Op de Paralympische Spelen in Parijs is het maandag triatlondag, nadat de wedstrijden wegens een te smerige Seine zondag niet door konden gaan. Dat leverde Nederlands succes op, zoals vooraf ook wel te verwachten viel.

Triatlon
In de PTWC2-klasse, één van de twee rolstoelklasses, was zesvoudig wereldkampioen en dubbel paralympisch kampioen Jetze Plat de torenhoge favoriet. Net als drie anderen, waaronder Geert Schipper, moest hij drie minuten wachten tot hij aan het zwemmen mocht beginnen, omdat de PTWC1-klasse met zwaardere beperkingen eerst onderweg ging.

In het water maakte Plat al een aanzienlijk deel van de drie minuten goed, maar op de handbike sloeg hij pas echt toe. De veelvoudig wereldkampioen op de handbike raasde in no-time naar de leiding en ook in de racerolstoel kwam hij geen moment in de problemen. Na dik 58 minuten kwam hij aan de finish voor zijn derde gouden medaille op rij, ruim een minuut voor de Oostenrijker Florian Brungraber. Schipper werkte zich ook uitstekend naar voren en eindigde op bijna twee minuten met het brons.

In de PTS3-klasse was er brons voor Nico van der Burgt. De Nederlander kwam als tweede uit het water, haalde Daniel Molina uit Spanje in, maar zag de Duitser Max Gelhaar ook langszij komen op de fiets. Bij het hardlopen moest hij Molina dan weer laten gaan, waarna de Spanjaard ook langs Gelhaar liep en het goud pakte.08.15 Paralympische Spelen Parijs - Triatlon, mannen PTWC2 - Geert Schipper, Jetze Plat

De PTS2-klasse, met iets zwaardere beperkingen, maar ook 'staand', leverde geen Nederlands eremetaal op: Maurits Morsink kwam als vierde over de meet, een kleine minuut achter het brons.

Tafeltennis
Jean Paul Montanus liet de Spelen in Tokyo drie jaar geleden aan zich voorbij gaan: wegens de COVID-pandemie en het uitstellen van de Spelen ontbrak de motivatie en gaf hij aan er mentaal niet klaar voor te zijn. Dat is hij in Parijs zeker wel en de tweevoudig vicewereldkampioen opende in de achtste finales met winst op de Belg Ben Despineux: 11-7, 10-12, 12-10, 12-10. Dinsdag staat Montanus in de kwartfinales van de MS7-klasse.

Zwemmen
Nederland was favoriet in de gemengde 4x100 meter wisselslag met teams tot maximaal 34 punten - de punten worden berekend aan de hand van de klasses, zo levert een S6-zwemmer zes punten op. Olivier van der Voort, Chantalle Zijderveld en Florianne Bultje zorgden voor een grote voorsprong, maar slotzwemmer Thijs van Hofweegen kon het niet bolwerken tegen de Australische slotzwemster Alexa Leary, die een beduidend minder zwaardere beperking heeft: Nederland pakte in 4:28,07 minuten het zilver, achter Australië en voor Spanje.

Atletiek
Op de blades werden twee 100 meter-finales gelopen, te beginnen met de T63-klasse. Daar kwam Joël de Jong in actie, hij snelde in 12,20 seconden naar de zesde plek - het goud was in 12,06 voor de Amerikaan Ezra Frech.

Olivier Hendriks liep in de T64-klasse in 11,15 seconden naar de zevende plek, terwijl het goud voor Costa Rica was: wereldkampioen Sherman Guity was in 10,65 seconden de snelste van iedereen.

Rolstoeltennis
In de achtste finales van het mannenenkelspel kwam Ruben Spaargaren niet in de problemen: hij rekende met 6-4, 6-1 af met de Fransman Gaëtan Menguy. Tom Egberink won een spannende wedstrijd met 7-6 (4), 7-6 (13) van de Spanjaard Daniel Caverzaschi, terwijl diens landgenoot Martin de la Puente met twee keer 6-2 een einde maakte aan de droom van Maikel Scheffers.

De torenhoge favoriete bij het vrouwenenkelspel, Diede de Groot, kende in de achtste finales ook bijzonder weinig moeite: de Israëlische Maayan Zikri moest er met een double bagel aan geloven, twee keer 6-0 dus. Dat deed Aniek van Koot de Japanse Manami Tanaka niet aan, maar het scheelde niet veel: 6-0, 6-2.

Ook bij de quads zou er een double bagel te noteren zijn: Niels Vink won zonder gameverlies van de Canadees Robert Shaw in de kwartfinales. Sam Schröder stond drie games af tegen de Braziliaan Leandro Pena: 6-1, 6-2.

Rolstoelbasketbal
De Nederlandse vrouwen sloten de groepsfase af tegen Duitsland en speelden een wedstrijd waarin ze eigenlijk constant de boventoon voerden. Beetje bij beetje werd de voorsprong uitgebouwd en met 68-48, onder meer dankzij 19 punten van zowel Mariska Beijer als Bo Kramer, werd de wedstrijd gewonnen, waardoor Nederland woensdag in de kwartfinales aan mag treden tegen Spanje.

Er cirkelen steeds meer satellieten rond de aarde. Alleen al voor het Starlink-project van de Amerikaanse miljardair Elon Musk worden er 6.300 satellieten gebruikt. Volgens astronoom Thomas Schildknecht zouden de mogelijke gevolgen hiervan goed onderzocht moeten worden.

De adjunct-directeur van het Astronomisch Instituut van de Universiteit van Bern en directeur van het Observatorium Zimmerwald zei in de Süddeutsche Zeitung dat het nog steeds vrij onbekend is hoe groot het probleem met de satellieten momenteel is en hoe groot het in de toekomst zou kunnen worden. Wanneer buiten gebruik gestelde of defecte satellieten na botsingen in de atmosfeer opbranden, kunnen enorme hoeveelheden vrijkomend roet de ozonlaag beschadigen en bijdragen aan de opwarming van de aarde.

Veel open vragen
Schildknecht wees erop dat naast de duizenden Starlink-satellieten er binnenkort nog veel meer satellieten door commerciële bedrijven en staatsexploitanten zoals de Europese Unie of China in een baan om de aarde worden gebracht. En niemand weet of dit er 50.000 of 100.000 zullen zijn, benadrukte de wetenschapper. Zo zijn er ook vragen over wie er verantwoordelijk is voor het ruimteschroot dat ontstaat bij een botsing en wie de aansprakelijkheid draagt.

Bovendien maakt het grote aantal satellieten astronomische waarnemingen nu al lastiger. Hoewel de kleine satellieten niet met het blote oog waarneembaar zijn, zijn ze met een grote telescoop heel helder te zien. Astronomen zouden precies moeten weten waar een satelliet zich bevindt, om hun waarnemingen daarop af te stemmen. Radiotelescopen zouden ook al hinder ondervinden door de satellieten.

Schildknecht sprak zich uit voor duidelijke regels. De ruimte is gemeenschappelijk bezit en iedereen mag er gebruik van maken. Maar een internationaal bindende regelgeving is lastig omdat er grote economische en militair-strategische belangen mee gemoeid zijn, legt de deskundige uit.

De Turkse gemeenschap in Duitsland heeft haar bezorgdheid geuit over de electorale successen van de AfD in Saksen en Thüringen.

Volgens de landelijke voorzitter van de koepelorganisatie Yesilkaya-Yurtbay in Berlijn zijn de resultaten  schokkend en beangstigend, hij twijfelt of er nog toekomst is voor burgers met een Migratie geschiedenis. Veel mensen van haar generatie waren al van plan Duitsland te verlaten.

Cofederaal voorzitter Sofuoglu waarschuwde dat ondernemersverenigingen en bedrijven al jaren aangeven wat een AfD-regering zou betekenen voor Duitsland en het sociale klimaat. Geschoolde arbeiders zouden Oost-Duitsland vermijden en de migranteneconomie zou zich terugtrekken, zei Sofuoglu.

De Britse regering beperkt de wapenverkoop aan Israël vanwege de oorlog in het Midden-Oosten.

Minister van Buitenlandse Zaken Lammy zei in het parlement in Londen dat 30 van de ongeveer 350 verkooplicenties voor defensiematerieel zouden worden ingetrokken.

De reden die hij aanhaalde was de bezorgdheid dat bepaalde wapens zouden kunnen worden gebruikt om "een ernstige schending van de mensenrechten te faciliteren". De minister benadrukte dat het besluit van de Britse regering geen wapenembargo tegen Israël inhield.

Als algemene regel geldt dat Groot-Brittannië geen wapens rechtstreeks aan Israël verkoopt, maar deze in licentie geeft aan defensiebedrijven.

Een recent onderzoek van de Maag Lever Darm Stichting heeft onthuld dat de helft van de leerlingen op basis- en middelbare scholen het vermijden om op school naar het toilet te gaan voor een grote boodschap. De belangrijkste redenen hiervoor zijn de slechte hygiëne van de toiletten en een gebrek aan privacy, wat leidt tot schaamte onder de kinderen. Hoewel 91% van de ondervraagde kinderen aangeeft wel te plassen op school, houdt ruim 60% hun behoefte op als ze moeten poepen, vaak uit angst dat andere kinderen hen zullen horen of ruiken.

De gevolgen van dit gedrag zijn ernstig. Uit het onderzoek blijkt dat 43% van de leerlingen die hun ontlasting ophouden, buikklachten ontwikkelt. Kinderarts Marc Benninga van het Emma Kinderziekenhuis ziet regelmatig kinderen met verstoppingsklachten, wat in sommige gevallen zelfs leidt tot incontinentie. Benninga schat dat tussen de 50.000 en 100.000 kinderen last hebben van obstipatie, en hij noemt het alarmerend dat een deel van deze klachten wordt veroorzaakt doordat kinderen op school niet naar het toilet durven.

De Maag Lever Darm Stichting roept op tot actie en dringt er bij schoolbesturen, gemeenten en het ministerie van Onderwijs op aan om te zorgen voor schone, veilige en besloten wc's op scholen. Daarnaast benadrukt Benninga dat kinderen zelf ook een rol hebben in het behouden van de hygiëne in schooltoiletten.

Een van de droogste plekken op onze planeet staat op het punt een uitzonderlijk zeldzame hoeveelheid neerslag te gaan ervaren.

In de Sahara zal naar verwachting de komende twee weken recordhoeveelheden regen gaan vallen. En dat zou elders in Noord-Afrika overstromingen kunnen veroorzaken. Valerie Dekimpe, milieuredacteur van FRANCE 24 legt uit hoe dit kan. 

De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) dreigt KLM een dwangsom op te leggen, omdat de luchtvaartmaatschappij drie keer ongeoorloofd is afgeweken van de nachtelijke vertrekroute vanaf Schiphol. Daarmee zou KLM onnodig voor extra overlast hebben gezorgd voor omwonenden. Zo meldt AT5.

Overdag gelden er andere routes voor vliegtuigmaatschappijen, dan in de nacht. De regels zijn er om geluidsoverlast voor omwonenden in de nacht te voorkomen. Afgelopen jaar overtrad KLM deze regels drie keer.

Hoge boetes
Dat gebeurde in juni 2023 en januari en maart van dit jaar. Een woordvoerder van de inspectie laat weten dat bij een derde overtreding een last onder dwangsom (LOD) wordt geopend. Dat wil zeggen: bij nog een overtreding ontvangt de luchtvaartmaatschappij een boete van 10.000 euro. Als KLM dit nog een keer doet, riskeert de luchtvaartmaatschappij een dwangsom die kan oplopen tot 100.000 euro, aldus de ILT. 

De waarschuwingen deed de inspectie op basis van de radiocommunicatie. In alle drie de gevallen was er geen sprake van een calamiteit en daarmee was KLM dus in overtreding. 

De luchtvaartmaatschappij was deze ochtend niet bereikbaar voor een reactie. 

De Poolse minister van Buitenlandse Zaken Radoslaw Sikorski vindt dat Warschau de plicht heeft om Russische drones en andere raketten die vanuit Oekraïne de Poolse grens naderen neer te schieten voordat ze het Poolse luchtruim binnenkomen. De liberaal-conservatieve politicus vertelde dit in een interview in de Britse 'Financial Times' (FT).

Sikorski verzet zich daarmee tegen het officiële standpunt van de NAVO, dat het risico van een escalatie van de oorlog door een mogelijke directe confrontatie van een NAVO-lid met Russische strijdkrachten te groot is. De afschot van Russische drones en raketten boven Oekraïne is dan ook door het defensieverbond tot nu toe afgewezen, net als het verzoek van Kiev tot een vliegverbod boven het land.

Het kabinet trekt € 94,5 miljoen uit voor steun aan Oekraïne, om het land te ondersteunen bij de energievoorziening voor de komende winter.

Dat meldt Reinette Klever, minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp in een Kamerbrief van 2 september 2024.

Schade door Russische aanvallen
In Oekraïne staat de beschikbaarheid van energie onder grote druk door de aanhoudende aanvallen van Rusland. Russische luchtaanvallen richten veel schade aan, bijvoorbeeld aan gas- en stroomnetwerken. Dat heeft grote gevolgen voor de Oekraïense samenleving en economie. Met name in de winter is er meer energie nodig om te voorkomen dat mensen in de kou zitten. Daarom draagt Nederland bij met dit steunpakket, voor het herstellen en versterken van het Oekraïense energienet.

Steun voor Oekraïne om de winter door te komen
Het steunpakket van € 94,5 miljoen bestaat uit:

• € 29,5 miljoen voor de levering van tweedehands gasturbines (via de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling (EBRD);
• € 45 miljoen voor de internationale levering van onder meer onderdelen voor reparaties, gasturbines en brandstof (via het Ukraine Energy Support Fund (UESF) van het Energy Community Secretariat);
• € 20 miljoen voor leveringen van onderdelen en materialen voor de energiesector via het Nederlandse bedrijfsleven.

Deze € 94,5 miljoen komt uit de € 400 miljoen al toegekende financiering voor Oekraïne, in de Voorjaarsnota 2024. Met eerdere steunpakketten leverde Nederland sinds 2022 al ongeveer € 220 miljoen steun aan herstel van de energie-infrastructuur. Bekijk hier het overzicht van de Nederlandse steun aan Oekraïne.

Voor het eerst in de geschiedenis zijn evenveel vrouwen als mannen aan het roer bij Nederlandse universiteiten. Met zeven van de veertien universiteiten onder vrouwelijke leiding, markeert dit een belangrijke mijlpaal in de academische wereld. Deze verschuiving komt voort uit gerichte inspanningen om de vermeende genderongelijkheid in de top van de wetenschap aan te pakken.

Organisaties zoals de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en het Landelijk Netwerk Vrouwelijke Hoogleraren hebben een cruciale rol gespeeld bij het stimuleren van deze verandering, waarbij streefquota en jaarlijkse monitors hielpen om meer vrouwen in leidinggevende posities te krijgen.

Nu deze vorm van discriminatie langzaam vorm begint te krijgen, verleggen universiteiten hun focus naar andere vormen van diversiteit, zoals etnische achtergrond en seksuele oriëntatie. Zo heeft de Erasmus Universiteit een ondersteuningsprogramma opgezet voor onderzoekers met een migratieachtergrond, een initiatief dat aanvankelijk alleen gericht was op vrouwen.

Dit programma biedt extra begeleiding en financiële ondersteuning om carrièrekansen te vergroten. Dit beleid is echter niet onomstreden. Kritiek komt zowel uit politieke kringen als vanuit de academische gemeenschap zelf, waarbij de registratie van afkomst en het categoriseren van medewerkers op basis van migratieachtergrond terecht tot veel discussie leidt.

Ondanks deze weerstand zet de Nederlandse wetenschapsfinancier NWO stevige druk op universiteiten om diversiteitsplannen op te stellen met meetbare doelstellingen. Universiteiten die niet voldoen, riskeren in de toekomst mogelijk hun NWO-financiering. Of deze vorm van gedwongen discriminatie als positief moet worden ervaren staat nog volledig ter discussie.

Het Openbaar Ministerie (OM) heeft op maandag een celstraf van veertien jaar geëist tegen de 56-jarige Pakistaanse geestelijke Muhammad Ashraf Asif Jalali. Hij wordt beschuldigd van poging tot uitlokking van moord op de Nederlandse politicus Geert Wilders. De rechtszaak vond plaats in de zwaar beveiligde rechtbank op Schiphol, waar Jalali zelf niet aanwezig was. Ook was er geen advocaat namens hem aanwezig. Wilders, die wel aanwezig was, vertelde de rechtbank hoe de bedreigingen zijn leven hebben beïnvloed.

De officier van justitie beschuldigde Jalali ervan zijn positie als islamitisch geestelijke te hebben misbruikt door meerdere malen op te roepen tot de dood van Wilders, inclusief suggesties voor onthoofding of ophanging. “De verdachte heeft op volstrekt ontoelaatbare wijze geprobeerd het debat in Nederland te beïnvloeden,” aldus de officier. Hij benadrukte dat het OM dit soort bedreigingen zeer serieus neemt, vooral gezien de toenemende dreiging tegen politici.

Naast Jalali wordt ook de 29-jarige Pakistaanse politieke leider Saad Hussain Rizvi beschuldigd van vergelijkbare misdaden. Rizvi zou na de veroordeling van de Pakistaanse oud-cricketspeler Khalid Latif, die eveneens was veroordeeld voor een poging tot uitlokking van moord op Wilders, zijn eigen volgelingen hebben opgeroepen om Wilders te doden. Rizvi verschijnt maandagmiddag voor de rechter.

Nederland en Pakistan hebben geen uitleveringsverdrag, waardoor eerdere rechtshulpverzoeken van Nederland aan Pakistan onbeantwoord zijn gebleven. Desondanks is het Nederlandse kabinet vastberaden om vervolging na te streven en zal het waarschijnlijk tijdens de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in New York volgende week om uitlevering vragen. De uitspraak in de zaak tegen Jalali wordt verwacht op 9 september.

Max Verstappen heeft na zijn zesde plaats in de Italiaanse Grand Prix scherpe kritiek geuit op zijn Red Bull RB20. Hij noemde de auto "onbestuurbaar" en stelde dat beide wereldtitels, zowel die van de constructeurs als zijn eigen vierde wereldtitel onhaalbaar zijn. Volgens Verstappen is de auto in korte tijd van de beste auto ooit veranderd in een problematisch voertuig, wat de kansen op het kampioenschap ernstig verkleint.

Verstappen uitte zijn onvrede niet alleen over de prestaties van de auto, maar ook over de strategie van het team. Hij klaagde tijdens de race over een gebrek aan motorvermogen en een trage pitstop, wat volgens hem vermijdbare fouten waren. Ook moest hij tijdelijk zijn hybride systemen minder gebruiken, maar moest zelf vragen of ze weer gebruikt mochten worden. Hierop zegt hij dat als het team zit te slapen tijdens de race hijzelf net zo goed thuis kan blijven.

De Limburger benadrukte dat snelle verbeteringen onwaarschijnlijk zijn, vooral met aankomende races op uitdagende stratencircuits zoals Azerbeidzjan en Singapore. Hij roept het team op om dringend oplossingen te vinden om de auto weer competitief te maken.

Sinds deze week is het officieel: basisschoolleerlingen mogen geen mobieltjes meer meenemen naar de klas. Dit landelijke verbod volgt op een eerder besluit voor het voortgezet onderwijs en is het resultaat van een overeenkomst tussen het kabinet en de scholen.

Hoewel sommige basisscholen het verbod al direct na de zomervakantie invoerden, is het nu voor alle scholen verplicht. Het verbod geldt niet alleen voor mobiele telefoons, maar ook voor tablets en smartwatches. Scholen in de regio's Midden en Zuid hadden al een voorsprong, terwijl scholen in de regio Noord deze week voor het eerst met de nieuwe regels te maken krijgen.

Onderzoeken suggereren dat de prestaties van leerlingen verbeteren wanneer mobieltjes uit de klas worden geweerd. Minder afleiding zou zorgen voor een betere concentratie, wat uiteindelijk leidt tot betere leerprestaties. Bovendien wordt gemeld dat scholen die het gebruik van mobiele apparaten ook tijdens pauzes verbieden, een verbetering zien in de sfeer. Leerlingen zouden weer meer met elkaar praten en de pauzes zouden daardoor gezelliger zijn. De Radboud Universiteit heeft dit fenomeen eerder dit jaar onderzocht en bevestigd.

Hoewel het verbod breed wordt ingevoerd, hebben scholen de mogelijkheid om hier flexibel mee om te gaan. Zo mogen mobieltjes gebruikt worden als ze essentieel zijn voor de lesinhoud, zoals bij mediawijsheid. Ook kunnen er uitzonderingen worden gemaakt voor leerlingen die om medische redenen of vanwege een beperking afhankelijk zijn van hun telefoon. Deze flexibiliteit was noodzakelijk, aangezien er aanvankelijk weerstand was vanuit zowel de overheid als de scholen. Uiteindelijk heeft overleg tussen de minister van Onderwijs en de onderwijssector geleid tot het nu geldende beleid.

Opvallend is dat sommige ouders nog een stap verder willen gaan door basisschoolkinderen helemaal geen smartphone te laten hebben. Bezorgdheid over de verslavingsgevoeligheid van sociale media drijft deze ouders ertoe initiatieven op te zetten die de sociale druk op kinderen zonder smartphone willen verlagen. Dit toont aan dat het debat over mobiele telefoons in het onderwijs en daarbuiten nog lang niet voorbij is.

Uit de meest recente Monitor Seksuele Gezondheid, uitgevoerd door kenniscentrum Rutgers, blijkt dat meer vrouwen biseksueel zijn dan voorheen. Zo'n 16% van de vrouwen voelt zich niet uitsluitend aangetrokken tot mannen. Dat is een stijging ten opzichte van de vorige editie, al meldt Rutgers niet met hoeveel.

Wat betreft seksuele diversiteit voelt 8% van de mannen zich niet uitsluitend aangetrokken tot vrouwen. Dat percentage is gelijk gebleven.

Uit de nieuwste Monitor Seksuele Gezondheid van kenniscentrum Rutgers blijkt dat Nederlanders de afgelopen jaren minder tevreden zijn geworden over hun seksleven. Waar in het vorige onderzoek nog 93 procent van de mannen en 77 procent van de vrouwen tevreden was, is dit percentage nu gedaald naar een gemiddelde van 56 procent. Dit cijfer is opvallend gelijk verdeeld tussen mannen en vrouwen, wat duidt op een brede verandering in tevredenheid over seksuele ervaringen.

Ondanks deze daling geven Nederlanders hun seksleven gemiddeld nog steeds een voldoende, met een rapportcijfer van 7. Driekwart van de ondervraagden voelt zich emotioneel verbonden met hun partner tijdens seks, maar slechts 48 procent is tevreden over de frequentie van hun seksuele activiteiten.

De studie laat zien dat ruim zeven op de tien volwassenen in Nederland het afgelopen jaar seks hebben gehad, met een gemiddelde frequentie van één tot drie keer per maand. Toch geeft een aanzienlijk deel van de ondervraagden aan in de laatste vier weken geen seksuele activiteit te hebben gehad.

Het onderzoek benadrukt ook het belang van wederzijdse instemming bij seksuele handelingen, iets waar vrijwel alle respondenten het over eens zijn. Opvallend is dat mannen vaker masturberen en porno kijken dan vrouwen. Iets meer dan de helft van de mannen zegt wekelijks te masturberen, terwijl dit percentage bij vrouwen op 17 procent ligt. Wat betreft het kijken naar porno, zegt 75 procent van de mannen dit in de afgelopen zes maanden minstens één keer te hebben gedaan, vergeleken met 29 procent van de vrouwen.

Onder mensen uit de algemene bevolking zonder COVID-19-vaccinatie was er in 2021 en 2022 sprake van flinke oversterfte; er overleden veel meer mensen dan verwacht op basis van eerdere jaren. Onder gevaccineerde mensen was er juist sprake van ondersterfte; er overleden minder mensen dan verwacht.

In de groep kwetsbare mensen – ouderen en mensen met chronische aandoeningen als COPD, diabetes of hart- en vaatziekten – is er bij zowel ongevaccineerden als gevaccineerden sprake van oversterfte; de oversterfte was hoger onder kwetsbare ongevaccineerden dan kwetsbare gevaccineerden. De hoge vaccinatiegraad heeft waarschijnlijk veel overlijdens voorkomen, met name onder de genoemde kwetsbare groepen. Dit blijkt uit een door Nivel uitgevoerd onderzoek. 

Nivel onderzocht oversterfte in 2021 en 2022 onder de groep mensen met COVID-19-vaccinatie en de groep mensen zonder deze vaccinatie. Hierbij hielden we rekening met een groot aantal kenmerken van deze mensen (zoals leeftijd, medische geschiedenis, migratieachtergrond, kwetsbaarheid onder ouderen) die samenhangen met overlijden. Bij de groep ongevaccineerden was COVID-19 bij zowel de mannen als de vrouwen twee keer zo vaak de doodsoorzaak als bij gevaccineerde mannen en vrouwen.

Sterfte lager dan verwacht onder COVID-19-gevaccineerden
In de groep mensen met een COVID-19-vacinatie overleden er minder dan verwacht in de eerste drie en de eerste twaalf maanden na hun eerste vaccinatie. Er waren tot 45% minder overlijdensgevallen dan verwacht op basis van gegevens over bevolkingskenmerken en overlijdens over 2015 t/m 2018. Dit zou te maken kunnen hebben met de COVID-19-maatregelen die tijdens de pandemie door de overheid waren ingevoerd om verspreiding van het virus te voorkomen, denk aan de lockdowns, de anderhalve-meter-maatregel en het dragen van een mondkapje. We zien namelijk op verschillende fronten de effecten hiervan in de samenleving: er was bijvoorbeeld in 2021 geen griepepidemie en in 2022 kwam deze later op gang; er kwamen minder andere infectieziekten voor en ook het aantal (dodelijke) verkeersongelukken was lager dan in voorgaande jaren.

Deze effecten van de COVID-19-maatregelen waren dus in de gehele samenleving te zien en speelden daarmee ook een rol in de groep ongevaccineerden. Toch was er in deze groep juist sprake van oversterfte; er was bijna drie keer zoveel sterfte als verwacht. De constatering dat er in eenzelfde periode (2021-2022) – een periode waarin voor iedereen dezelfde (COVID-19-maatregelen) golden – sprake was van oversterfte onder ongevaccineerden en ondersterfte onder gevaccineerden, suggereert dat de COVID-19-vaccinatie heeft gewerkt en overlijdens heeft voorkomen.

In kwetsbare groepen was de oversterfte onder ongevaccineerden nog veel hoger dan verwacht
De COVID-19-vaccinatie heeft vooral bij kwetsbare groepen veel overlijdens voorkomen, zoals bij mensen met diabetes, mensen met COPD en mensen met hart- en vaatziekten, maar ook de oudste ouderen (81 jaar en ouder). We zien namelijk dat bij ongevaccineerde mensen in deze kwetsbare groepen de oversterfte tot vijf keer zo hoog was als in de gevaccineerde kwetsbare groepen. Ook bij de groep gevaccineerde mensen in de kwetsbare groepen was er sprake van oversterfte. Deze oversterfte kan komen doordat mensen met één van deze aandoeningen extra kwetsbaar waren tijdens de COVID-19-pandemie en daardoor een grotere kans hadden om te overlijden dan mensen zonder één van deze aandoeningen. Overigens was het grootste deel van de mensen in deze kwetsbare groepen gevaccineerd. 

Over het onderzoek: kracht van datakoppeling uit verschillende bronnen
In dit door ZonMw-gefinancierde onderzoek gebruikten we gepseudonimiseerde gegevens uit elektronische patiëntendossiers van huisartsen die aangesloten zijn bij Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn. De gegevens zijn op persoonsniveau gekoppeld aan data afkomstig van het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS), zoals gegevens over overlijden, over demografische en sociaaleconomische kenmerken en over vaccinatie uit het ‘COVID-vaccinatie Informatie- en Monitoringssysteem’ (CIMS) van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Het koppelen van deze databronnen had een duidelijke meerwaarde: het stelde ons in staat de resultaten te specificeren en te nuanceren voor verschillende persoonskenmerken. De totale onderzochte groep mensen omvatte ongeveer 8% van de thuiswonende Nederlandse bevolking die staat ingeschreven bij de huisarts; dat is representatief voor het overgrote deel van de bevolking die niet in een verpleeghuis of andere instelling verblijft. Verpleeghuisbewoners vallen doorgaans niet onder de zorg van de huisarts en maakten daardoor nagenoeg geen deel uit van de onderzochte groep.

Een overweldigende meerderheid van de Nederlanders, bijna negen op de tien, is van mening dat seksuele voorlichting op scholen verplicht moet worden gesteld. Dit signaal komt op een cruciaal moment, aangezien het condoomgebruik onder jongeren drastisch aan het afnemen is, zelfs bij losse scharrels of onenightstands. Uit recent onderzoek blijkt dat slechts 43 procent van de mannen en 56 procent van de vrouwen aangeeft een condoom te gebruiken tijdens een onenightstand, wat een zorgwekkende daling is ten opzichte van voorgaande jaren.

Daarnaast blijkt uit hetzelfde onderzoek dat steeds minder vrouwen kiezen voor de anticonceptiepil. Waar zes jaar geleden nog 30 procent van de vrouwen de pil slikte, is dit percentage nu gezakt naar 24 procent. Een belangrijke reden hiervoor is de groeiende afkeer van hormonale middelen: een op de drie vrouwen die geen anticonceptie gebruiken, geeft aan dit te vermijden omdat zij geen hormonen willen innemen.

Wat misschien nog verontrustender is, is de afnemende tolerantie tegenover niet-heteroseksuelen in Nederland. Een kwart van de queer personen ouder dan 25 jaar heeft in het afgelopen jaar te maken gehad met verbaal geweld vanwege zijn of haar seksuele oriëntatie. Daarnaast zegt een op de vijf queer personen in dezelfde periode gepest te zijn, en een op de tien is zelfs bedreigd.

Het onderzoek, waaraan vijftienduizend Nederlanders van achttien tot tachtig jaar deelnamen, werpt een duidelijk licht op de urgentie van hernieuwde investeringen in seksuele voorlichting. Tot 2011 werd er door de overheid nog actief geïnvesteerd in voorlichting, met als bekend voorbeeld de "Vrij Veilig"-campagne. Sinds de stopzetting van deze campagne in 2012 lijkt de situatie op meerdere fronten te verslechteren, wat volgens experts vraagt om directe actie.

In Frankrijk begint vandaag een rechtszaak die het land diep heeft geschokt. Een 71-jarige gepensioneerde man, voorheen werkzaam bij het energiebedrijf EDF, staat terecht omdat hij tientallen vreemden online zou hebben gerekruteerd om zijn vrouw te verkrachten. Dit gebeurde nadat hij haar eerst met zware medicatie in een bewusteloze staat bracht. De zaak, die plaatsvindt in Avignon, brengt naast de hoofdverdachte nog vijftig andere mannen voor de rechter.

De vrouw, nu in de zeventig, was volgens haar advocaten zodanig verdoofd dat ze niets van de verkrachtingen meekreeg. De zaak kwam aan het licht toen de politie in 2020 onderzoek deed naar de verdachte, Dominique P., na een incident waarbij hij werd betrapt op het heimelijk filmen onder de rokken van vrouwen in een winkelcentrum. Op zijn computer trof de politie duizenden foto’s en video’s aan waarop zijn vrouw, meestal in de foetushouding, bewusteloos te zien is. De beelden zouden tientallen verkrachtingen vastleggen die plaatsvonden in hun huis in het dorp Mazan, nabij Avignon.

Uit het onderzoek bleek dat Dominique P. via een nu gesloten website vreemden uitnodigde om zijn vrouw te misbruiken. De mannen, afkomstig uit verschillende beroepen zoals een heftruckchauffeur, brandweerman, en journalist, kregen gedetailleerde instructies om haar niet wakker te maken tijdens de verkrachtingen. Zo mochten ze geen aftershave dragen, hun handen moesten warm zijn, en ze moesten zich in de keuken uitkleden om geen kleding in de slaapkamer achter te laten. De man filmde de verkrachtingen en moedigde de daders aan met vernederende taal.

Het misbruik begon in 2011, toen het paar nog in de buurt van Parijs woonde, en ging door nadat ze in 2013 naar Mazan verhuisden. In totaal worden 92 verkrachtingen onderzocht, waarbij 72 mannen betrokken waren, van wie er 51 formeel zijn geïdentificeerd. De echtgenoot gaf toe dat hij zijn vrouw zonder haar medeweten zware kalmeringsmiddelen toediende, vooral Temesta, een angstremmend middel. Volgens de aanklagers nam de man zelf actief deel aan de verkrachtingen.

De vrouw, die geen herinnering heeft aan de gebeurtenissen, ontdekte het misbruik pas in 2020. Haar advocaat benadrukt dat de rechtszaak voor haar een enorme beproeving zal zijn, omdat ze nu voor het eerst moet geconfronteerd worden met wat er over een periode van tien jaar is gebeurd. Ondanks de mogelijkheid om de zaak achter gesloten deuren te laten behandelen, koos de vrouw ervoor om dit niet te doen, om zo haar belagers rechtstreeks onder ogen te kunnen komen.

Dominique P. staat daarnaast ook terecht voor andere ernstige misdrijven, waaronder een moord en verkrachting in 1991, waarvoor hij zijn onschuld blijft volhouden, en een poging tot verkrachting in 1999, waarvoor hij schuld bekende na DNA-bewijs. De rechtszaak in Avignon zal naar verwachting tot december duren.

In het Andorrese Pal Arinsal is gedurende het weekeinde niet alleen gestreden om de wereldtitels mountainbiken op de cross-country, ook 's werelds beste downhillers vochten er om de regenboogtrui. Dat leverde twee zinderende ontknopingen en één nieuwe wereldkampioen op.

Vrouwen
De Française Myriam Nicole kwam door een wat mindere kwalificatie al vroeg aan de beurt, maar de veterane maakte grote indruk en zag de een na de ander zich stukbijten op haar tijd. Zo stond ze nog altijd aan de leiding met nog één dame bovenaan het parcours, maar dat was wel tweevoudig verdedigend kampioene Valentina Höll. De Oostenrijkse ging weer volle bak naar beneden en daar stond geen maat op: met 0,520 seconden verschil pakte ze haar derde opeenvolgende wereldtitel, voor Nicole en de Britse Tahnee Seagrave (+1,212).

Mannen
De Britse veteraan Danny Hart had een indrukwekkende goede tijd neergezet, waar achter elkaar de Fransen Amaury Pierron, Remi Thirion en Thibaut Daprela niet aan wisten te komen. De volgende Fransman lukte het echter wél: Benoit Coulanges dook een ruime tiende van een seconde onder de tijd van voormalig wereldkampioen Hart door. Vervolgens was ook de Canadees Finn Iles sneller, maar hij kwam 0,021 seconden tekort om Coulanges te verslaan.

Loris Vergier liet zien dat het nóg wat harder kon, de Fransman dook 0,148 seconden onder de tijd van landgenoot Coulanges door en pakte de leiding. Vervolgens leek Dakotah Norton op weg om nog wat harder te gaan, maar de Amerikaan ging met de finish in zicht onderuit. Dat overkwam ook de laatste man die naar beneden kwam, veelvoudig wereldkampioen Loïc Bruni uit Frankrijk, die bijna twee seconden sneller onderweg was dan Vergier. Die werd daardoor echter voor het eerst in zijn leven wereldkampioen, met ook Coulages en Iles op het podium.

Voor de fans van de sport was het ook een bijzonder WK: de 43-jarige Zuid-Afrikaanse legende Greg Minnaar reed zijn laatste WK-run. De wereldkampioen van 2003, 2012, 2013 en 2021, die tussendoor ook nog vier keer zilver en drie keer brons won, besloot zijn fenomenale carrière met een 23e plek. De Nederlander Tristan Botteram noteerde de 61e tijd in Andorra.

De CEO van Capri Sun, Roland Weening, is van plan om in Zwitserland de plastic rietjes aan hun drinkverpakkingen terug te brengen. Sinds het eerste EU-verbod op wegwerpplastic in 2021 van kracht ging, werden plastic rietjes vervangen door papieren versies. Deze papieren rietjes, hoewel milieuvriendelijker, zijn vaak lastig in gebruik en kunnen snel slap worden. Veel consumenten hebben hierover geklaagd, wat Capri Sun ertoe aanzet om in Zwitserland, waar het verbod niet geldt, weer over te stappen op recyclebare plastic rietjes.

Weening geeft aan dat de papieren rietjes "veel klanten irriteren" en ziet ook een concurrentiedruk vanuit supermarkten zoals Coop en Migros, die nog steeds plastic rietjes gebruiken voor hun eigen merken. Ondanks het voornemen om in Zwitserland terug te schakelen naar plastic, wil Capri Sun ook bij de EU aandringen op een uitzondering voor hun rietjes, zodat deze ook in andere Europese landen opnieuw gebruikt kunnen worden.

Naast het pleidooi voor plastic rietjes, wil Weening de verpakkingen van Capri Sun milieuvriendelijker maken. In sommige Europese landen is de overstap naar verpakkingen van polypropyleen al gemaakt, wat een stap zou zijn om de alom aanwezige aluminium verpakkingen te vervangen, waardoor de afvalverwerking eenvoudiger wordt.

Capri Sun

Lekker belangrijk: nieuws dat je niet wilt missen!

Samantha Fox, voormalig zangeres en glamourmodel, is vrijgesproken van beschuldiging van mishandeling van haar echtgenote, Linda Olsen. Deze beschuldiging kwam voort uit een incident dat plaatsvond op 3 december 2023 op Heathrow Airport, waar Fox zou hebben geprobeerd haar partner te slaan. Het vermeende incident zorgde er zelfs voor dat een vlucht van Londen naar München werd vertraagd. De aanklacht werd echter ingetrokken nadat nieuwe bewijzen aan het licht kwamen, waardoor een veroordeling onwaarschijnlijk werd.

Fox heeft al eerder schuld bekend voor minder ernstige aanklachten, namelijk voor openbare dronkenschap en agressief gedrag, waarbij zij een politieagent zou hebben lastiggevallen. Deze bekentenis werd in april afgelegd. Vandaag zal de rechter haar straf bepalen voor deze vergrijpen.

Het incident leidde ertoe dat Fox een nacht in een politiecel moest doorbrengen.

Wie van jullie wilden er vroeger ook wel een nachtje met haar doorbrengen?

Goedemorgen!

Waarschuwing:
Vanmiddag neemt van het zuiden uit de kans op onweersbuien toe, vooral in de oostelijke helft van het land. Bij deze buien kan zware regen plaatselijk voor schade en overlast zorgen zoals ondergelopen kelders, tunnels en wegen. Ook kunnen er zeer plaatselijk windstoten voorkomen die voor buitenactiviteiten en verkeer hinderlijk zijn. In de loop van de avond verdwijnen de onweersbuien. Bij de onweersbuien kan in korte tijd veel regen vallen, plaatselijk meer dan 30 mm/u. Ook zijn windstoten tot 70 km/u en hagelstenen tot 2 cm mogelijk. 

Vanochtend zijn er perioden met zon. Het blijft vrijwel overal droog. Er is landinwaarts weinig wind. Aan de kust is de wind matig uit zuidelijke richtingen.

Vanmiddag is het half bewolkt en kunnen er enkele onweersbuien ontstaan. Later in de middag kunnen er vooral in de oostelijke helft stevige onweersbuien voorkomen met plaatselijk wateroverlast en mogelijk ook hagel. De maximumtemperatuur loopt uiteen van 24°C langs de kust tot 30°C in het oosten. Er is weinig wind, maar bij buien kunnen windstoten voorkomen.

Vanavond is er kans op enkele onweersbuien, vooral in het noorden en oosten. Bij de buien kunnen windstoten tot 70 km/u voorkomen en plaatselijk valt veel regen in korte tijd met kans op wateroverlast. Er is weinig wind.

Vannacht kan er plaatselijk nog een bui voorkomen, maar op veel plaatsen blijft het droog. Hier en daar kan mist ontstaan. De minimumtemperatuur wordt ongeveer 17°C. Er staat weinig wind, langs de kust staat een matige wind uit een zuidelijke richting. (Bron: KNMI)

Ook in de Belgische bossen scheen de zon (Foto: Professionele-idioot)

Jouw foto of filmpje bij het weerbericht? Deze is te mailen via weer@fok.nl of up te loaden via ons fotoforum. Vermeld bij de foto waar deze ongeveer is gemaakt.

Meepraten over het weer? Dat kan op ons weerforum waar de atmosfeer op ontploffen staat:
WKN - De atmosfeer staat op ontploffen.
Of uiteraard in de reacties onder het weerbericht.