dan 6.000 Zweden om vrijwillig hun dienstplicht te vervullen. Van hen is 25% vrouw. Staatssecretaris van Defensie Christophe van der Maat wilde weten hoe de Zweden daarin slagen. Dus bezocht hij van de week zijn Zweedse collega Peter Sandwall in Stockholm.

Het totale aantal dienstplichtigen moet in het Scandinavische land zelfs naar 10.000 groeien. Het begint er mee dat alle Zweedse jongeren op hun 18e verplicht een enquête moeten invullen. Hierin maken zij hun voorkeuren met betrekking tot de dienstplicht kenbaar.

Het Zweedse ministerie van Defensie benadert vervolgens gericht hen, die positief staan tegenover het dienen in de krijgsmacht. Verder is onder meer gesproken over de invloed van ouders, maar ook het betrekken van het onderwijs. Het bieden van een interessant trainingsprogramma kwam ook aan de orde. Dit net als het belang van heldere communicatie over verdere loopbaanmogelijkheden. 50% van de Zweedse dienstplichtigen geeft namelijk aan na hun diensttijd bij Defensie te willen blijven. 

Deze informatie is welkom omdat de krijgsmacht in Nederland de instroom van nieuw personeel wil verhogen. Daarom start Defensie in september met het Dienjaar, waarbij de eerste 125 vrijwilligers voor een jaar als militair aan de slag gaan. Het is de bedoeling om dit aantal de komende jaren aanzienlijk te verhogen.

Maritieme industrie
Het bezoek van Van der Maat beperkte zich niet alleen tot de dienstplicht. Ook samenwerking in de marinebouw stond op de agenda. Er werd gesproken over de Northern Naval Shipbuilding Coorperation. Nederland, Zweden en enkele andere Noord-Europese landen willen via dit initiatief de krachten op het gebied van maritieme industrie bundelen. Zo willen de partners de toelevering en beschikbaarheid van het beste marinematerieel waarborgen.

Door meer samen te werken zijn nationale maritieme industrieën te behouden. Dit versterkt bovendien de Europese autonomie.

Het aantal mensen dat vanwege een besmetting met het coronavirus in een ziekenhuis belandt, daalt steeds verder. Vorige week zijn 105 mensen opgenomen om hun klachten, de laagste instroom in bijna een jaar.

Volgens de wekelijkse cijfers van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) is het aantal ziekenhuisopnames in een week tijd met ongeveer 35 procent gedaald. Op de intensive cares belandden vorige week nog maar acht coronapatiënten. Lees verder bij Skipr. 

Het voorjaar is net begonnen en een groot deel van Europa is al uitgedroogd. Vooral in Zuid-Europa is het al extreem droog. Onderzoekers waarschuwen dat Europa beter zal moeten nadenken over de verdeling van het beschikbare water. Ook in Nederland is de kans op droogte in het voorjaar en in de zomer sterk toegenomen. Om de structurele uitdagingen het hoofd te bieden moeten boeren en tuinders stoppen met crisisdenken als reactie op extreem weer, en aan de slag met risicomanagement.

Agrarische ondernemers handelen nog te vaak vanuit crisisdenken en kortetermijnvisies als reactie op extreme weersomstandigheden. Crisisdenken leidt weliswaar tot flexibele kortetermijnoplossingen op het eigen terrein, zoals water uit de omringende sloten gebruiken om het land te besproeien, maar niet tot een aanpak die op de lange termijn de bedrijfsvoering beschermt.

Om de impact van structurele extreme weersomstandigheden op de bedrijfsvoering op te vangen moeten boeren en tuinders handelen met een langetermijnvisie vanuit risicomanagement. Zo versterken ze de positie van de onderneming, de keten en het gebied. Een oplossing op het eigen terrein kan op korte termijn de crisis oplossen, maar samenwerken met de buren of het gebied brengt balans tussen wat de een over heeft en de ander tekort komt.

De effecten van klimaatverandering houden niet op bij de erfscheiding, dus samenwerking is van groot belang. Door klimaatverandering zien we effecten zoals vernatting, verdroging, verzilting van de grond en bijvoorbeeld het verschuiven van seizoenen. Door vooraf in te spelen op de effecten die komen, zoals waterberging bij extreme en lange droogte, bereiden ondernemers zich voor. Samenwerkingen als het deltaprogramma Zoetwater kunnen hier een belangrijke rol in spelen.

Supermarkten verkochten in 2022 zeven procent minder vlees dan in het jaar ervoor. De verkoop van vers vlees daalde met negen procent en die van vleeswaren met vier procent. Dit concludeert Wakker Dier op basis van kassascangegevens voor de periode 2021-2022. Collin Molenaar van Wakker Dier: “Supermarkten zijn verreweg de grootste vleesverkopers. En dus ook bij uitstek de partij die de vleesconsumptie omlaag kan brengen.”

Eiwittransitie
Nederlanders halen op dit moment ongeveer veertig procent van hun eiwitten uit plantaardige producten en zestig procent uit dierlijke producten zoals vlees. Maar dierlijke producten hebben een grote impact op het milieu. Daarom moet dit aandeel terug naar veertig procent.

Supermarkten aan zet
Supermarkten spelen een sleutelrol in de eiwittransitie. Verreweg het meeste vlees gaat bij hen over de toonbank. Ook hebben zij zich via Centraal Bureau Levensmiddelen gecommitteerd aan een verhouding van zestig procent plantaardige en veertig procent dierlijke eiwitten. Molenaar: “Supermarkten zijn een kei in het sturen waar hun klanten mee naar buiten lopen. Op dit moment promoten ze vlees nog uitbundig en dat zal moeten stoppen.”

Minder dier, meer plant
Wakker Dier vindt dat supermarkten als grootste vleesverkoper hun verantwoordelijkheid moeten nemen en start een langlopende campagne gericht op vleesverkoop bij supermarkten. De dierenwelzijnsorganisatie wil dat supermarkten hun dierlijke producten voor een groot deel vervangen door plantaardige alternatieven zoals groenten en peulvruchten. En dat in 2030 minimaal zestig procent van de eiwitverkoop bij supermarkten plantaardig is.

Onderzoek kassascans
Wakker Dier analyseerde cijfers van marktonderzoeksbureau Circana, voorheen IRI. Deze zijn gebaseerd op kassascans van vrijwel alle supermarktketens, met een totaal marktaandeel van 99 procent. De gegevens hebben alleen betrekking op vers vlees en vleeswaren; het vlees in bijvoorbeeld maaltijdsalades blijft buiten beschouwing.

Goede morgen!

Vandaag een prima dag, droog, zonnig en een normale temperatuur. Nou, dat was het dan! Maar zonder gekheid, het wordt dus een prima dag vandaag, in het noorden is wat bewolking, de oostelijke wind is matig en we hebben een maximumtemperatuur tussen de 11 graden op de wadden en 17 in het zuiden. De zon is veelvuldig aanwezig.

Ook vanavond is het droog, in de nacht naar donderdag hebben we een minimumtemperatuur van 6 graden, morgen een zelfde dag als vandaag maar dan een stuk warmer tot maar liefst 23(!) graden in het zuiden. Daarna wordt het wisselvallig maar met temperaturen iets boven normaal.

Tot morgen!

Een molen in de Zaanse schans(Foto: Pukeko)

Jouw foto of filmpje bij het weerbericht? Deze is te mailen via weer@fok.nl of up te loaden via ons fotoforum. Vermeld bij de foto waar deze ongeveer is gemaakt.

Meepraten over het weer? Dat kan op ons weerforum waar de atmosfeer op ontploffen staat:
WKN - De atmosfeer staat op ontploffen.
Of uiteraard in de reacties onder het weerbericht.

In 2022 waren er ruim 3,3 miljoen mensen van 15 tot 75 jaar die niet deelnamen op de arbeidsmarkt. Dat is een kwart van alle 15- tot 75-jarigen. Het aantal mensen buiten de beroepsbevolking is daarmee het kleinst sinds het begin van de reeks in 2003. Vooral in 2022 nam de niet-beroepsbevolking snel af. Dat meldt het CBS op grond van een nieuwe analyse.

Het krimpen van de niet-beroepsbevolking is een van de bevindingen in de achtste editie van De arbeidsmarkt in cijfers, die vandaag verschijnt. De publicatie geeft een breed overzicht van de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt in 2022.

Mensen buiten de beroepsbevolking hebben geen betaald werk, hebben niet recent naar werk gezocht en/of zijn niet op korte termijn beschikbaar voor werk. Veelal gaat het om mensen die gepensioneerd zijn of niet meer werken vanwege ouderdom. Maar ook ziekte, zorg of een opleiding worden als reden genoemd.

Krimp niet-beroepsbevolking zette door na coronapandemie
In 2003, bij de start van de cijferreeks, nam ruim 30 procent van de 15- tot 75-jarigen niet deel aan de arbeidsmarkt. In de economisch voorspoedige periode van 2007 en 2008 was er ook al een sterke daling. Tussen 2009 en 2018 schommelde het percentage tussen de 27 en 28, waarna weer een daling inzette, die stokte in de coronajaren 2020 en 2021. In 2022 liep het aandeel buiten de beroepsbevolking snel terug, van 27 naar 25 procent.

Vooral minder 45-plussers buiten de beroepsbevolking
Degenen die vanwege pensioen of hoge leeftijd niet op zoek zijn naar betaald werk of daarvoor niet beschikbaar zijn, vormen verreweg de grootste groep binnen de niet-beroepsbevolking. Wel wordt het percentage van de oudste leeftijdsgroep (45 tot 75 jaar) buiten de beroepsbevolking kleiner. Ouderen werken steeds vaker en blijven ook langer aan het werk. Bij vrouwen van 45 tot 75 jaar was de afname (van 59 procent in 2003 naar 43 procent in 2022) nog sterker dan bij mannen van die leeftijd (van 40 naar 32 procent).

Laatste jaren grootste verandering bij 65- en 66-jarigen
Bij de daling van het percentage ouderen buiten de beroepsbevolking speelt uiteraard mee dat prepensioenregelingen als de VUT zijn afgeschaft en dat de AOW-leeftijd is verhoogd. In 2015 werd de AOW-gerechtigde leeftijd verhoogd naar 65 jaar en drie maanden. Gemiddeld maakte dat jaar 82 procent van de 65-jarigen geen deel uit van de beroepsbevolking. Drie jaar later, aan het begin van 2018, was de AOW-gerechtigde leeftijd gestegen naar 66 jaar. Het percentage 65-jarigen buiten de beroepsbevolking daalde in dat jaar naar 64.

Ook bij 66-jarigen deed zich een daling voor naarmate de AOW-leeftijd verder steeg, maar minder sterk.

Na leeftijd ziekte meest genoemde reden om niet te werken
1,6 miljoen mensen namen in 2022 niet deel aan de arbeidsmarkt vanwege hoge leeftijd. Daarnaast waren er 785 duizend personen die vanwege ziekte of arbeidsongeschiktheid niet zochten en/of niet beschikbaar waren. Het volgen van een opleiding of de zorg voor het gezin zijn ook redenen om niet te zoeken naar werk of niet beschikbaar te zijn. Zo nam ook het aantal mensen af dat niet deelneemt op de arbeidsmarkt vanwege een studie, van 359 duizend in 2021 naar 324 duizend in 2022. Er waren in 2022 ook wat minder mensen die wel beschikbaar waren voor werk, maar niet hadden gezocht.

De Europese Commissie wil de munitieproductie in Europa met een miljard euro verhogen. Dit is goed nieuws voor Oekraïne, maar het  versterkt ook de Europese defensiecapaciteiten, zei Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, in Praag. "Het draait allemaal om snelheid, snelheid, snelheid", benadrukte ze na een ontmoeting met de nieuwe Tsjechische president Petr Pavel.

Von der Leyen kondigde aan dat er woensdag een bijbehorend wetsvoorstel wordt aangeboden aan het college van EU-commissarissen. Dit zal een versneld opvoeren van de munitieproductie ondersteunen. Regels en voorschriften zouden worden bevrijd van onnodige ballast en de goedkeuringsprocedures worden versneld. Voor de financiering zal 500 miljoen euro aan EU-fondsen worden gebruikt. Er komt nog eens 500 miljoen euro als cofinanciering van de lidstaten.

Ex-NAVO-generaal Pavel was net terug van een driedaags bezoek aan Oekraïne. Wat Oekraïne het meest nodig heeft, is munitie, benadrukte hij na zijn terugkeer. Pavel had niet alleen Kyiv bezocht, maar ook de industriestad Dnipro en een militair oefenterrein. De ministers van Buitenlandse Zaken en Defensie van de EU hadden in maart al besloten Oekraïne een miljoen nieuwe artilleriegranaten te leveren voor de strijd tegen Rusland in de komende twaalf maanden. Ze zijn bedoeld om munitietekorten te voorkomen voor de Oekraïense krijgsmacht en nieuwe offensieven tegen de aanvallers uit Rusland te kunnen starten. 

Berichten uit Rusland suggereren dat Gazprom en andere Russische bedrijven hun eigen privélegers aan het opzetten zijn. Het staatsoliebedrijf Gazprom heeft al langer mensen met een militaire achtergrond in dienst om zijn bezittingen over de hele wereld te bewaken.

Maar waarnemers uit de industrie beweren dat een gewapende eenheid in dienst van Gazprom nu actief is in de frontlinie. Dat leek te worden bevestigd door het hoofd van de Russische paramilitaire Wagner Group, Yevgeny Prigozhin, in een interview. Maar andere Russische oligarchen vormen naar verluidt paramilitaire groepen voor toekomstige inzet. Waar zijn ze bang voor?

Sinds november zijn naar verluidt meer dan 1.200 Iraanse meisjes op scholen in het ziekenhuis opgenomen na vermoedelijke vergiftigingen, en dit aantal blijft groeien. De mensenrechtenjournalist Deepa Parent licht de laatste ontwikkelingen rond de vermeende aanslagen toe.

"Er is absolute geheimhouding ... de doktoren met wie ik spreek zeggen dat ze worden bedreigd als ze testresultaten bekendmaken en dat ze in veel gevallen schoolmeisjes die denken vergiftigd te zijn niet eens mogen testen," aldus Parent.