N-VA weer op winst, maar mag niet verzilveren
De Vlaams-nationalistische Nieuw-Vlaamse Alliantie (N-VA) wordt zondag afgetekend de grootste partij in het Belgische parlement - daar twijfelen maar weinig Belgen aan. In het parlement van het Vlaamse gewest, dat diezelfde dag wordt gekozen, lonkt een al even grote meerderheid. Toch is de kans groot dat de N-VA weer niet gaat regeren.
De Vlaamse partij van de populaire Antwerpse burgemeester Bart De Wever werd al in 2010 de grootste partij van België en lijkt die positie zondag nog te verstevigen. De huidige premier Elio Di Rupo en zijn Franstalige sociaaldemocraten verliezen volgens opiniepeilers een aantal zetels, maar blijven op flinke afstand tweede. Het Belgische parlement is echter niet alleen ideologisch versplinterd, maar ook nog verscheurd door de taalgrens. De daardoor uiterst ingewikkelde zoektocht naar coalitiepartners breekt vooral de N-VA op.
De Wever en zijn geestverwanten willen het bestuur en de boekhouding van Vlaanderen en Wallonië scheiden om een eind te maken aan de 'Vlaamse subsidies' die de Walen zouden opstrijken. Het armere Wallonië voelt echter niets voor zo'n staatshervorming en houdt vast aan de macht van de federale regering in Brussel. Hoe groot de N-VA in Vlaanderen dan ook wordt, Waalse bondgenoten weet zij niet te vinden.
Dat is voor de andere partijen anders. De sociaaldemocraten, christendemocraten, liberalen en groenen hebben elk een Vlaamse en een Waalse tak. De PS staat, samen met de weliswaar wat kleinere Vlaamse evenknie, sterk. Ook de andere partijen kunnen altijd terugvallen op hun politieke familie.
De N-VA laat zich echter niet uit het veld slaan door die nadelige uitgangspositie. Wie geen familie heeft kan dat compenseren met een groot gezin, zegt De Wever graag. Hij liet afgelopen week zelfs weten wel premier te willen worden en maakte de Walen het hof. In een videoboodschap stelde hij zijn Franstalige landgenoten gerust en vroeg hun de N-VA 'het voordeel van de twijfel te gunnen'.
De Wever lijkt nog veel zendingswerk te moeten verrichten. Veel Walen zien de N-VA-leider als de baarlijke duivel en bijna alle Franstalige partijen sluiten een regeringscoalitie met de Vlaams-nationalisten uit. Als zij dat volhouden kan De Wever royaal de grootste worden en erin slagen de andere Vlaamse partijen om zijn vinger te winden, maar baat het hem niets.
In het Vlaams parlement heeft de N-VA op het eerste gezicht meer kans haar populariteit om te zetten in politieke munt. De partij maakte daar immers ook de afgelopen jaren al deel uit van de gewestelijke regering. Met de christendemocraten van de Vlaamse premier Kris Peeters kan de N-VA prima overweg en ook de andere partijen sluiten de Vlaams-nationalisten niet uit.
De Vlaamse rivalen van de N-VA kruipen echter in de aanloop naar verkiezingsdag naar elkaar toe en opperen dat ze het samen ook wel zonder De Wever en consorten afkunnen. Dat opent het perspectief op een klassieke Belgische coalitie van christendemocraten, sociaaldemocraten en liberalen in Vlaanderen, Wallonië én de federale regering. Voor de N-VA dreigt opnieuw vijf jaar oppositie.
De Wever dringt inmiddels aan op een andere formatieprocedure. Hij wil eerst gewestelijke regeringen vormen, die vervolgens samen een federaal kabinet moeten formeren. Niet de N-VA of de christendemocratische politieke familie onderhandelt dan over een federale regering, maar Vlaanderen en Wallonië. De Wever zou twee vliegen in een klap slaan: hij vergroot de kansen van zijn N-VA in de Brusselse formatie en onderstreept nog eens de gewestelijke macht.
Zelfs als hij zijn zin krijgt, blijft de N-VA bij de regeringsvorming afhankelijk van de welwillendheid van de Franstaligen. Voorlopig lijkt hij daarop niet te mogen rekenen. De Walen willen wel zien of de N-VA blijft glanzen als zij nog eens vijf jaar aan de kant staat, vreest een N-VA-bestuurder volgens het Vlaamse tijdschrift Knack.
