'VN-gekkies': kabinet moet Piet-debat leiden

Het Nederlandse kabinet moet het initiatief nemen in het nationale debat over Zwarte Piet. Daartoe heeft een werkgroep van mensenrechtendeskundigen van de Verenigde Naties donderdag opgeroepen. Zo'n debat moet begrip, wederzijds respect en interculturele dialoog stimuleren.

Voorzitter van de vijfkoppige werkgroep over mensen van Afrikaanse afkomst is de Jamaicaanse Verene Shepherd, die eerder zei dat het sinterklaasfeest niet meer zou moeten worden gevierd omdat Zwarte Piet een racistisch stereotype zou zijn. Hierop volgde een storm van protest in Nederland.

Het is de experts niet ontgaan dat het debat hierover in Nederland flink is opgelaaid, stellen ze in een verklaring. De groep had klachten ontvangen over het volksfeest en stuurde daar in januari een brief over aan de regering. Hierin werd gevraagd welke maatregelen worden getroffen om de zorgen over het vermeende racistische karakter van het kinderfeest weg te nemen. De experts benadrukken echter dat ze geen oordeel over Zwarte Piet hebben willen geven.

De regering antwoordde dat sommige Nederlanders de traditie aanstootgevend vinden en dat het aantal klachten scherp is toegenomen, maar dat er instanties zijn die klachten over discriminatie in behandeling nemen. Het is volgens de expertgroep duidelijk dat veel Nederlanders van Afrikaanse komaf vinden dat onderdelen van de piettraditie stammen uit koloniale tijden en racistisch en aanstootgevend zijn. Zij zijn sinds het debat is opgelaaid vaker onderwerp van spot en racistische opmerkingen, schrijven de deskundigen.

De groep wijst erop dat culturen en tradities niet statisch zijn, maar aan verandering onderhevig in het licht van de kijk op waardigheid en mensenrechten. Uiteindelijk is dit een zaak waar het Nederlandse volk over moet discussiëren en beslissen, erkent de werkgroep, die een open maatschappelijk debat 'sterk aanmoedigt'. De experts adviseren een platform, forum of mechanisme te creëren dat een bijdrage kan leveren aan een 'respectvol' debat. De groep roept verder op tot kalmte en een einde aan het zwartmaken van critici van de sint- en piettraditie en de VN-experts.

Diverse Nederlandse politici hebben zich overigens al over de kwestie uitgelaten. Zo vindt de Tweede Kamer dat Zwarte Piet ook een ander kleurtje kan krijgen. Een grote meerderheid stemde dinsdag tegen een motie van de PVV waarin stond dat Zwarte Piet alleen zwart mag zijn.

Het kabinet is verdeeld over de kwestie. Premier Mark Rutte (VVD) verklaarde dat Zwarte Piet 'nu eenmaal' zwart is. Vicepremier Lodewijk Asscher (PvdA) zei daarentegen dat het mooi zou zijn als Sinterklaas verandert in een feest waar iedereen zich prettig bij voelt. Minister van Onderwijs Jet Bussemaker (PvdA) zei wel iets te zien in een 'regenboogpiet'.