D66 zegt vertrouwen in Verdonk op
Alles draait nu om de schuldverklaring die Hirsi Ali heeft ondertekend en waarin ze erkent dat ze minister Rita Verdonk op het verkeerde been heeft gezet. Aan het begin van het debat zei het kabinet dat Hirsi Ali niet onder druk gezet is om te tekenen. Ook was er geen politieke deal met haar gesloten. Maar later erkende premier Balkenende, op een vraag van D66-Kamerlid Lousewies van der Laan, ineens dat de verklaring niet alleen om juridische redenen is geschreven. Ook minister Verdonk moest er mee kunnen leven, zei de premier na zes uur debat.
Volgens PvdA-leider Wouter Bos erkent het kabinet hiermee dat de verklaring wel degelijk is opgesteld om minister Verdonk uit de wind te houden. GroenLinks heeft inmiddels een motie van wantrouwen klaarliggen tegen Verdonk. De vraag is wat D66 gaat doen. Ook het standpunt van de LPF is nog onduidelijk. CDA en VVD hebben minimaal de steun van één van die partijen nodig om de motie weg te stemmen. Mocht D66 voor de motie stemmen dan is, ook al wordt die afgestemd, de positie van Verdonk penibel; dit omdat dan een regeringspartij het vertrouwen in een minister heeft opgezegd. Mogelijk komt D66 nog met een eigen iets afgezwakte motie op de proppen.
Kamervoorzitter Weisglas heeft laten weten dat als er nog een keer om uitstel wordt gevraagd, hij het debat wil onderbreken tot vanmiddag. Dit is weer tegen de wens in van onder meer GroenLinks.
Update 04:47
Even na 04:30 uur werd het debat hervat. Minister-president Balkenende kwam terug op zijn eerdere uitlating over de schuldverklaring en nuanceerde die. GroenLinks diende mede namens PvdA, ChristenUnie en SP een motie van wantrouwen in tegen Verdonk. Politiekverslaggever Ferry Mingele zei dat die motie bij de hoofdelijke stemming zal worden gesteund door D66. Maar volgens hem zal de LPF tegenstemmen, zodat de motie het niet haalt.
Het kabinet zal zich vermoedelijk later vandaag beraden op de situatie. Wanneer D66 de motie steunt, heeft namelijk een regeringspartij het vertrouwen in een minister opgezegd en dientengevolge ook in het kabinet dat de affaire rondom Hirsi Ali gezamenlijk heeft afgehandeld.
Update 11:25
Zoals verwacht stemde de D66-fractie aan het eind van het debat rond 05:30 uur voor de motie van wantrouwen tegen minister Verdonk. De motie haalde echter geen meerderheid. CDA, VVD, LPF, SGP, Wilders en Nawijn stemden tegen, waardoor de motie met 79 tegen 64 stemmen werd verworpen.
Volgens Van der Laan is D66 niet uit op de val van het kabinet, maar kan Verdonk niet langer aanblijven na haar ''vertoning'' in de Hirsi Ali-kwestie. Formeel kan de minister gewoon blijven zitten, omdat de motie niet is aangenomen. Alleen doet zich nu wel de opmerkelijke situatie voor dat een regeringspartij een minister niet steunt.
Het kabinet zal rond het middaguur bijeenkomen voor crisisberaard. Het is nog onduidelijk wat er zal gebeuren. Er zijn een aantal opties: Verdonk gaat weg, Verdonk en een paar ministers stappen op, ze blijft gewoon aan, of het hele kabinet stapt op. Van Beek, die de VVD-fractie nog aanvoerde, zei dat het niet zo kan zijn dat Verdonk wordt geslachtofferd. CDA-fractieleider Verhagen zei dat wat hem betreft Verdonk gewoon kan blijven zitten. Het debat zal rond 14:00 uur worden hervat.