'Geef Indiëweigeraars eerherstel'
Er moet eerherstel komen voor de ongeveer 2600 mannen die ruim 60 jaar geleden weigerden naar Nederlands-Indië te gaan, zo zegt de politiek. SP, D66 en GroenLinks willen dat er een rehabilitatiewet komt, PvdA wil een snellere oplossing. CDA en VVD willen de beslissing over het reces heen tillen.
De partijen namen het standpunt in naar aanleiding van een zaak die onlangs voor de Hoge Raad diende. Twee dienstweigeraars eisten eerherstel, maar de Hoge Raad oordeelde dat zulk eerherstel door het parlement gegeven moet worden. Vanwege die beslissing stelde kamerlid Harry van Bommel (SP) kamervragen.
GroenLinks-kamerlid Bram van Oijk zegt: "Nederland heeft veel te laat erkend dat we verantwoordelijk zijn voor mensenrechtenschendingen in voormalig Nederlands-Indië. De militairen die weigerden daaraan mee te doen verdienen eerherstel." PvdA-kamerlid Angeline Eijsink gaat dat niet snel genoeg: "Rehabilitatie duurt te lang, de heren zijn tachtig."
D66 wil graag vooruit met de zaak: "De Hoge Raad heeft nadrukkelijk aangegeven dat de politiek aan zet is. Die handschoen moeten we oppakken", zegt kamerlid Sjoerd Sjoerdsma. De partij wil echter alleen meewerken aan rehabilitatie als ze de garantie krijgen dat mannen die wél naar Nederlands-Indië gingen, daarvoor niet vervolgd kunnen worden.
VOMI Nederland, een belangenorganisatie voor Indiëveteranen, laat bij monde van vicevoorzitter Klaas Orsel aan het Eindhovens Dagblad weten het voorstel een 'klap in het gezicht' en een 'dolksteek in de rug' te vinden: "Het was hun keuze, dan moeten ze ook op de blaren zitten. [..] We gaan toch ook geen eerherstel geven aan mensen die fout waren in de Tweede Wereldoorlog."
De Indiëweigeraars waren mannen die weigerden hun dienstplicht te vervullen, omdat ze dan naar Indië verscheept zouden worden. Daar woedde op dat moment een opstand van Indonesische nationalisten, die door de Nederlandse overheid bestreden werd. Dat culmineerde in twee bloederige 'politionele acties', feitelijk militaire operaties, in 1947 en 1948.
Ook Brabander Huub de Cort werd als dienstplichtige naar Indië gestuurd. Hij vertelt aan het Eindhovens Dagblad waarom hij tegen eerherstel is: "Ik ben voor solidariteit. Er waren ook functies in Indië waardoor je niet mee hoefde in de strijd. Gelijke monniken, gelijke kappen, zo zie ik het."
Overigens geeft De Cort aan dat er onder Indiëveteranen meer wrevel bestaat over de zogenaamde 'ritselaars' dan over de dienstweigeraars. Dat waren zonen van welgestelde en invloedrijke burgers die hun dienstplicht afkochten.
