Er waren vandaag veel studenten die voor de allereerste keer college hadden op de universiteit of hogeschool, maar voor één van hen stonden tientallen camera's klaar. Voor veel journalisten zijn Amalia's eerste stappen in de buurt van de universiteit een belangrijk mediamoment. Maar haar medestudenten vinden het maar niks: "Ze moet toch gewoon kunnen studeren?" Zo meldt AT5. 

Haar college begint pas om 17.00 uur, maar om 15.30 uur staan de eerste camera's al voor de deur van de Roeterseilandcampus van de Universiteit van Amsterdam. Op wie er gewacht wordt is voor veel kersverse studenten de vraag, maar al snel wordt het duidelijk: de kroonprinses start vandaag met haar studie PPLE. 

"Dit is echt historisch materiaal", vindt RTL Boulevard-verslaggever en royaltykenner Annemarie de Kunder: "We kennen de beelden van Beatrix dat ze daar liep in Leiden, en ook Willem-Alexander. Dit is iets wat we echt nog jaren gaan terugzien." Het is de eerste keer dat de prinses helemaal in haar eentje in het openbaar voor de camera verschijnt.

Op haar witte sneakers komt de prinses na lang wachten dan toch echt om de hoek lopen. Op gepaste afstand staat ze daar voor haar fotomoment. Veel studenten vinden het maar niks: "Ik zou het echt verschrikkelijk vinden", vertellen twee meisjes die de boel hebben zitten aanschouwen. Een jongen is het ermee eens: "Ik denk dat ze liever had gehad dat er niemand was en dat ze als normale student hier kon rondlopen."

De meeste journalisten snappen dat gevoel. "Maar", zegt Shownieuws-verslaggever Marius Looijmans, "ik denk ook dat we die eerste stappen allemaal willen zien en tegen haar willen zeggen: ga lekker studeren en doe je ding."

Het is de bedoeling dat de pers de kroonprinses na dit moment in alle rust en privacy laat studeren. "Dat is ook wel mijn bedoeling", zegt De Kunder. "Maar stel dat ze heel erg verliefd wordt op een jongen, dan proberen we daar waarschijnlijk toch wat beeld van te maken." De jongen die eerst nog zo met haar te doen heeft, moet wel bekennen: "Ik hoop wel dat ik haar nog een keer gewoon in dit gebouw zie."

De Nederlandse basketballers hebben ook hun derde groepswedstrijd op het EK verloren. Na eerdere nederlagen tegen Servië en Israël ging Oranje ditmaal onderuit tegen gastland Tsjechië: 88-80.

Oranje begon zeer matig aan het duel tegen Tsjechië. Na het eerste kwart keken de Nederlandse basketballers al tegen een ruime achterstand aan (24-14) en halverwege de wedstrijd was het verschil zelf opgelopen tot 23 punten achterstand.

Toch werd het nog spannend in Praag. Nederland kwam goed terug in de wedstrijd. In het vierde kwart had Oranje nog maar een achterstand van vier punten, maar toch zou de overwinning naar gastland Tsjechië, mede dankzij 24 punten van Jan Vesely. Bij Oranje was Yannick Franke goed voor 22 punten.

Nederland speelt later dit toernooi nog tegen Polen en Finland.

De Nederlandse waterpolosters hebben zich overtuigend geplaatst voor de halve finales van de EK in het Kroatische Split. In de kwartfinale won Oranje met maar liefst 22-3.

De Nederlandse waterpolosters hadden makkelijk de poulefase overleeft met ruime overwinningen tegen Kroatië (22-6), Griekenland (13-8) en Roemenië (28-0) en ook in de kwartfinale was Oranje duidelijk te sterk voor Frankrijk. Na het eerste kwart stond de Nederlandse ploeg al met 3-0 voor, en daarna zouden ze alleen maar verder uitlopen.

Halverwege de wedstrijd was het 8-2 in het voordeel van Oranje en zou in het restant van de wedstrijd alleen maar verder uitlopen en uiteindelijk wonnen de waterpolosters met 22-3 van Frankrijk. In de halve finale stuit Nederland woensdag op Spanje. Vrijdagavond is de eindstrijd van het EK.

De Nederlandse volleyballers zijn op het WK uitgeschakeld in de achtste finales. Na een goede groepsfase verloor Oranje kansloos van Oekraïne: 25-16, 25-19 en 25-18.

Nederland had met overtuiging de achtste finales bereikt door in de groepsfase te winnen van Egypte, Argentinië en Iran. De ploeg van bondscoach Roberto Piazza leek klaar voor een mooi toernooi, maar in de achste finales waren de Oekraïners volleyballers duidelijk te sterk voor Nederland. In de eerste set nam Oekraïne vroeg in de eerste set een ruime voorsprong en gaf die niet meer weg.

In de tweede set bood Oranje wat meer tegenstand en lang stonden de Nederlandse volleyballers ook voor, maar tegen het eind van de set gingen de punten naar Oekraïne. Ook set drie was duidelijk voor Oekraïne en is Nederland klaar op het WK in Slovenië.

Het NS-personeel gaat de komende maand opnieuw staken. Op 9 september is de regio Noordwest aan de beurt, zo kondigen vakbonden VVMC, FNV en CNV Vakmensen vandaag aan. Ook Amsterdam valt onder die regio. Zo meldt AT5. 

De NS-werknemers voeren actie voor een betere cao. Ze eisen onder meer een loonsverhoging van 4,5 procent en willen dat er iets gedaan wordt aan de werkdruk. In de ogen van het personeel is die nu te hoog. Met afspraken over verlof, opleidingen en vaste banen voor uitzendkrachten, willen ze dat daar verandering in komt. De afgelopen weken staakte het NS-personeel ook al vier dagen.

"Ze krijgen op deze manier niet de kans om hun werk goed te doen", zegt CNV-onderhandelaar Jerry Piqué over de medewerkers. "NS zal echt over de brug moeten komen met een goede cao, waar meer waardering uit spreekt. Anders raast de actietrein helaas gewoon door."

Het personeel staakt ook op andere dagen. Op 13 september in de regio's Noord, Oost en Zuid. Twee dagen later, op 15 september, wordt er in regio Midden gestaakt.

De Britse Tories willen vandaag bekendmaken wie de nieuwe leider van de Conservatieve Partij en dus premier wordt na het aftreden van partijleider Johnson.

Update 20.05 uur: De Britse minister van Buitenlandse Zaken Truss heeft de interne verkiezing van de partij voor het presidentschap van de conservatieve Tories gewonnen. Ze volgt ook premier Johnson op. De 47-jarige won overduidelijk in de stemming onder de 172.000 partijleden vann haar concurrent, ex-minister van Financiën Sunak.

Meer dan 57 procent van de stemmen ging naar Truss, terwijl ongeveer 42 procent van de partijleden Sunak steunde. Truss bedankte haar partijgenoten voor hun steun. Ook prees ze het werk van haar voorganger. Johnson deed Brexit, weerde de Labour Party af, zorgde voor een snelle introductie van het coronavaccin en verzette zich tegen de Russische president Poetin.

Truss wordt geassocieerd met de rechtervleugel van de Conservatieve Partij. Ze noemt oud-premier Thatcher als haar rolmodel. Truss is van plan de belastingen te verlagen ondanks de enorm hoge inflatie. Daarnaast zal ze naar verwachting binnen enkele dagen haar plannen presenteren om de stijgende elektriciteits- en gaskosten tegen te gaan.

Eerdere berichtgeving : De huidige minister van Buitenlandse Zaken Truss is favoriet en volgens peilingen heeft ze een ruime voorsprong op haar rivaal, ex-minister van Financiën Sunak. Tot 200.000 partijleden hebben de afgelopen weken kunnen stemmen over wie er naar Downing Street moet verhuizen. Johnson verlaat kantoor na talloze schandalen.

De 47-jarige Truss wordt toegewezen aan de rechtervleugel van de partij. In de interne verkiezingscampagne wist ze bijzonder goed te scoren met de belofte om de belastingen onmiddellijk te verlagen. In een BBC-interview dit weekend beloofde ze ook dat als ze zou worden gekozen, ze meteen met een plan zou komen om de hoge energiekosten aan te pakken.

Nadat de winnaar bekend is gemaakt, vindt dinsdag de wisseling in de top van de Britse regering plaats.

In het Italiaanse Val di Sole is het World Cup-seizoen voor de mountainbikers afgesloten. Dat gebeurde met een laatste cross-countrywedstrijd, waar Anne Terpstra de titel bij de vrouwen kon pakken - de Nederlandse klassementsleidster was echter wel ziek. Het was tevens het einde van een tijdperk: na een vol decennium nam Red Bull TV afscheid van de World Cup mountainbiken, helaas voor de fans inclusief commentator Rob Warner en diens co-commentator Bart Brentjens.

Vrouwen
Terpstra gaf in de shorttrackwedstrijd al noodgedwongen op wegens een ontstoken speekselklier en ook in de hoofdwedstrijd was ze niet fit genoeg. De Nederlandse vocht voor wat ze waard was, maar werd uiteindelijk op een ronde achterstand gezet, nadat ze de hele koers al vrijwel onzichtbaar was geweest.

Met Terpstra's problemen lag de weg open voor de Zwitserse Alessandra Keller, die zag dat de andere concurrente, de Australische Rebecca McConnell, ook geen beste race reed. Loana Lecomte en Pauline Ferrand Prevot uit Frankrijk waren oppermachtig en in de derde ronde sloeg kersvers wereldkampioene Ferrand Prevot een beslissend gat.

De Française reed soeverein naar de winst, net als op het WK, Lecomte werd op anderhalve minuut tweede. Plek drie was voor de Zwitserse Jolanda Neff, die de Amerikaanse Haley Batten achter zich liet. Met Sina Frei volgde op dik vijf minuten nog een Zwitserse, gevolgd door Keller: zij werd zesde en pakte zo de World Cup-titel.

Anne Tauber finishte als vijftiende, Lotte Koopmans werd dertigste en Sophie von Berswordt passeerde de finish als 38e. Ceylin del Carmen Alvarado werd op twee ronden gezet, één meer dan Terpstra.

Mannen
Nino Schurter wist dat hij aan een zesde plek sowieso genoeg zou hebben om zijn achtste World Cup-titel te pakken, een week na zijn tiende wereldtitel. Titouan Carod ging er in de tweede van zes ronden vandoor en sloeg een gat, de Fransman kwam verder geen moment meer in de problemen en boekte een indrukwekkende zege.

Achter Carod reed Schurter rond met de Italiaan Luca Braidot, de Fransman Jordan Sarrou en de Zuid-Afrikaan Alan Hatherly - alleen Sarrou kon richting de slotronde nog volgen. Schurter liet hem echter ook staan en finishte als tweede, voor Sarrou. Stan Godrie finishte namens Nederland als 79e op één ronde.

De minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, H. Staghouwer, heeft Zijne Majesteit de Koning verzocht hem per dinsdag 6 september 2022 ontslag te verlenen als minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. De Koning heeft dit ontslag, op voordracht van de minister-president, op de meest eervolle wijze verleend, onder dankbetuiging voor de vele en gewichtige diensten door de minister aan hem en het Koninkrijk bewezen.

Zolang niet in de benoeming van een nieuwe minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit is voorzien, zal het beheer van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit worden gevoerd door de vice-minister-president, minister voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen, drs. C.J. Schouten.

Tennisster Coco Gauff staat in de kwartfinales van de US Open. De als twaalfde geplaatste thuisspeelster was in New York net een maatje te groot voor de Chinese Zhang Shuai, die met twee keer 7-5 aan de kant werd gezet.

Gauff speelt bij de laatste acht tegen de als zeventiende geplaatste Française Caroline Garcia. Zij nam het op tegen Alison Riske-Amritraj (29) en was met 6-4, 6-1 duidelijk de betere van de twee.

Ons Jabeur, de Tunesische nummer vijf van de plaatsingslijst, stuurde de Russische Veronika Kudermetova (18) met 7-6 (1), 6-4 naar huis. Zij speelt hierna tegen de Australische Ajla Tomljanovic, die met 7-6 (8), 6-1 won van Liudmila Samsonova uit Rusland.

Een frisse blik op het hele stelsel van vervolgonderwijs. Hiervoor pleit minister Dijkgraaf (OCW) vandaag in zijn rede tijdens de Opening Academisch Jaar van de Universiteit Maastricht. Om de grote uitdagingen van deze tijd aan te kunnen kan het onderwijs nog meer één geheel zijn. Met gelijke waardering voor alle studenten en alle opleidingen, van praktisch tot theoretisch. En mbo, hbo en wetenschappelijk onderwijs die van elkaar leren. Volgens Dijkgraaf leidt de huidige opwaartse druk in het onderwijs tot onnodig veel stress bij studenten. Zij moeten juist de rust en ruimte krijgen om zich goed te ontwikkelen.

Thema van de Opening Academisch Jaar in Maastricht was ‘grenzen’. Dijkgraaf stelt dat onderwijs en onderzoek grote grensverleggers zijn. “Juist bij maatschappelijke uitdagingen voert kennis ons vooruit naar een volgende fase. Naar een beter begin. Daarom moeten we altijd kunnen rekenen op de beste kennis. Van al het talent op al onze instellingen. Ons onderwijs kan nog meer één geheel zijn", aldus Dijkgraaf. Een frisse blik is volgens hem nodig om het unieke karakter van het vervolgonderwijs in Nederland, met hoge kwaliteit, brede toegankelijkheid en aansluiting bij de maatschappij, te versterken.

Verticaal model
Dijkgraaf hekelt het verticale model in het vervolgonderwijs, dat wordt gekenmerkt door termen als ‘hoger en lager’, ‘stapelen’ en ‘afvallen’. Volgens hem doet dit beeld zowel studenten als de samenleving te kort, en levert dit zelfversterkende systeem alleen maar verliezers op. “De “opwaartse” kracht die iedereen naar iets “hogers” laat streven geeft onnodig veel stress. "Als succes je eigen verdienste is, dan is falen dat ook.” Hij wijst daarbij op het grote aantal studenten dat door deze ‘maatschappelijke hordeloop’ mentale stress ervaart, met alle kwalijke gevolgen van dien. Andere vaardigheden dan alleen de cognitieve zouden ook moeten tellen, zoals creativiteit, avontuurlijkheid en ondernemerschap. “Ik heb mooie voorbeelden gezien van teams van mbo, hbo en wo-studenten die samen aan een project weken.”

Waaier
Dijkgraaf pleit voor een kanteling van het verticale beeld tot een ‘waaier’. “Met waardering voor de volle breedte aan opleidingen, van praktisch tot theoretisch, van mbo tot phd. Alle van even grote maatschappelijke waarde en waardering. Een waaier waarin je in alle richtingen altijd verder kan gaan. Als verpleegkundige en als theoretisch fysicus.” Hij wil grenzen laten vervagen, met bijvoorbeeld een hbo’er die de stap naar het mbo zette. “Toen ik zelf de universiteit verliet voor het hbo voelde dat nooit als een stap naar beneden, maar als een stap opzij.”

Dijkgraaf vindt dat studenten op hun onderwijsinstelling de rust en ruimte moeten krijgen om zich te ontwikkelen, met als belangrijkste krachtbron hun innerlijke drijfveer. Maar hem valt op dat die essentiële ruimte om je breed te oriënteren vaak is voorbehouden aan onze meest selectieve opleidingen, zoals university colleges, honor classes en kunstvakopleidingen. “Zou die ruimte om te onderzoeken niet voor iedere student beschikbaar moeten zijn, waar en wat je ook studeert?” Omgekeerd kan het universitaire onderwijs leren van het beroepsonderwijs, zoals de nauwe aansluiting met de beroepspraktijk.

Jongeren als beginpunt
Volgens Dijkgraaf moet het onderwijs niet alleen aansluiten bij het einddoel (de samenleving), maar ook bij het begin: deze en volgende generaties jongeren. “Uiteindelijk gaat het er niet om of zij in het stelsel passen, maar of het stelsel zich aan hen kan aanpassen.”

Hij wil binnen de ‘waaier’ het gesprek aangaan over problemen van deze generatie, zoals sociale veiligheid, mentaal welzijn en financiële zorgen. Al deze elementen moeten terugkomen in een toekomstverkenning waar Dijkgraaf samen met de instellingen, studenten en andere maatschappelijke groepen dit jaar aan gaat werken.

Ondanks dat de volle terrassen anders doen vermoeden, is het coronavirus niet weg. Of dit betekent dat de pandemie ons in de komende periode weer in zijn greep krijgt, weten we niet. We weten wel zeker dat we met het virus moeten leren leven. Daarmee staan regering, parlement en samenleving voor een onzekere, complexe en langdurige opgave. Met het doordenken van verschillende scenario's voor het verloop van de COVID-19-pandemie, biedt een groot aantal adviescolleges hier gezamenlijk handreikingen voor. Voor de aanpak van deze opgave draagt de regering regieverantwoordelijkheid. Twee aandachtspunten zijn essentieel: 1. benut de goede tijden om de slechte tijden te doordenken en 2. zorg voor een brede maatschappelijke afweging van maatregelen en ontwijk de ingewikkelde keuzes daarbij niet.

We zullen met de aanwezigheid van het coronavirus moeten leren leven. Maar we weten niet hoe het virus zich zal ontwikkelen. Het is daarom belangrijk dat overheid en samenleving voorbereid zijn op verschillende toekomstscenario’s voor het verloop van de pandemie. In de gezamenlijke rapportage 'Coronascenario's doordacht; handreiking voor noodzakelijke keuzes' doordenken verschillende adviescolleges vijf scenario's: (1) Verkoudheid (2) Griep+ (3) Externe dreiging (4) Continue strijd en (5) Worst case.

Om Nederland te helpen goed voorbereid te zijn, zijn deze scenario's verder uitgewerkt voor verschillende maatschappelijke domeinen en beleidsvragen. Dat levert een breed overzicht op voor domeinen als economie, openbaar bestuur, zorg, onderwijs, cultuur, sport, wetgeving en internationale samenwerking. Ook zijn de scenario’s doordacht op implicaties voor wetenschap en technologie, gedrag en communicatie, mensenrechten. En voor kwetsbare groepen in de samenleving, waaronder mensen die medisch kwetsbaar zijn en mensen in gesloten jeugdzorg en gevangenissen. In de uitwerking van de scenario’s doen de organisaties verschillende domein-specifieke aanbevelingen en trekken ze een aantal overkoepelende lessen. Daarnaast volgen uit de studie twee aandachtspunten voor toekomstbestendig coronabeleid.

Benut goede tijden om slechte tijden te doordenken
Nu het aantal coronabesmettingen relatief laag is en andere crises aandacht vragen, bestaat het risico dat er minder aandacht is voor corona. Maar juist in tijden van relatieve kalmte, moet worden geïnvesteerd in de voorbereiding op een onzekere toekomst. Daarbij zijn in ieder geval twee elementen belangrijk:

• Investeer in wendbaarheid. Ervan uitgaande dat het virus ook in de toekomst de samenleving blijft beïnvloeden, is het noodzakelijk dat men in verschillende domeinen snel en soepel kan schakelen. Wendbaarheid in de toekomst vraagt om investeringen in het heden, zoals een robuuste digitale infrastructuur en in voldoende mogelijkheden voor om- en bijscholing.
• Ontwikkel juridische en bestuurlijke kaders die geschikt zijn voor verschillende mogelijke ontwikkelingen van de pandemie. Dit zodat ook tijdens momenten waarop de pandemie zich weer ontwikkelt tot een crisis, besluitvorming plaatsvindt binnen bestaande democratische en rechtsstatelijke structuren. Ontwerp 'een gereedschapskist' met wettelijk verankerde maatregelen en bestuurlijke structuren die voor de verschillende scenario’s toereikend zijn. Wel moet er op deze gereedschapskist een goed slot zitten, dat alleen volgens vooraf vastgestelde procedures met democratisch-rechtsstatelijke waarborgen mag worden geopend.

Zorg voor een brede maatschappelijke afweging van maatregelen en ontwijk de ingewikkelde keuzes daarbij niet
Het belang van een brede maatschappelijke afweging wordt breed onderschreven. Omdat het virus en de maatregelen iedereen raken, is het belangrijk om die brede impact mee te wegen in beleid. Tegelijkertijd is het van belang om realistische verwachtingen te hebben van zo'n brede maatschappelijke afweging. Het is duidelijk dat er heel veel verschillende maatschappelijke belangen zijn, het is onmogelijk een keuze te maken waar iedereen tevreden mee zal zijn. Een brede maatschappelijke afweging betekent lastige keuzes die altijd ergens pijn doen. Het is van groot belang om die keuzes niet te ontwijken, maar om ze tijdig en eerlijk te bespreken. Een voorbeeld van zo’n lastige keuze is of een bredere maatschappelijke afweging ertoe kan leiden dat we er expliciet voor kiezen om bepaalde maatregelen niet te nemen vanwege de grote maatschappelijke effecten, terwijl we op dat moment weten dat de ic zal overlopen.

Over de scenario’s
Scenario’s zijn schetsen van verschillende plausibele toekomsten die helpen om beter voorbereid te zijn op een toekomst die onzeker is. Het zijn geen voorspellingen, de werkelijkheid zal altijd net anders zijn. Maar het doordenken van scenario's stelt ons beter in staat om met onverwachte ontwikkelingen in de toekomst om te gaan.

Tennisser Nick Kyrgios heeft zich geplaatst voor de kwartfinales van de US Open. De als 23e geplaatste Australiër rekende ietwat verrassend af met de Russische titelverdediger Daniil Medvedev, de nummer één van de wereld.

Kyrgios plaatste in de eerste set een break op 3-2, maar leverde die gelijk weer in. Het ging vervolgens naar een tiebreak, waarin Kyrgios en Medvedev beiden drie setpoints weg werkten, alvorens de Australiër de set toch pakte. Via een vroege break pakte Medvedev set twee, maar daarna nam Kyrgios het vakkundig over: 7-6 (11), 3-6, 6-3, 6-2.

Kyrgios speelt in de kwartfinales tegen de Rus Karen Khachanov (27), die Pablo Carreño-Busta (12) terug naar Spanje speelde. Het wisselde elkaar redelijk af in een wedstrijd die weinig echt spannende sets kende en na bijna 3,5 uur had de Rus de winst te pakken: 4-6, 6-3, 6-1, 4-6, 6-3.

Carsten Ruud (5) had het één set erg lastig met de Franse qualifier Corentin Moutet, maar maakte het verder soepel af: 6-1, 6-2, 6-7 (4), 6-2. De Noor speelt in de kwartfinales tegen de Italiaan Matteo Berrettini (13), die in een fraai duel met 3-6, 7-6 (2), 6-3, 4-6, 6-2 van de Spanjaard Alejandro Fokina won.

De Europese gasprijs is bij opening van de gasmarkt weer flink omhoog gegaan. Op de gasbeurs TTF steeg de gasprijs bij opening iets meer dan 30 procent naar 277 euro per MWh, om vervolgens iets te dalen naar rond de 260 euro per MWh. Oorzaak van de prijsstijging: de Nord Stream 1 gaspijpleiding tussen Rusland en Europa blijft langer dicht. Afgelopen weekend meldde Rusland dat er een olielek was ontdekt waardoor de sluiting van de Nord Stream 1 langer zou duren, dat is de belangrijkste gasverbinding tussen Rusland en West-Europa.

Vorige week daalde de gasprijs nog zo'n 40 procent ondanks het aangekondigde dichtdraaien voor onderhoud van Nord Stream 1. Afgelopen vrijdag bleken de gasopslagen voor bijna 80 procent gevuld te zijn. Daardoor neemt de vraag naar extra gas af en waardoor de gasprijs daalde naar zo'n 200 euro per MWh.

Voor de Russische gascrisis uitbrak lag de gasprijs tussen de 5 en 30 euro per MWh. 

The markets have reacted sharply to the closure of #Nordstream1.

TTF gas price surged to €290/MWh. pic.twitter.com/iFzvJf8KIf

— Spark Analytics (@sprarkanalytics) September 5, 2022

De inflatie in Turkije stijgt in augustus naar het hoogste niveau in 24 jaar. Net als andere landen lijdt Turkije, dat arm is aan grondstoffen, onder de hoge energieprijzen, die de inflatie drastisch verergeren.

De consumentenprijzen in Turkije stegen in augustus het snelste in 24 jaar. Goederen en diensten stegen met gemiddeld 80,21 procent in prijs ten opzichte van dezelfde maand vorig jaar, zo maakte het Turkse statistiekbureau vandaag bekend. In vergelijking met de vorige maand stegen de kosten van levensonderhoud met 1,46 procent. Het is de vijftiende opeenvolgende maandelijkse stijging van de inflatie.

Dure grondstoffen stimuleren inflatie
De transportkosten, inclusief benzineprijzen, stegen afgelopen maand met 117 procent. Voedingsmiddelen en non-alcoholische dranken stegen met meer dan 90 procent in prijs. Ook voor meubels en huishoudelijke apparaten moesten consumenten dieper in de buidel tasten: die kosten gemiddeld 92 procent meer dan in augustus 2021.

Een belangrijke reden voor de momenteel sterk stijgende prijzen zijn de gevolgen van de Russische oorlog tegen Oekraïne, waardoor veel grondstoffen beduidend duurder zijn geworden. Als grondstofarm land is Turkije afhankelijk van import, dus de hogere prijzen worden weerspiegeld in de consumentenprijzen.

De verzwakkende lirakoers werkt hier verzwarend, omdat grondstoffen op de wereldmarkten in dollars betaald moeten worden. Dus als de lira daalt, stijgen ook de kosten: de zwakke lira maakt import, waarvan Turkije afhankelijk is, duurder.

Inflatie piekt in de herfst
De nationale munteenheid heeft het vorige jaar 44 procent van zijn waarde verloren ten opzichte van de dollar en dit jaar nog eens 27 procent. De reden hiervoor is dat de centrale bank haar belangrijkste rentetarief sinds afgelopen najaar geleidelijk heeft verlaagd van 19 procent naar de huidige 14 procent, hoewel economische leerboeken eigenlijk renteverhogingen aanbevelen als de prijzen sterk stijgen. Dalende rentetarieven maken een valuta minder aantrekkelijk voor beleggers.

President Recep Tayyip Erdogan wil de economie een boost geven met een lage rente. Volgens prognoses van de Turkse centrale bank zal de inflatie in het najaar pieken, met een inflatie van bijna 90 procent. Volgens een overheidsprognose zou de inflatie dan tegen het einde van het jaar moeten dalen tot 65 procent. Tegen het einde van 2023 zou het dan moeten dalen tot bijna 25 procent, volgens een voorspelling die zondag werd gepubliceerd.

Vertrouwen de Turkse bevolking de statistieken?
Volgens enquêtes geloven veel Turken de officiële statistieken niet. Een op de twee mensen is volgens deze mening van mening dat de prijzen nog sterker zullen stijgen dan officieel is gemeld. Ook oppositiepolitici en sommige economen vertrouwen de officiële gegevens niet. "Ik geloof ze niet meer", zegt beleggingsstrategiemanager Tim Ash van vermogensbeheerder BlueBay Asset Management. "Het ziet eruit als fantasie, wishful thinking. Hoe kun je economisch beleid maken als je de economische fundamenten niet kunt vertrouwen?"

Inflation has now surpassed 80% in #Turkey. The expected 65% inflation rate by end-year seems far away at the moment. The alarming tendency continues. https://t.co/UQEfyhXMLF

— Mikkel Ørum (@OrumOfficial) September 5, 2022

Oliekartel OPEC heeft voor de komende maanden zijn productie met 100.000 vaten per dag verminderd. De olieprijs steeg in reactie op de productieverlaging met 4 procent naar 96,65 dollar per vat.

Vooraf lekte uit dat overwogen was om OPEC, met partners als Rusland en Kazachstan, vanaf oktober 100.000 vaten per dag minder te laten produceren. Het kartel verwacht minder economische groei, waardoor minder olie nodig zal zijn. Meer hierover bij DvhN.

Oliekartel OPEC verlaagt productie, olieprijs schiet omhoog https://t.co/YZ1cGTH8sX

— Dagblad van het Noorden (@dvhn_nl) September 5, 2022

Extinction Rebellion hield maandag een zogenoemde ‘Die-in’ voor het Academiegebouw in Groningen. Tijdens het maandelijkse luchtalarm om 12 uur vielen zo’n twintig mensen voor 'dood' neer.

"De klimaatcrisis escaleert in hoog tempo", verklaart Extinction Rebellion de actie. Meer hierover bij DvhN.

Extinction Rebellion opent het academisch jaar in Groningen door voor dood neer te vallen tijdens het luchtalarm https://t.co/DJruRLqK1f

— Dagblad van het Noorden (@dvhn_nl) September 5, 2022

Over drie jaar raken Nederlandse boeren hun uitzonderingspositie kwijt die hun het recht geeft om meer mest te mogen uitrijden dan andere boeren in de Europese Unie. Daarover is een conceptafspraak gesloten met Brussel. Meer hierover bij RTLNieuws. 

De zogenoemde derogatie, moet in 2026 verleden tijd zijn. Vanaf 2023 mag er al minder mest worden uitgereden door de Nederlandse boeren. Vanaf 2026 zijn de regels omtrent het nest uitrijden in alle EU-landen hetzelfde. Er komt een financiële tegemoetkoming voor boeren die dan een andere werkwijze moeten toepassen. 

Het was al langer duidelijk dat de Europese Commissie van de Nederlandse uitzonderingspositie af wilde. De vraag was alleen nog wanneer en op welke manier.

Massaal testen en quarantaine: door enkele tientallen gevallen per dag zijn twee Chinese metropolen momenteel gedeeltelijk in lockdown. In totaal worden bijna 30 steden getroffen door de strikte zero-Covid-maatregelen.

De twee Chinese megasteden Chengdu en Shenzhen zitten in een soort lockdown - vanwege enkele tientallen coronagevallen per dag.

Chengdu en Shenzhen behoren tot de vijf meest bevolkte steden in China. Beide grootstedelijke regio's hebben elk ongeveer 20 miljoen inwoners en deze worden herhaaldelijk getest. In wijken waar gevallen opduiken, mogen mensen hun appartementen en huizen niet meer verlaten.

In totaal meer dan 65 miljoen mensen getroffen
"Al het nodige zal worden gedaan, alle krachten en middelen zullen worden gemobiliseerd om de lokale uitbraak in de kortst mogelijke tijd onder controle te krijgen", aldus Lin Hancheng van de gezondheidsautoriteit in de Zuid-Chinese technologiemetropool Shenzhen. Volgens het Chinese zakenblad Caixin zitten momenteel meer dan 30 Chinese steden in een soort lockdown en worden meer dan 65 miljoen mensen getroffen door de maatregelen.

China blijft vasthouden aan zero Covid-beleid
Volgens officiële informatie zijn er recent binnen 24 uur meer dan 1.600 nieuwe infecties geregistreerd in heel China. Vergeleken met de rest van de wereld zijn de aantallen laag in 's werelds meest bevolkte land met 1,4 miljard inwoners. Het staats- en partijleiderschap houdt zich echter nog steeds aan haar strikte zero-covid-beleid.

Overal waar coronainfecties ontstaan, treden autoriteiten snel en hard op tegen het virus, met massaal testen, lockdown-beperkingen en contacttracering met behulp van de mobiele telefoongegevens en apps voor het traceren van smartphones.

De economie in de Volksrepubliek lijdt steeds meer onder de beperkingen. De communistische regering in Peking maakte in het voorjaar bekend dat het bruto binnenlands product dit jaar met 5,5 procent zal stijgen. Het wordt nu onmogelijk geacht dat deze groeidoelstelling wordt gehaald.

Door de gascrisis staat de euro nog steeds onder druk op de financiële markten.

De gedeelde valuta daalde eerder vandaag tot $ 0,9881. Dat was het laagste niveau in bijna 20 jaar. De Europese Centrale Bank heeft vrijdag de referentiekoers vastgesteld op $ 0,9993.

De euro gaat al enige tijd gebukt onder het onzekere aanbod van aardgas. Europa en vooral Duitsland zijn sterk afhankelijk van de Russische aanvoer.

Op de Portland International Raceway is zondagavond de voorlaatste race van het IndyCar-seizoen verreden. Het werd een vermakelijke race en uiteindelijk wist niemand écht ver weg te rijden van de rest, waardoor er altijd wel wat spanning in zat.

Scott McLaughlin vertrok vanaf poleposition, naast kampioenschapsleider Will Power en voor Christian Lundgaard, Alex Palou, Pato O'Ward, Felix Rosenqvist, Colton Herta en Josef Newgarden - Rinus van Kalmthout ving de race aan vanaf de twaalfde plek.

McLaughlin behield bij de start de leiding, Lundgaard schoof langs Power en O'Ward pakte Palou voor plek vier. David Malukas was lekker vertrokken en kwam door op plek zes, voor Rosenqvist, Herta, Alexander Rossi, Newgarden, Graham Rahal en Van Kalmthout.

Na een ronde of vijftien begon men voorin de eerste pitstops te maken en tien ronden later had McLaughlin nog altijd de leiding, voor Power, Lundgaard, O'Ward en Palou. Zo kabbelde het allemaal voort, tot de volgende serie stops, een ronde of dertig later.

Een goede dertig ronden voor het einde opende Lundgaard vanaf plek vijf de laatste pitstopronde, maar hij liet zijn auto afslaan en verloor de nodige tijd. McLaughlin kende een zwakke inlap dankzij een achterblijver, maar behield wel de leiding: Power en O'Ward volgden na hun stop.

Kort na de pitstopserie volgde dan toch een eerste caution: Van Kalmthout probeerde Jimmie Johnson op een ronde achterstand te zetten, maar schatte het totaal verkeerd in en ramde de NASCAR-legende de muur in. Na een onderbreking konden we met 22 ronden te gaan door, McLaughlin voorop, voor Power, O'Ward en Newgarden.

Scott Dixon reed bij de herstart snel naar voren en nam ook rap de derde plek van O'Ward over, waarna hij probeerde om richting Power te rijden. Dat lukte net niet, en terwijl McLaughlin een snaarstrakke zege bij kon schrijven werd Power tweede, voor Dixon.

Van Kalmthout kreeg een meer dan terechte straf voor zijn beuk tegen Johnson en werd twintigste, terwijl Power zijn voorsprong op Newgarden en Dixon in het kampioenschap zag groeien. Volgende week wordt het seizoen afgesloten met de race op Laguna Seca, zondagavond op Ziggo Sport.

Tennisser Jean-Julien Rojer heeft zich in het dubbelspel op de US Open geplaatst voor de kwartfinales. Samen met Marcelo Arevalo uit El Salvador is de Nederlander als derde geplaatst in New York en ook de derde wedstrijd leverde het duo de winst op.

Rojer en Arevalo namen het op tegen de Fransen Quentin Halys en Adrian Mannarino. De eerste set ging prima, in de tweede was het een stukje lastiger, maar in de tiebreak werd de wedstrijd alsnog beslist: 6-4, 7-6 (9).

Het Nederlands-Elsalvadoriaanse duo speelt in de kwartfinales tegen de als zesde geplaatste Kroaten Nikola Mektic en Mate Pavic. Die rekenden af met een andere Nederlander: Robin Haase en de Oostenrijker Philipp Oswald sneuvelden met 3-6, 4-6.

Wesley Koolhof kan de kwartfinales ook nog halen, samen met de Brit Neal Skupski kwam hij in actie in de achtste finales. Het als tweede geplaatste duo had het moeilijker dan gedacht met thuisduo Nathaniel Lammons/Jackson Withrow, maar won toch: 6-3, 6-7 (5), 6-4.

Samen met de Amerikaanse Desirae Krawczyk is Demi Schuurs in het vrouwendubbelspel als zesde geplaatst. Ze hadden het moeilijker dan gehoopt tegen Miyu Kato en Aldila Sutjiadi, maar waren het Japans-Indonesische duo met 5-7, 6-1, 7-6 (3) toch de baas.

Wie was er het eerst? Het ei of de kip?  

En opnieuw weer even tijdrekken geblazen om maar weer eens een verhaaltje te bedenken. Het ging vandaag zoals ik gisteren al vertelde. Er was tijdelijk wat meer stapelbewolking aanwezig, maar op een zeer lokaal drupje na, bleef het gewoon droog. Er was wel meer sluierbewolking aanwezig die aan het einde van de dag deels weer oploste. Het was met 25 tot 28 graden en een tamelijk hoge luchtvochtigheid wel benauwd.

Morgen rent de temperatuur nog één keer omhoog. Ook dat vertelde ik gisteren al en ook daar is niets aan veranderd. Nog steeds maxima tussen de 26 en 31 graden. Ook morgen zal het benauwd aanvoelen.

Dan de mogelijke buien. Boven Belgie en Frankrijk ontstaan regen- en onweersbuien. Deze ontstaan op een vore en die bereikt het zuidwesten aan het einde van de middag. Erg hard gaat het allemaal niet en bij het noordwaarts trekken lijkt ook de activiteit er uit te gaan. Dit komt omdat de stroming diffluent gaat worden en de dagelijkse gang werkt dan ook niet bepaald mee. Verder lijkt er een deel over de Noordzee te trekken en een ander deel net ten zuidoosten.

Samenvattend: Morgen een groot deel van de dag zonnig en erg warm. Later in het zuidwesten kans op onweersbuien die mogelijk vrij stevig kunnen zijn. Hagel en zware windstoten zijn zeker wel mogelijk. Bij het verder trekken neemt de activiteit af, doch er kan wel een gebied(je) met enige regen overblijven. Spectakel zit er voor het grootste gedeelte van het land dus niet in, en ook veel regen lijkt onwaarschijnlijk. 

Ook dinsdag lijken de meeste buien in onze buurlanden te gaan vallen. Dit komt omdat de depressie toch te westelijk blijft en de warme lucht net ten oosten. 

Heel bijzonder ziet het er dus niet uit allemaal.  

Weerman Primeurman.  

 
Een prachtig nachtelijk uitzicht over Bangkok. (Foto: Vriend van qltel)

Jouw foto of filmpje bij het weerbericht? Mail hem naar weer@fok.nl onder vermelding van je username en waar je de foto (ongeveer) hebt gemaakt. Dan kom je 'm vanzelf tegen!

De eerste Duitse soldaten voor de NAVO-brigade voor de verhoogde bescherming van de NAVO-partner zijn in Litouwen aangekomen. Ongeveer 100 troepen van Panzergrenadierbrigade 41 en bijna 40 militaire voertuigen werden per schip over de Oostzee naar het Baltische land overgebracht.

Na aankomst in de haven van de stad Klaipeda, begaf het contingent troepen zich naar de Litouwse militaire basis in Rukla. Na de Russische aanval op Oekraïne besloot de NAVO de bescherming op de oostflank te vergroten.

Duitsland gaat een gevechtstroepenbrigade leiden met 3.000 tot 5.000 soldaten voor Litouwen. Het Duitse concept voorziet in het stationeren van wapens, munitie en een commandostaf ter plaatse. De meeste soldaten worden in Duitsland paraat gehouden. Litouwen grenst aan de Russische Oostzee-exclave Kaliningrad en Ruslands bondgenoot Wit-Rusland

Volgens informatie uit Kyiv hebben de Oekraïense strijdkrachten het dorp Vysokopillya bevrijd van de Russische bezetting in de regio Cherson. Het plaatsvervangend hoofd van het presidentiële kantoor, Kyrylo Timosjenko, publiceerde een foto van de gehesen vlag in de nieuwsdienst van Telegram. Al in juni waren er berichten over de herovering van deze stad in het noordelijke deel van de regio.

De Oekraïense president Volodymyr Zelenskyy zei tijdens een militaire bijeenkomst dat Oekraïense vlaggen steeds vaker terugkeren naar de plaatsen waar ze thuishoorden. "En er is geen plaats voor de bezetters in ons land", zei Zelenskyy volgens de presidentiële administratie. Details gaf hij niet. Volgens berichten in de media hebben Oekraïense troepen ook het dorp Oserne in de regio Donetsk heroverd. Deze informatie kon niet onafhankelijk worden geverifieerd.

Bij een serie steekpartijen in de Canadese provincie Saskatchewan zijn minstens tien doden en vijftien gewonden gevallen, zeiden de autoriteiten zondag.

De politie is op zoek naar twee mannelijke verdachten.

De steekpartijen vonden plaats op 13 verschillende locaties in de James Smith Cree Nation en in het dorp Weldon, ten noordoosten van Saskatoon, aldus de politie.

Vijftien mensen zijn naar ziekenhuizen vervoerd en nog meer mensen zijn zelf naar ziekenhuis kunnen gaan, aldus de politie.

De politie heeft laten weten dat sommige slachtoffers een gericht doelwit leken te zijn bij de aanvallen, terwijl anderen willekeurig gekozen zouden zijn.

De politie heeft een waarschuwing uitgegeven voor de provincie Saskatchewan, waar de steekpartijen plaatsvonden. Ook in de naastgelegen provincies Alberta en Manitoba worden mensen gevraagd uit te kijken naar de twee verdachten die op de vlucht zijn.

Het gebied waar de waarschuwing geldt, beslaat ongeveer dezelfde oppervlakte als de helft van Europa. 

De Royal Canadian Mounted Police identificeerde de verdachten als Damien Sanderson, 31, en Myles Sanderson, 30. Vermoedelijk rijden ze in een zwarte Nissan Rogue SUV, kentekennr. 119 MPI, maar hebben misschien van voertuig kunnen wisselen. "Ze worden als gewapend en gevaarlijk beschouwd", zei de politie.

#Canada: 10 people have been murdered and 15+ wounded in a stabbing spree, whose victims seem entirely random, in Saskatchewan, south of the James Smith Cree Nation. Two suspects are being hunted, named as Damien Sanderson and Myles Sanderson. https://t.co/yy3b831QAZ pic.twitter.com/JJj6rtMiIR

— Kyle Orton (@KyleWOrton) September 4, 2022

De voormalige Amerikaanse president Obama heeft een Emmy gewonnen. Hij ontving de televisieprijs voor beste verteller voor zijn werk aan de Netflix-documentaireserie Our Great National Parks. De vijfdelige serie, die nationale parken over de hele wereld laat zien, werd geproduceerd door Higher Ground, het productiebedrijf van Barack en Michelle Obama.

Zijn concurrenten in de categorie waren Kareem Abdul-Jabbar, David Attenborough en Lupita Nyong'o. Obama is de tweede president die een Emmy ontvangt. Dwight D. Eisenhower ontving in 1956 een speciale Emmy Award.

Obama won eerder Grammy's voor de audioboekversies van zijn memoires, Daring Hope: Reflecting on the American Dream en An American Dream: My Family's Story. Hij werd genomineerd voor Een beloofd land. Zijn vrouw Michelle kreeg in 2020 haar eigen Grammy voor het voorlezen van haar luisterboek Becoming: My Story.