Project-X Haren: Waar is dat feestje?

De gemeente en politie in Haren zetten zich schrap voor het Project X-feest waarvoor vrijdagavond mogelijk duizenden feestgangers naar het Groningse dorp komen. Het feest, dat bedoeld was als privéfeestje, maar waarvoor per ongeluk een openbare uitnodiging op Facebook werd gezet, krijgt geen podium van de gemeente.

Straatnaambordjes zijn verwijderd, wegen zijn afgesloten, politie en pers zijn grootschalig aanwezig en inmiddels beginnen de eerste bezoekers zich ook al te melden.

Hoewel Haren ten stelligste ontkent dat er een feestje is, geven duizenden mensen aan alsnog te komen. Op Twitter wordt gesproken van touringcars die naar de Groningse plaats vertrekken. Dj Yellow Claw liet weten bij tienduizend volgers zijn dj-kunsten te zullen vertonen in Haren. Dat aantal heeft hij inmiddels ook gehaald. 

Ook de buitenlandse media berichten over het feest. Zo meldt het Maleisische 'The Star Online' dat 'de politie in een slaperig stadje in het noorden van Nederland zich voorbereidt op een invasie van feestgangers', en ook op de Zuid-Afrikaanse website iol.co.za wordt melding gemaakt.

Gaat het feest uit de hand lopen, of blijft de enorme drukte uit? Vanavond gaan we het merken. FOK! doet in ieder geval in dit bericht verslag van alle gebeurtenissen.

Update 16:40 uur
Op Ustream is een livestream verschenen met een verslaggever in Haren. De verslaggevers hebben hiervoor een camera te leen gekregen van het bedrijf Dutchview, zo hebben zij aan FOK! gemeld.

Update 18:23 uur:
Uit verschillende schattingen dat er momenteel tussen de 100 en 200 mensen aanwezig zijn. Dat betekent overigens niet veel meer dan dat ze voor de afgesloten Stationsweg staan toe te kijken. Kortom: Iedereen wacht op het feest. Maar daar is nog altijd geen teken van.

Update 18.49 uur:
De mensen achter de livestream geven aan even een break te nemen, zodra de stream weer actief wordt passen wij ook de updatetijd aan en verschijnt dit liveverslag vanzelf bovenaan. De man achter de livestream, Sander Akkermans, geeft tegenover FOK! aan dat hij er, als het druk wordt, de hele avond bij zal zijn. Als er verder niks boeiends gebeurt, stopt hij ermee. Rond 19.00 uur wordt een onbemand vliegtuigje de lucht in gelaten om beelden te verzorgen. De livestream heeft op dit moment overigens meer dan 40.000 kijkers.

Update 19.00 uur:
Volgens Sander is er een bus met feestgangers onderweg. Een spontaan zangkoortje bedankt ondertussen Mirthe voor het feestje. Ustream wankelt soms onder de kijkdruk van bijna 60.000 kijkers. Een ctrl-F5 wil dan wel eens helpen om de boel weer vlot te trekken. Helpt dat ook niet dan werkt alleen geduld.

Update 19.30 uur:
Sander meldt dat het feest niet doorgaat; de burgemeester heeft ingegerepen. De straat van Merthe wordt helemaal afgesloten en de straat ernaast ook. De livestream stopte toen Sander meldde naast een politiepaard te staan.

Update 20.00 uur:
Het lijkt erop dat het over is met de livestream. Als troost hebben we een Youtube-filmpje met het interview van Sander, die toevallig Rutger van Pownews tegen het lijf liep.

Update 21.07 uur:
De sfeer lijkt inmiddels compleet omgeslagen. Er zijn inmiddels zo'n 2.000 mensen ter plaatse. Er wordt vuurwerk afgestoken, er vliegen kratten en dranghekken door de lucht. De ME is ter plaatse en probeert de orde te bewaken, iets wat maar moeizaam lukt. Op RTV Noord is een bewoner te horen die zijn erf met een hockeystick probeert te bewaken, iets wat hard nodig blijkt. Zowel de verslaggever als de bewoner hebben tijdens het gesprek meerdere malen rondvliegende projectielen moeten ontwijken.

Update 22.17 uur
De politie heeft inmiddels ook de afslag bij Haren en de afslag bij Glimmen op de A28 afgezet. Er staan bussen klaar waarmee mensen uit Haren weg kunnen naar Groningen. Dat twittert de politie. 'Wees slim en stap in', luidt het advies van de politie. 50 ME'ers staan paraat in Haren. Nog meer pelotons zijn onderweg zegt een woordvoerder. Op de nieuwssite van RTL is een video verschenen van de ME die charges uitvoert.

Update 23:13 uur
RTV Noord weet inmiddels te melden dat de situatie is opgeschaald naar GRIP3. GRIP3 is eerder afgegeven bij onder andere de brand bij het Bouwkundegebouw van TU-Delft en de crash van het Turkish Airlines op Schiphol in 2009. Het lijkt er ook op dat er een traumaheli onderweg is naar Haren. Of dit preventief is of naar aanleiding van een incident is onduidelijk.

Politie roept op weg te blijven uit Haren (Foto: ANP)

Update 23:35 uur
Er gaan op Twitter geruchten dat een 19-jarig meisje en een jongere jongen doodgedrukt zouden zijn. Deze geruchten zijn hardnekkig, maar we kunnen er geen enkele vorm van bevestiging over vinden. De politie heeft het inmiddels ontkend, maar gezien de hectische situatie zou het kunnen dat de politie er simpelweg nog geen weet van heeft.

De diverse verslaggevers van verschillende televisie- en radiostations hebben bijna allemaal al last gehad van de jongeren. Verslaggever Arnoud Bodde van RTV Noord gaf zojuist aan dat zijn apparatuur deels gesloopt is 'en in de menigte beland is'. Hij kon de presentatrice niet meer horen.

De politie heeft inmiddels aangegeven dat er minimaal 4 aanhoudingen zijn verricht. Er is een onbekend aantal mensen gewond geraakt. Eén van de inwoners omschreef de situatie als 'Het lijkt hier wel oorlog'. 

Verder is de A28 inmiddels afgesloten bij de afritten Glimmen, Haren, Groningen Vliegveld en Groningen Zuid. Op de snelweg staat inmiddels ook een file.

Charges en vernielingen in Haren (Foto: ANP)

Update 23:50 uur:
Meerdere Harense winkels worden op dit moment geplunderd. Onder andere van de plaatselijke Albert Heijn zijn diverse ramen gesneuveld en de inboedel wordt meegenomen. 

Update 00:30 uur:
Volgens de politie zijn er op dit moment 600 ME'ers actief. Die zijn overwegend terughoudend, maar pakken wel alle raddraaiers op. NS laat de laatste treinen die normaliter naar Assen rijden, doorrijden tot Zwolle om mensen weg te kunnen voeren.

Burgemeester Rob Bats reageerde bij NOS en RTV Noord: "Op dit moment is de situatie ernstig, maar we zijn bezig om de orde op straat weer terug te brengen. Er zijn op dit moment volgens onze aantallen twintig aanhoudingen verricht. Er is een harde kern die we uit de menigte proberen te halen, om de rust weer wat te laten terugkeren. Op een bepaald moment is het ook belangrijk om die mensen uit het centrum te bewegen. De afweging om echt wat te organiseren hebben we gemaakt, en we hebben ons hierop voorbereid. We hebben constant rekening gehouden met ernstige scenario's maar zo erg als het nu is, hadden we niet verwacht." Hij vind het enorm jammer: "Ik maak me zorgen over de inwoners die met schrik en schade achterblijven. Ook is het enorm jammer van de enorme groep mensen die goedwillig in Haren waren."

Enkele bewoners zijn van mening dat de gemeente hierop had moeten anticiperen. Er gaan ook al stemmen op dat de burgemeester dermate heeft gefaald dat hij zal moeten aftreden.

De politie en gemeente vragen iedereen die foto's en video's gemaakt hebben van raddraaiers en relschoppers om deze te bewaren en later toe te sturen ter analyse. Er zijn natuurlijk ook veel beveiligingscamera's waarvan de beelden gebruikt zullen worden om de raddraaiers alsnog op te pakken.

Mensen met vragen kunnen terecht via de website van de gemeente Haren en per e-mail op info@haren.nl. Vannacht of morgen komt er een bredere persconferentie met zowel de Gemeente, het Openbaar Ministerie als de politie.

De laatste trein vanuit Haren gaat later dit uur, maar de gemeente heeft van NS de beschikking gekregen over 'veegtreinen' om later alsnog mensen af te kunnen voeren. Ook kunnen er bussen worden ingezet.

De niet-helemaal-officiële communicatiedienst van NS heeft ook zijn steentje bijgedragen om mensen uit haren weg te houden:

Om de onverwachts grote groep reizigers richting #ProjectX af te schrikken overwegen wij de inzet van Nick&Simon op station #Haren.

— NS Miscommunicatie (@NSCommunicatie) september 21, 2012

Update 00:32 uur:
De ME voert momenteel weer charges uit. Er is zojuist een zonnegrote vuurbal waargenomen waarna er een grote brand is uitgebroken op de Rijksstraatweg. Deze branden zouden worden gevoed met stoelen, rubber en fietsen. Er is nog geen brandweer ter plaatse.

Update 00:35 uur:
De camera van RTV-Noord-journalist Carl Hoekstra is door relschoppers gestolen. Hij schat in dat het voorlopig nog niet klaar is.

Update 00:48 uur:
Inmiddels is er op Facebook een initiatief gestart om Haren morgen weer schoon te vegen: "Vannacht hebben we allemaal toegekeken hoe het dorp Haren werd afgebroken. Iedereen heeft op TV kunnen toekijken. Toekijken is te makkelijk! Morgen is het tijd om Nederland te laten zien hoe een probleem in iets moois kan veranderen, namelijk de oplossing. Project Clean-X zal morgen laten zien dat er niets is dat anderen sneller kunnen afbreken dan dat wij het weer met elkaar kunnen opbouwen."

Project Clean-X Haren heeft binnen uur al meer dan 6.500 likes ontvangen, en ook al een groot aantal toezeggingen van mensen die willen komen helpen.

Update 00:52 uur:
Bij de rellen zijn volgens de huidige gegevens twee mensen zwaargewond geraakt. Ze zijn overgebracht naar het ziekenhuis.
Voor zover nu bekend zijn er in totaal 6 gewonden gevallen, aldus de politie.

Volgens enkele feestgangers in de studio van RTV Noord zijn bij de plunderingen van de Albert Heijn bier en sigaretten buitgemaakt die later buiten werden uitgedeeld. Van het plaatselijke Blokker-filiaal zijn alle ramen inmiddels gesneuveld, en binnen is het logischerwijs ook een puinhoop.

De plaatselijke middenstand is woedend op de burgemeester. Er is volgens de filiaalhouder van de Blokker geen enkele communicatie geweest richting de ondernemers over de te nemen maatregelen.

Update 01:05 uur:
NOS meldt op de radio dat er inmiddels tien mensen gewond zijn geraakt, waarvan twee zwaar gewond.

Ook meldt de omroep dat ambulancepersoneel in haren bekogeld is met tegels. Het lijkt nu rustiger te worden. Het gebied rond de stationsweg is inmiddels weer vrij. De plaatselijke Hubo wordt momenteel ook leeggehaald, maar dat zijn houten platen die gebruikt worden de gesneuvelde ramen van diverse winkels af te dekken.

Het Facebook-initiatief Project Clean-X Haren wil morgen aan het begin van de middag starten: "Oke mensen, morgen om 12:00 verzamelen op NS station Haren! Wij zullen daar op jullie wachten. Het is belangrijk dat jullie een bezem en vuilniszakken meenemen. Ondertussen zijn wij bezig met sponsoring om het zo soepel mogelijk te laten verlopen!"

Update 01:25 uur:
De rust lijkt in Haren inmiddels weder te keren. De raddraaiers zijn bijna allemaal opgepakt of uit elkaar gedreven. De mensen die er nu nog lopen zijn vooral op zoek naar fietsen of auto's. Voor zover die er nog over zijn.

Update 01:40 uur:
Het is hard gaan regenen, en dat bleek de boel redelijk te sussen.

De woordvoerder van de politie in Haren reageerde zojuist op Radio 1: "We zijn nog steeds volop aanwezig om te kijken of er niet toch weer groepen opduiken met hele nare dingen. Een groep van 25 personen is aangehouden. We kijken de komende uren nog hoe de situatie zich verder ontwikkelt. Het is een gevaarlijke uitspraak om te zeggen dat we de situatie onder controle hebben, maar het is nu rustig en als er weer wat uitbreekt zullen we zeker hard optreden."

Conclusie:
Het vergeten van een bizar klein vinkje heeft bizar grote gevolgen gehad. Project-X Haren heeft de verwachtingen ruimschoots overtroffen, alleen helaas niet in positieve zin. Een kleine groep raddraaiers heeft het voor een enorme groep feestgangers verpest. Hoe het afloopt in Haren weten we nu nog niet, maar dit verhaal gaat zeker nog een staartje krijgen. De burgemeester en de provincie hebben flink wat uit te leggen. Maar, morgen eerst maar eens opruimen. Welterusten.

Aan dit artikel werkten mee: RvLaak, Janetje, mouthman, TARAraboemdijee (en zijn broer ter plaatse), harry64, BrandX, timmm, iteejer, Fascination, MPG en WebHawkjuh.