'Stresstest is een wassen neus'

Er komt steeds meer kritiek op de stresstest die uitgevoerd is onder Amerikaanse banken. Oud-ABN Amro-topman Jan Kalff en hoogleraar Harald Benink noemen de stresstest zelfs een 'wassen neus'.

Donderdagavond kwamen de resultaten van de stresstest naar buiten hoe het gesteld is met het Amerikaanse bankwezen. In totaal bleek dat 10 van de 19 onderzochte banken ongeveer 75 miljard dollar extra kapitaal nodig hebben om een nog diepere recessie aan te kunnen.

Kalff zegt dat de stresstest niet zwaar genoeg was: "De somberste scenario's die zijn ingevoerd, daar zitten we nu al in."

Hoogleraar Benink vreest dat de stresstest nog een staartje kan krijgen: "De uitkomst van de stresstest is optimistischer dan iedereen had verwacht. Het punt is echter de waardering van de portefeuille van giftige leningen van banken. Een waardering die optimistischer is dan die in de markt betekent dat wanneer de marktsituatie pessimistischer wordt dan gedacht, banken hogere verliezen op hun leningen zullen leiden dan nu wordt ingecalculeerd."

Als het vertrouwen in het bankwezen herstelt, aldus Benink, zijn banken meer geneigd de kredietverlening te hervatten. De crisis zou dan sneller voorbij zijn. Mocht dat echter niet lukken, dan wordt de crisis alleen maar verlengd, aldus Benink.

Ook bankenanalist Jurriaan Hofman van researchbureau Iris is weinig enthousiast over de stresstest: "Dat komt vooral doordat de banken een boekhoudkundige truc uithalen. Ze wisselen namelijk veel preferente aandelen, die in handen zijn van de overheid, om in gewone aandelen. Dat versterkt op papier de balans, omdat preferente aandeelhouders veel voordelen hebben ten opzichte van gewone aandeelhouders. Maar de kapitaalbuffers worden ermee niet echt aangevuld."

Een stresstest voor Europese banken, zoals minister van Financiën Wouter Bos wil, is Hofman geen voorstander: "Het is uiteindelijk toch veel lood om oud ijzer. In de Verenigde Staten zag je dat de criteria bij de stresstest niet erg stringent waren. Zo gingen ze uit van een werkloosheid van iets meer dan 10 procent. Maar in de praktijk kan deze veel hoger uitvallen. Alle financiële instellingen zijn hard bezig om hun zaakje op orde te brengen; ze hebben geen extra schop of aansporing nodig. De stresstest heeft weinig toegevoegde waarde, het is een leuk toneelstukje."

Sylvester Eijffinger, hoogleraar financiële economie, vindt de stresstest ook maar een show. Het zou laten zien hoe serieus de Amerikaanse regering het bankenprobleem wel niet aanpakt. De stresstest is volgens Eijffinger slechts een momentopname, en als de economie tegenvalt, kunnen de resultaten ervan meteen weer de prullenbak in.

Bekijk ook de speciale stresstest-uitzending De Kijker Aan Zet en het interview met Jan Kalff via RTL Video.