Vanavond barst in de Zwitserse stad Basel het Eurovisie Songfestival los met de eerste halve finale, waarin ook Nederland zijn opwachting maakt. Claude treedt als dertiende aan met C'est La Vie. Claude is blij dat hij na maandenlange voorbereiding eindelijk op het grote Eurovisie-podium staat: "Vroeger keek ik die filmpjes, nu sta ik er zelf." Hij hoopt vooral dat de emotie in zijn nummer goed overkomt bij de kijkers in heel Europa.

Kijk en klets gezellig mee tijdens het live-topic op ESF (Songfestivalforum) op FOK!. Hier is ook uitgebreide informatie te vinden over de deelnemende artiesten en het Eurovisie Songfestival.

De 21-jarige Claude zingt in C’est La Vie over zijn moeder, met wie hij op negenjarige leeftijd vanuit Congo-Kinshasa naar Nederland vluchtte. "Zij heeft me altijd meegegeven dat het leven niet altijd makkelijk is, maar dat je altijd naar lichtpuntjes moet zoeken."

Afgelopen week kreeg Claude al meerdere keren de kans om op het podium te oefenen. Na de tweede repetitie verscheen er een kort filmpje online waarin niet alles helemaal zuiver was. Volgens hem was het gewoon een repetitie, bedoeld om "de puntjes op de i te zetten." Wat hem betreft had er geen filmpje van online moeten komen. "Wacht maar tot jullie de hele act zien," zei hij vol vertrouwen.

Het optreden van Claude begint rustig met een langdurig camerashot. Terwijl het nummer krachtiger wordt, gebeurt dat ook op het podium: er komen twee dansers bij en om hem heen zitten drie violisten. Het optreden bouwt op naar een climax, maar eindigt juist weer klein met een spiegel waarin de 21-jarige Claude samen danst met zijn jongere zelf.

Het Songfestival keert dit jaar terug naar waar het allemaal begon: de eerste editie vond plaats in 1956 in Lugano. Op initiatief van de baas van de Zwitserse publieke omroep namen zeven landen het tegen elkaar op. Zwitserland ziet zichzelf daarom als de wieg van het Songfestival. Op bordjes in de stad staat dan ook 'Welkom thuis!' geschreven.

69 jaar later doen maar liefst 37 landen mee aan de strijd om de eerste plaats. Volgens de bookmakers maakt Zweden de meeste kans om te winnen. Een trio Zweedstalige Finnen zingt over de saunacultuur met een humoristisch folkliedje. In Zweden en Finland is Bara Bada Bastu al een grote hit; nu moet de rest van Europa volgen. Ook Oostenrijk (met een rockopera en technoclimax) en Frankrijk (met een krachtige ballad over verlies van dierbaren) maken veel indruk. Zij treden later in de week aan. Vanavond valt onder meer Estland op: Tommy Cash, een vriend van Joost Klein, neemt in zijn lied Italië op de hak. Ook België komt aan bod met de stevige elektropop van Red Sebastian.

"I hope you're gonna enjoy Eurovision tonight. Lots of love from me and mini me", aldus Claude op instagram. 🧡🇳🇱 #Songfestival #cestlavie pic.twitter.com/VclCJBt2ri

— Songfestivalforum.nl (@ESF_FOK) May 13, 2025

 
Eurovision Song Contest 2025 - First Semi-Final - Livestream (@ Eurovision on YouTube 130525)

Bekijk hieronder de startvolgorde van de kandidaten: 

1. IJsland | VÆB – RÓA
2. Polen | Justyna Steczkowska – GAJA
3. Slovenië | Klemen – How Much Time Do We Have Left
4. Estland | Tommy Cash – Espresso Macchiato
*  Spanje | Melody – ESA DIVA
5. Oekraïne | Ziferblat – Bird of Pray
6. Zweden | KAJ – Bara Bada Bastu
7. Portugal | NAPA – Deslocado
8. Noorwegen | Kyle Alessandro – Lighter
9. België | Red Sebastian – Strobe Lights
*  Italië | Lucio Corsi – Volevo Essere Un Duro
10. Azerbeidzjan | Mamagama - Run With U
11. San Marino | Gabry Ponte – Tutta L’Italia
12. Albanië | Shkodra Elektronike – Zjerm
13. Nederland | Claude - C'est La Vie
14. Kroatië | Marko Bošnjak – Poison Cake
*    Zwitserland | Zoë Më – Voyage
15. Cyprus | Theo Evan – Shh

* Al door naar de finale

De Israëlische premier Benjamin Netanyahu heeft een nieuw offensief aangekondigd om de terroristische organisatie Hamas in de Gazastrook de komende dagen te vernietigen. Tijdens een bijeenkomst met Israëlische reservisten die gewond waren geraakt in de oorlog, zei de premier volgens zijn kantoor: "De vernietiging van Hamas en de vrijlating van al onze gijzelaars - die twee gaan hand in hand."

Netanyahu kondigde aan: "In de komende dagen zullen we met volle kracht inzetten om de campagne te voltooien." Het gaat erom Hamas te verslaan.Het IDF is onlangs begonnen met de mobilisatie van tienduizenden reservisten. Israëlische media meldden echter dat een nieuw offensief pas na het bezoek van de Amerikaanse president Donald Trump aan de Golfregio kon worden verwacht.

'We gaan door tot het einde'
"Onze troepen zijn nu al op de grond", zei Netanyahu. "Het is mogelijk dat Hamas zegt: Stop, we willen nog tien (gijzelaars) vrijlaten." De regeringsleider zei: "Oké, laat ze vrij. Wij zullen ze meenemen - en dan gaan we naar binnen." Er zal "geen situatie denkbaar zijn waarin we de oorlog beëindigen." Er zou een tijdelijk staakt-het-vuren kunnen komen, "maar we zullen tot het einde doorgaan."

De Israëlische premier verwacht dat meer dan de helft van de twee miljoen Palestijnen de omstreden Gazastrook zouden willen verlaten als dit mogelijk zou zijn. Volgens Netanyahu is er echter een probleem met hun hervesting in derde landen, aan een oplossing hiervoor wordt gewerkt. 

Palestijnen vrezen verdrijving
Veel Palestijnen vrezen een nieuw tijdperk van vluchten en verdrijvingen uit de Gazastrook, vergelijkbaar met de golf van geweld tijdens de oorlog die leidde tot de oprichting van de staat Israël in 1948 en de Zesdaagse Oorlog in 1967.

De onderhandelingen over een nieuw staakt-het-vuren  gaat naar verwachting in Qatar door. Volgens berichten in de media is een team van Israëlische onderhandelaars geland in Doha, de hoofdstad van Qatar. Het is de bedoeling dat de Amerikaanse speciale gezant Steve Witkoff en Adam Boehler, de gijzelaarsvertegenwoordiger van de Amerikaanse president Donald Trump, vanavond ook aan de onderhandelingen deelnemen.

Alleen onderhandelen onder druk van de VS?
De indirecte gesprekken tussen Israël en Hamas, onder bemiddeling van de VS, Egypte en Qatar, liepen enkele maanden geleden vast. Volgens het Hostage Families Forum had Witkoff echter aan de nabestaanden van de uit Israël ontvoerde personen verzekerd dat ze niet naar Doha zouden reizen als ze er niet van overtuigd waren dat er een reële kans was op vooruitgang in de onderhandelingen.

Veel Israëliërs zijn ervan overtuigd dat alleen de Amerikaanse regering druk kan uitoefenen op de Israëlische premier Netanyahu om in te stemmen met een nieuwe deal.

Meerdere doden bij aanval op kliniek
Volgens medewerkers zijn er vandaag bij een Israëlische aanval op een kliniek in de Gazastrook minstens drie mensen omgekomen en raakten er meerdere gewond. Onder de doden zou ook de Palestijnse fotojournalist Hassan Eslaiah zijn.

Het Israëlische leger zegt dat het "belangrijke Hamas-terroristen" heeft aangevallen die opereren vanuit een commando- en controlecentrum in het Nasser-ziekenhuis in Khan Yunis.

Het Palestijnse persbureau Wafa sprak echter van een "gerichte aanval" op de Palestijnse journalist Eslaiah, die in de kliniek werd behandeld voor verwondingen. Israël beschuldigt Eslaiah ervan deel te hebben genomen aan het bloedbad van Hamas in Israël op 7 oktober 2023. Hij betrad Israëlisch grondgebied via de Gazastrook en legde de acties van Hamas vast. 

VN waarschuwt voor hongersnood
Ondertussen wordt de humanitaire situatie in de Gazastrook steeds nijpender door de aanhoudende blokkade.

Sinds begin maart staat het Israëlische leger geen transport van hulpgoederen naar de Gazastrook toe. De strijdkrachten beschuldigen Hamas ervan dat zij hulpgoederen tegen veels te hoge prijzen verkoopt aan de noodlijdende bevolking en dat zij deze opbrengst gebruikt om strijders en wapens te kopen.

De Voedsel- en Landbouworganisatie van de VN (FAO) waarschuwde eerder deze week voor een toenemende hongersnood in de kuststrook. De analyse is gebaseerd op een recente analyse waaruit blijkt dat de gehele bevolking van de Gazastrook – ongeveer 2,1 miljoen mensen – kampt met acute voedselonzekerheid. Er wordt gezegd dat 244.000 van hen al honger lijden.

Benjamin Netanyahu (@IsraeliPM on YouTube 130525-screenshot)

De Amerikaanse president Trump en de Saoedische kroonprins Mohammed bin Salman ondertekenden in Riyad een strategische partnerschapsovereenkomst. Het bestrijkt de gebieden militaire samenwerking, energie en grondstoffen. Saoedi-Arabië gaat wapens ter waarde van 142 miljard dollar kopen van de Verenigde Staten.

Saoedi-Arabië had eerder al talrijke investeringen in de VS aangekondigd ter waarde van meer dan 600 miljard; Inmiddels zijn de eerste concrete toezeggingen gedaan ter waarde van ruim 20 miljard voor AI-bedrijven. Het is Trumps eerste buitenlandse reis sinds hij opnieuw aantrad. Hij wordt vergezeld door een zakendelegatie. Andere bestemmingen op de vierdaagse reis door het Midden-Oosten zijn Qatar en de Verenigde Arabische Emiraten.

Eerdere berichtgeving: De Amerikaanse president Trump is aangekomen in Saoedi-Arabië, de eerste halte op zijn reis naar het Midden-Oosten. Kort na zijn aankomst werd hij persoonlijk begroet door kroonprins bin Salman.

Trump is onder andere van plan om een economisch forum in de hoofdstad Riyad bij te wonen. Net als in zijn eerste ambtstermijn brengt Trump een bezoek aan het koninkrijk nadat de kroonprins heeft beloofd honderden miljarden Amerikaanse dollars te investeren in de VS.

De Amerikaanse regering zei de reis te willen gebruiken om later deze week economische overeenkomsten af te ronden met de Saoedi's en de regeringen van Qatar en de Verenigde Arabische Emiraten.

Guido Steinberg, Midden-Oostendeskundige van het Duitse Instituut voor Internationale en Veiligheidsvraagstukken, zei op de radio Deutschlandfunk dat Saoedi-Arabië van zijn kant zeer geïnteresseerd is in geavanceerde wapens en toegang tot civiele nucleaire technologie. Een andere kwestie is een vredesakkoord met Israël. Alle actoren zijn hierin geïnteresseerd. Vóór de Hamas-aanval in oktober 2023 leek vrede tussen Israël en Saoedi-Arabië nabij. Vanuit het oogpunt van Trump is dit nu echter moeilijker geworden omdat de Israëlische premier Netanyahu geen bereidheid heeft getoond om met de Palestijnen aan tafel te gaan zitten. Netanyahu ligt hierbij dwars, wat ook een reden zou kunnen zijn waarom Trump op zijn reis in het Midden-Oosten Israël niet bezoekt, benadrukte Steinberg.

Trump arrives at Royal Court of Saudi Arabia (@ The Idependent on YouTube 130525)

Casper van Uden heeft voor een verrassing gezorgd in de vierde etappe van de Giro d’Italia. De 23-jarige Nederlander van Team Picnic-PostNL was in de straten van Lecce de snelste na 189 vlakke kilometers. Hij bleef zijn landgenoten Olav Kooij en Maikel Zijlaard voor in een volledig Nederlandse top drie. Mads Pedersen finishte als vierde en behoudt de roze leiderstrui.

Na drie dagen in Albanië trok het peloton verder door Italië, met een etappe op maat van de sprinters. Francisco Muñoz koos al vroeg voor de aanval, maar zijn lange solo van 120 kilometer kreeg geen vervolg. In de laatste kilometers nam het peloton de controle volledig over.

In de verwachte massasprint was het Van Uden die optimaal profiteerde van een sterke lead-out van zijn ploeg. Favoriet Olav Kooij zat opgesloten en moest genoegen nemen met de tweede plek. Voor Van Uden is het zijn eerste zege in een grote ronde.

Results powered by FirstCycling.com

De nieuwe serie Duster van J.J. Abrams (Lost, Westworld) en LaToya Morgan (Shameless) neemt je mee naar het zuidwesten van de Verenigde Staten in 1972. HBO Max heeft hiervoor nu een nieuwe trailer vrijgegeven.

Het verhaal van deze misdaadthriller volgt Nina (Rachel Hilson), de eerste zwarte vrouwelijke FBI-agent, die samenwerkt met Jim (Josh Holloway), een getalenteerde vluchtwagenchauffeur, om een opkomend misdaadsyndicaat te ontmantelen. Wat begint als een gevaarlijke missie, verandert al snel in een roekeloos avontuur vol actie en spanning.

Het achtdelige seizoen van Duster is vanaf vrijdag 16 mei te zien op HBO Max met wekelijks nieuwe afleveringen tot en met vrijdag 4 juli.

De rechtbank Zeeland-West-Brabant oordeelt dat vier politieagenten van de Eenheid Limburg schuldig zijn aan het misbruiken van hun gezag in de periode van eind 2017 tot en met april 2019. Twee van hen zijn tevens veroordeeld voor het plegen van meineed. 

De rechtbank heeft de verdachten gedeeltelijk vrijgesproken, maar oordeelt dat wettig en overtuigend is komen vast te staan dat: 

• Een van verdachten onrechtmatig een erf heeft betreden;
• Een van verdachten tweemaal met een medeverdachte onrechtmatig een woning heeft betreden en doorzocht;
• Een van verdachten onrechtmatig met een medeverdachte een woning heeft doorzocht en opzettelijk valselijk een proces-verbaal heeft opgemaakt (meineed);
• Een van verdachten meermalen onrechtmatig woningen heeft binnengetreden en doorzocht en meerdere hulpofficieren van justitie op grond van valse en onjuiste informatie machtigingen heeft laten ondertekenen. Daarnaast heeft hij samen met een medeverdachte valselijk een proces-verbaal opgemaakt (meineed) en heeft hij zich schuldig gemaakt aan computervredebreuk.

Dit zijn ernstige feiten die raken aan de basis van de rechtsstaat. Door hun handelen hebben alle vier de verdachten ernstig misbruik gemaakt van hun gezag. Dit heeft schade toegebracht aan het imago van de politieorganisatie en het vertrouwen dat men in Nederland in de politie moet kunnen hebben.

Door het plegen van meineed hebben twee verdachten zich bovendien ook schuldig gemaakt aan het in gevaar brengen van de goede procesorde van het strafrechtsysteem. Van een politieambtenaar mag worden verwacht dat processen-verbaal altijd naar waarheid wordt opgemaakt.

Tijdsverloop en straffen
De rechtbank legt een lagere straf op dan door het Openbaar Ministerie is geëist, omdat zij veel minder bewezen acht. De rechtbank houdt daarnaast rekening met de persoonlijke omstandigheden van de verdachten, waaronder de grote media-aandacht die er de afgelopen jaren geweest is voor deze strafzaak en de impact die dat heeft gehad op de verdachten en hun familie. Zij zijn alle vier ontslagen bij de politie en hebben lang moeten wachten voordat de zaak door de rechtbank behandeld is.

Gelet op al deze omstandigheden legt de rechtbank de verdachte die eenmalig onrechtmatig een erf heeft betreden geen straf of maatregel meer op. Twee verdachten zijn veroordeeld tot een taakstraf van 100 en 180 uur. Een verdachte is veroordeeld tot een gevangenisstraf van 3 maanden en een taakstraf van 240 uur.

De man die verdacht wordt van een verkrachting op de Keizersgracht tijdens Koningsdag blijft 90 dagen langer vastzitten. Dat heeft de raadkamer vandaag besloten. Zo meldt AT5. 

De verdachte is een 27-jarige Italiaan die in Amsterdam verblijft. Hij werd twee weken geleden aangehouden.

De verkrachting op Koningsdag gebeurde op straat en werd door meerdere mensen gefilmd. Een van die video's verscheen nog diezelfde dag op sociale media. Zowel de politie, die toen al vermoedde dat wel degelijk sprake was van een verkrachting, als burgemeester Halsema riep toen op de beelden niet te delen. Kort daarna maakte het slachtoffer bij de politie melding van de verkrachting en werd de man aangehouden.

Later verschenen er andere beelden van het incident op Snapchat. Volgens Het Parool zou daarop duidelijk te zien zijn geweest dat er geen sprake was van wederzijdse toestemming. Ook was op deze beelden te zien dat meerdere vrouwen tegen de man riepen dat hij weg moest gaan en omstanders vroegen om de politie te bellen.

'Het strengste asielbeleid ooit', zo staat het in het hoofdlijnenakkoord van kabinet-Schoof. Dit was precies een jaar geleden. Wat is er na een jaar van dat beleid geworden?

Het strengste asielbeleid ooit, een jaar later (@NOSop3 on YouTube 130525)

00:00 Hoofdlijnenakkoord
02:12 Einde Rutte IV
04:47 Crisis?
07:23 Asieldeal
11:52 Opt-out
14:24 Grip op asiel?

Na een jaar van het strengste asielbeleid ooit zijn er gemengde resultaten te zien. Enerzijds is het aantal asielzoekers dat Nederland binnenkomt flink gedaald, mede door strengere grenscontroles en verscherpte toelatingscriteria. Anderzijds zijn er zorgen gerezen over de humanitaire situatie van vluchtelingen die vastzitten in detentiecentra en opvanglocaties.

Verschillende maatschappelijke organisaties en mensenrechtenactivisten hebben kritiek geuit op de werkwijze van de overheid. Zij stellen dat het beleid te weinig oog heeft voor de kwetsbaarheid van vluchtelingen en roepen op tot meer empathie en betere opvangvoorzieningen.

Daarnaast blijkt uit recente rapporten dat de integratie van nieuwkomers onder druk staat door het beperkte aantal beschikbare plekken in taalcursussen en werkgelegenheidstrajecten. Dit zorgt ervoor dat veel vluchtelingen langer afhankelijk blijven van overheidssteun.

De politiek blijft verdeeld over de aanpak. Terwijl sommige partijen pleiten voor nog strengere maatregelen om de instroom verder te beperken, roepen anderen op tot een humaner beleid dat recht doet aan de internationale verplichtingen van Nederland.

In Frankrijk heeft een rechtbank acteur Gérard Depardieu schuldig bevonden aan aanranding. 

De rechtbank legde de 76-jarige acteur een voorwaardelijke gevangenisstraf van 18 maanden op. Hij zal ook worden ingeschreven in een register voor zedendelinquenten. Tevens moet hij de twee slachtoffers elk 1000 euro schadevergoeding betalen. Depardieu kondigde aan in beroep te gaan tegen het vonnis.

In de strafzaak hadden twee vrouwen - een decorontwerpster en een assistent-regisseur - de acteur ervan beschuldigd obscene opmerkingen te hebben gemaakt en hen ongepast te hebben aangeraakt tijdens filmopnames in 2021. Het Openbaar Ministerie beschouwde de beschreven aanrandingen als opzettelijk. Depardieu verwierp de beschuldigingen en sprak van verkeerd begrepen gebaren zonder seksuele bijbedoelingen. De acteur was niet aanwezig toen het vonnis werd uitgesproken.

In de afgelopen jaren hebben ongeveer 20 vrouwen Depardieu beschuldigd van aanranding. In één geval hangt een proces wegens verkrachting boven zijn hoofd. Ook in dit geval verwerpt Depardieu de beschuldigingen.

De geloofde acteur heeft in meer dan 200 films gespeeld, waarvan vele filmklassiekers zijn geworden, zoals 'Cyrano de Bergerac', 'Asterix en Obelix' en 'The Last Metro'. Hij is een zeer controversieel figuur geworden in Frankrijk door het grote aantal beschuldigingen en door hem gemaakte beledigende uitspraken.

Door een rekenfout heeft de Belastingdienst tientallen miljoenen euro's te veel uitbetaald aan de provincies. Het gaat om het gedeelte van de motorrijtuigenbelasting dat naar de provincies wordt overgemaakt. "We zijn in constructief overleg met de provincies om dit op een goede en praktische manier op te lossen", zegt een woordvoerder van de Belastingdienst. Volgens hem gaat het om enkele tientallen miljoenen euro's.

Een aantal provincies nam contact op met de Belastingdienst omdat zij veel meer motorrijtuigenbelasting ontvingen dan ze hadden begroot. Zo kreeg Zuid-Holland, de provincie met de meeste geregistreerde voertuigen in Nederland, vorig jaar 12 miljoen euro meer dan verwacht (bijna 404 miljoen in plaats van de begrote 391 miljoen).

"Het komt wel eens voor dat de cijfers afwijken van de voorspellingen", zegt de woordvoerder. "We bekijken dan of er een logische verklaring is en lossen het op." Volgens hem gaat het hier om een "afgebakend probleem" met het provinciale aandeel van de motorrijtuigenbelasting voor 2024 en 2025. De fout ligt niet bij het innen van de belasting bij weggebruikers, maar bij de berekening van de uitkering aan de provincies. Of zij het teveel ontvangen bedrag moeten terugbetalen of dat het later wordt verrekend, wordt momenteel besproken.

Een woordvoerder van het Interprovinciaal Overleg (IPO) bevestigt dat de provincies op een constructieve manier in gesprek zijn met de Belastingdienst om deze zaak zo veel mogelijk op te lossen. Mariëtte van Leeuwen, gedeputeerde van Zuid-Holland verantwoordelijk voor financiën, verwacht later deze maand duidelijkheid te krijgen over de omvang van de "correctie" vanuit de Belastingdienst.

Dinsdag debatteert de Tweede Kamer met minister Caspar Veldkamp (Buitenlandse Zaken) over de situatie in het Midden-Oosten. De discussie zal vooral draaien om de oorlog in Gaza en de scherpe kritiek op Israël die Veldkamp vorige week uitte in een brief aan EU-buitenlandchef Kaja Kallas.

De eenheid binnen het kabinetsbeleid blijkt opnieuw een belangrijk onderwerp voor de huidige coalitie. "Het is ontzettend belangrijk", zegt BNR-verslaggever Tessa van Viegen over die eenheid. "Want burgers, maar ook politici, moeten erop kunnen vertrouwen dat wanneer een minister iets zegt, dit wordt ondersteund door het hele kabinet. Je wilt niet dat de ene minister zegt dat je 130 km/u mag rijden, terwijl een andere minister zegt dat het 50 km/u is, en je dan ineens een boete krijgt."

Artikel 2
Volgens Veldkamp overtreedt Israël met de blokkade van Gaza artikel 2 van het Associatieverdrag. Daarin staat dat mensenrechten en democratische principes gerespecteerd moeten worden. Israël laat al weken geen humanitaire hulp meer toe in de Gazastrook en heeft ook de elektriciteit afgesloten.

Vooral PVV-leider Geert Wilders, die erom bekend staat meestal de kant van Israël te kiezen, reageerde boos op de brief. De andere partijen in de coalitie konden zich er wel in vinden. Op X sprak Wilders minister-president Dick Schoof aan over het optreden van Veldkamp. "Dat laat zien dat zoiets binnen het kabinet erg gevoelig ligt", zei Van Viegen. "En dat de eenheid van het kabinetsbeleid binnen dit kabinet nog regelmatig ter discussie staat."

Vragenvuur
Van Viegen verwacht dat Veldkamp tijdens het debat een stortvloed aan vragen zal krijgen. "Veldkamp zal worden bevraagd over hoe dit precies is ontstaan, of hij dit zelfstandig heeft besloten, of dat hij toch overleg heeft gehad met anderen binnen het kabinet. We weten dat hij Schoof in ieder geval op de hoogte heeft gesteld. Ook heeft hij geprobeerd steun te krijgen van Reinette Klever, de minister van ontwikkelingssamenwerking. In die zin is er wel melding gemaakt, maar echt overleg heeft niet plaatsgevonden."

"Achteraf gaf hij toe: dat had ik misschien toch moeten doen", vertelt Van Viegen. "Hij heeft beloofd het in de toekomst beter te doen. Dus als er een grote koerswijziging komt bij zo'n gevoelig onderwerp, zal hij de collega-bewindspersonen daarover informeren."

Voormalig diplomaat
Het handelen van minister Veldkamp is niet onrechtmatig. "Hij is minister van Buitenlandse Zaken en dit valt onder zijn verantwoordelijkheid. In principe mag hij dit zelf beslissen. Wel is het in de politiek altijd verstandig om gevoelige dossiers goed af te stemmen. Hij is van huis uit diplomaat, dus hij weet precies hoe de zaken ervoor staan en wanneer het slim is om wel of niet iemand te informeren over bepaalde zaken. In dit geval zou je kunnen zeggen dat het in andere kabinetten vaak heel anders werd aangepakt."

Na jaren van toename lijkt het aantal geweldsaanwendingen door de politie te stabiliseren. In 2024 kwamen politieambtenaren bij ruim drie miljoen incidenten ter plaatse. In 36.151 gevallen werd daarbij geweld toegepast. Ter vergelijking: in 2023 gebeurde dat 35.989 keer. In minder dan één procent (0,74 procent) van alle meldingen waarbij de politie ter plaatse kwam, werd geweld gebruikt. De inzet van het vuurwapen daalde ten opzichte van eerdere jaren.

Volgens Peter Holla, landelijk portefeuillehouder geweld, is geweld het uiterste middel om situaties te de-escaleren. "Ons belangrijkste wapen blijft onze mond. Soms is dat niet voldoende en moet een agent in een fractie van een seconde beslissen om geweld in te zetten. Een geweldsmiddel kan ook de-escalerend werken. Dreigen met het stroomstootwapen is vaak al genoeg om de situatie onder controle te krijgen."

Over de stabilisering van het geweldsgebruik zegt Holla: "Dat is een positieve ontwikkeling, maar waardoor het komt, weten we nog niet precies. Daar doen we aanvullend wetenschappelijk onderzoek naar."

Fysiek geweld het meest toegepast
De meeste van deze geweldsaanwendingen vonden plaats tijdens het onder controle brengen van een verdachte. Het toepassen van fysiek geweld gebeurde 23.912 keer.

Het gebruik van het vuurwapen nam af in vergelijking met voorgaande jaren. In totaal gebruikten agenten 1760 keer hun vuurwapen, waarbij ze 214 keer gericht schoten. In 194 keer gevallen was dat om een ernstig gewond dier uit het lijden te verlossen en in 8 gevallen op een agressief dier gericht.

Overzicht van gebruikte basis geweldsmiddelen

• Wapenstok: 3167 keer
• Inzet stroomstootwapen: 1.114 keer
• Pepperspray: 749 keer
• Vuurwapen: 1760 keer

Meer incidenten met mensen met onbegrepen gedrag
In 38 procent van de geweldsincidenten ging het om mensen met onbegrepen gedrag – een stijging van ruim vier procent ten opzichte van 2023. Vaak gaat het om personen die psychisch in de war zijn. "Zulke situaties vragen om samenwerking met zorgpartners", zegt Holla. "Deze mensen hebben niet altijd politie, maar vooral hulp nodig." Holla vervolgt: "Personen met onbegrepen gedrag zijn vaak onberekenbaar en daarom gevaarlijk voor henzelf en hun omgeving."

Toetsing en vakmanschap centraal
Agenten zijn bevoegd én getraind om geweld te gebruiken als de situatie dat vereist. Daarbij geldt dat zij niet meer geweld mogen gebruiken dan noodzakelijk is. Elke geweldsinzet wordt vastgelegd en getoetst. "We toetsen niet alleen juridisch, zoals proportionaliteit en zorgvuldigheid, maar ook vakinhoudelijk. Dat kan betekenen dat een geweldsaanwending juridisch juist is, maar dat deze niet voldoet aan de interne eisen, zoals de-escalatie of betrouwbaarheid", licht Holla toe. "Ook burgers zijn via de commissies geweldsaanwending betrokken bij de toetsing van geweldsaanwending."

In 295 gevallen (0,82%) voldeed de geweldsaanwending niet of slechts deels aan de toetsingscriteria. "Geweldsbevoegdheid brengt grote verantwoordelijkheid met zich mee", aldus Holla. "Voor de legitimiteit van ons dagelijks optreden is het belangrijk dat we openheid geven, geweld toetsen en blijven leren."

Klachten bij maatschappelijke onrust
Het aantal klachten over politiegeweld steeg, met name ging dit om maatschappelijke onrust en demonstraties, zoals bij de UvA en snelwegblokkades. Deze klachten worden onderzocht door het team Veiligheid, Integriteit en Klachten (VIK).

Leren van geweldsincidenten
Reflectie is een vast onderdeel na elk geweldsincident. Lessen uit incidenten worden besproken binnen teams, verwerkt in trainingen en kunnen leiden tot nieuw beleid. "Leren is voor ons net zo belangrijk als optreden", zegt Holla. Zo zijn aanbevelingen over opwindingsdelier – een acute medische noodsituatie – inmiddels opgenomen in het lesmateriaal en toegepast in de praktijk. Aanvullend wetenschappelijk onderzoek moet meer duidelijkheid geven over ontwikkelingen en gevolgen van geweldsgebruik. De resultaten daarvan worden in de loop van volgend jaar verwacht.

De Raad van de Internationale Burgerluchtvaart Organisatie (ICAO-Raad) heeft maandag 12 mei in Montreal geoordeeld dat de Russische Federatie verantwoordelijk is voor het neerhalen van vlucht MH17 en daarmee het Verdrag van Chicago inzake internationale burgerluchtvaart heeft geschonden.

De ICAO-Raad heeft dit besluit genomen in de zaak die Nederland en Australië in 2022 hebben aangespannen tegen de Russische Federatie vanwege het neerhalen van vlucht MH17 op 17 juli 2014. Nederland en Australië zijn met dit besluit in het gelijk gesteld.

Minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken: “Ik ben blij met het besluit van de ICAO-Raad, in de eerste plaats voor de nabestaanden van de slachtoffers van vlucht MH17. De beslissing kan hun verdriet en het leed niet wegnemen, maar het is een belangrijke stap in de richting van waarheidsvinding, gerechtigheid en rekenschap voor alle slachtoffers van van vlucht MH17 en hun nabestaanden. Daarnaast is deze uitspraak een duidelijk signaal aan de internationale gemeenschap dat staten niet zonder gevolgen het internationaal recht kunnen schenden.”

In de komende weken buigt de ICAO-Raad zich over de wijze waarop rechtsherstel zal moeten plaatsvinden. Nederland en Australië verzoeken in dat kader de ICAO-Raad om de Russische Federatie op te leggen om hierover met Nederland en Australië in onderhandeling te treden en dit proces te begeleiden. Dit laatste om te zorgen dat de onderhandelingen te goeder trouw worden gevoerd, volgens vastgestelde tijdlijnen en daadwerkelijk tot resultaten zullen leiden.

Er zijn 193 landen aangesloten bij ICAO, een gespecialiseerde organisatie van de VN. Op grond van het Verdrag van Chicago mogen deze staten geen wapens gebruiken tegen burgerluchtvaartuigen tijdens de vlucht. De ICAO-Raad mag oordelen of landen het Verdrag van Chicago hebben geschonden.

De uitspraak kwam maandag tot stand door middel van een stemming door leden van de ICAO-Raad. Het overgrote deel van de raadsleden steunde de positie van Nederland en Australië.