Balkenende: hoofdstuk grondwet is afgesloten
Met het resultaat van de onderhandelingen over een nieuw EU-verdrag is recht gedaan aan het nee van de Nederlandse bevolking bij het referendum over de grondwet in 2005, betoogde Balkenende. Hij wees erop dat bijna alle Nederlandse wensen zijn vervuld. "Ik ben er blij mee, omdat het tegemoet komt aan de zorgen van de burgers en aan onze inzet."
Volgens de premier is het geen 'zouteloos compromis' geworden. Balkenende zei dat de andere lidstaten rekening hebben gehouden met de gevoelens zoals die leven bij de Nederlanders. "Daarvoor past dank." De premier zei dat het Nederlandse kabinet veel heeft geïnvesteerd in de contacten de afgelopen tijd.
Op verzoek van Nederland is alles wat in de tekst verwijst naar een grondwet, geschrapt, inclusief de vlag en het volkslied. Ook hebben de nationale parlementen een grotere mogelijkheid gekregen om voorstellen van de Europese Commissie die hen niet zinnen, terug te sturen. "Deze waarborg voor parlementen voegt wel iets toe", aldus Balkenende, die in eerste instantie een 'rode-kaart-procedure' wilde als een derde van alle nationale parlementen een wet niet wilde. Nu wordt het in feite een 'getrapte' rode kaart, omdat de Commissie uiteindelijk, met hulp van 15 van de 27 regeringen gedwongen kan worden een voorstel in te trekken.
Verder is een verwijzing opgenomen naar de criteria voor toetreding van nieuwkomers. In de tekst staat dat wordt beoogd hieraan te voldoen. Voorkomen moest echter worden dat er aanknopingspunten in stonden voor burgers om toetreding van een land af te dwingen voor het Europees Hof van Justitie. Het blijft nu een zaak van politieke besluitvorming. "Maar de kern voor ons was dat dit proces geloofwaardig moest zijn."
Balkenende maakte het Duitse EU-voorzitterschap, Angela Merkel en haar ambtenaren, complimenten voor het solide voorzitterschap. Veel daarvan zat volgens hem in de voorbereiding van de Duitsers. In de zomer begint de intergouvernementele conferentie (de onderhandelingen tussen de lidstaten) maar die is anders dan in voorgaande jaren. Staatssecretaris Frans Timmermans (Europese Zaken) zei dat het er nu nog slechts om gaat om de politieke afspraken technisch te vertalen.