'Helft Shell-top wist van overwaardering'

Icoon Binnenlands nieuws Een begin dit jaar vertrokken topmanager van de NAM, Hans Bouman, heeft in april in een persoonlijke email aan Shell-topman Jeroen van der Veer het advies gegeven om de helft van de 400 hoogste managers van Shell te ontslaan. Shell kwam eerder dit jaar in de problemen omdat het 23 procent van de bewezen olie- en gasreserves moest schrappen. Door dit schandaal werden al drie topmanagers weggestuurd.

Bouman werkte ongeveer dertig jaar bij Shell en was tot begin dit jaar verantwoordelijk voor het Groningse gasveld. "Jullie moeten zeer snel aankondigen dat vijftig procent van de top 400 wordt ontslagen. Zij wisten allemaal wat er aan de hand was en deden niets dan wachten totdat alles voorbij was", aldus Bouman in de email.

Cultuur
Uit onderzoek van het NRC is gebleken dat er binnen Shell sinds tien jaar een cultuur aanwezig is waarin topmanagers gedwongen worden om onhaalbare beloften te doen. Alleen door overwaardering konden de managers namelijk nog financiering voor hun projecten krijgen.

Waarschuwingen
Het NRC maakte eerder al bekend dat Shell hiervoor al in 2002 gewaarschuwd zou zijn. Nu blijkt volgens de krant dat er zelfs in 2000 al interne waarschuwingen zijn geweest. Zo heeft Roelof Platenkamp, momenteel directeur van de NAM, al in juni 2000 als voorzitter van een interne werkgroep een waarschuwing gegeven. Hij waarschuwde de directeur van de belangrijkste divisie van Shell, Exploratie en Productie (EP), voor "overschattingen van sleutelfactoren om financiering zeker te stellen". Bovendien merkte hij al op dat "projecten te optimistisch [lijken] in zowel exploratie en productie" en waarschuwde hij dat Shell daarom terecht dreigde te komen in een "cyclus van te grote beloften en tegenvallende prestaties".

Sir Philip Watts
Volgens betrokkenen zou Sir Philip Watts de stuwende kracht achter de bedrijfscultuur geweest zijn. Voordat hij in maart gedwongen opstapte, circuleerde er volgens het NRC al 'hatemail' onder de topmanagers. Hierin zou de inmiddels vertrokken topman onder andere uitgemaakt worden voor "leugenaar" en zou gezegd zijn dat Watts "mag branden in de hel".

Watts stelde in de jaren negentig het Amerikaanse energiebedrijf Enron als grote voorbeeld voor Shell. Er werd gesteld dat Enron bewees dat een omzetgroei van tien procent mogelijk was. In 2001 bleek in één van de grootste boekhoudschandalen ooit dat hier helemaal niets van waar was.