Imker hoort van FOK!actie: 'Tranen in m'n ogen'

De imker wiens kasten met zijn duurste volken werden gestolen in Oost-Groningen, zou na dit interview door de FOK!bijenactie teruggebeld worden met meer details over wat, en of, we iets voor hem konden betekenen. Een dag of zes later nemen we de telefoon van de hoorn. De imker neemt op en kippetjes tokken op de achtergrond.

Tranen in z'n ogen van blijdschap
FOK!: "We hadden beloofd even terug te bellen over wat we kunnen betekenen voor u."
Liefting: "Ja, leuk! Nou, wat hebben jullie besloten?"
Ik vertel hem dat er na het aanvankelijke bericht (waaruit bleek dat de €580 die we nog hadden, niet genoeg was om Liefting volledig te helpen) opnieuw een dozijn donateurs geld stortten, waardoor we nu bijna €1300 op de rekening hebben staan – meer dan genoeg om Lieftings twee gestolen bijenkasten, pronkvolken en teeltkoninginnen volledig te vergoeden. Ik vertel hem dat we het dus over de verdere details moeten hebben. De imker onderbreekt me:
L: "De tranen schieten echt in mijn ogen van blijdschap, maar gaat u door."

Liefting vertelt uitgebreid over de kosten. Teeltkoninginnen –raszuiver bevruchte dames die gegarandeerd nieuwe kolonieën kunnen gaan uitpompen– kosten zo €70, en hij had er twee: €140. Een fonkelnieuwe, volledig uitgeruste bijenkast kost €200 (opnieuw keer twee). En de volken die de koninginnen moeten bijstaan, gaan richting de €150 per stuk – een totaal van €840.

"Wat weet u over de mogelijke gevaren van GPS-straling?"
We wilden immers GPS-trackers in z'n bijenkasten inbouwen, omdat hij dat als suggestie tegen diefstal had geopperd. L: "Daar moet ik op terugkomen, ja. Later bedacht ik dat bijen supergevoelig zijn voor straling. Imkers onder elkaar vertellen vaak dat ze geen bijen binnen een paarhonderd meter van een 4G-mast neerzetten. Voor je het weet zijn al je bijen dood." De straling zelf doodt de bijen meestal niet, maar kan ze desoriënteren. Ze vinden hun weg dan niet meer terug naar de kolonie en sterven.

800 piek is heel wat honing
L: "Het is een hele dure hobby. Je moet echt heel wat honing verkopen om iets als dit nog gelijk te trekken."
F: "Wat voor honing verkoopt u?"
L: "Ik maak drachthoning. De meeste imkers verkopen gewone bloemenhoning, een melange van alle nectar van bloemetjes in de omgeving. Ik zet kasten specifiek neer op bepaalde plekken wanneer die planten of bomen bloeien. Zo krijg je hele specifieke honingsoorten: linde, tamme kastanje, koolzaad, fruithoning, acaciahoning. Dat noem je drachthoning, met bijbehorende speciale smaken."
F: "Stuurt u ook potjes op, mochten lezers dat willen?"
L: "Vanzelfsprekend, vaak zelfs naar België of andere plekken. Dat is 450 gram voor €4,50 voor de bloemenhoning, en de acacia- en kastanjehoning €6 per potje."

De politiek neemt imkers nauwelijks serieus
L: "Waar wij ons het meest aan storen is dat men ons niet serieus neemt. Er was een econoom die laatst de economische waarde van bijen had berekend. Die moet hoger worden ingeschaald dan het belang van zuivel. Als je weet hoe belangrijk zuivel als melk en kaas is voor Nederland, zegt dat wel wat. Nou wordt de landbouw met vele miljarden per jaar geholpen met subsidies uit Brussel en Den Haag. Er is subsidie op graan, trekkers, nieuwe schuren, melk en ga zo maar door."

L: "Ze krijgen bergen subsidie maar doen er vervolgens alles aan om ons imkers tegen te werken. Imkers krijgen vrijwel niets aan geld en worden dus door boeren en bijvoorbeeld ook Monsanto hard tegengewerkt."
F: "Hoe bedoelt u?"

Pesticidenlelies vs. bijen: bijen na half uur dood
L: "Als je ziet wat voor pesticiden ze over bijvoorbeeld lelies uitstorten, is dat een enorme bron van ergernis. Ik moet de bijen dan direct weghalen. Ongeveer acht keer per seizoen bespuiten ze lelies met een goedje tegen schimmels en dergelijke. Als bijen fourageren en over een diezelfde dag bespoten veld lelies komen, zijn ze binnen 30 minuten allemaal dood. Keer op keer weer."
F: "Dat zijn neonicotinoïden?"
L: "Ze zouden verboden zijn, maar er zit heel veel lobbywerk achter Bayer, Monsanto en andere bedrijven. Enorme kapitalen gaan daar in om. Daar valt niet tegen te vechten, politiek gezien. Bij lezingen hoor je dan dat vooral in het westen van het land, waar de grote boeren en grote bedrijven de scepter zwaaien met pesticiden en monoculturen, soms jaarlijks zestig procent van de bijenvolken sterft. Door vrijwel allemaal aanwijsbare en voorkombare oorzaken."

Maar zo'n boer zit niet te wachten op groenstroken met bijvriendelijke planten. Die wil winst zien over elke strekkende meter land. L: "Toxicologen zeggen dan: als dat nog verder uitbreidt, is uiteindelijk de mens aan de beurt. Het is echt een kwestie van tijd. We zijn onszelf aan het vernietigen."

Alles draait om geld en imkers flikkeren maar een eind op
"De laatste jaren kom ik er steeds meer achter dat er één macht is, die wint van alles. Waar niets tegenop kan. Dat is geld. Alles is geld, geld, geld. Landeigenaren en bedrijven en noem maar op, bakken met geld krijgen ze. Dan gaan ze spuiten en weten ze hoe giftig het is. Zie je ze met mondkapjes langs de huizen lopen en mensen manen de ramen en deuren dicht te houden. En dat wordt allemaal gewoon geaccepteerd, ook door de politiek. Want het levert geld op."
"Er is bijvoorbeeld een platform tegen de giftige lelieteelt. Het is onbegonnen werk. Zelfs overheidsorganisaties voor de volksgezondheid zitten in dat platform. Dan mogen wij als bijenvereniging ook ons woord doen, maar het zet geen zoden aan de dijk. Ze vegen de argumenten van tafel en geven vrolijk weer tig hectare vrij voor meer bollenteelt. Het is echt verschrikkelijk. En dan moeten wij weer vluchten met de bijen, weer een paar kilometer verder weg."

"Dan benadruk je bij zo'n bijeenkomst het belang van die bijen voor de bestuiving en het ecosysteem en leg je uit dat op de lange termijn ook de lelieteelt niet gebaat is bij die pesticiden. Dan kijken die politici, boeren en bedrijfsvertegenwoordigers je aan en beginnen ze een beetje te lachen en elkaar aan te stoten, zo van, 'wat een zielepoot.' Je bent nog niet uitgesproken of ze vegen alles van tafel af en gaan verder met het maken van winst."

Hij vertelt dat het imkerbestand vergrijst, en dat het niet langer van vader op zoon overgedragen wordt. Er zijn maar enkele tientallen nieuwe imkers per jaar en de hoge aanschafkosten van een bijenkap en het andere toebehoren schrikt heel veel aspirant-imkers af. L: "Ze willen niet voor hun allereerste volkje één- tot tweeduizend euro neerleggen."
"Als alleen al de materiaalaanschaf en basiscursus gesubsidieerd zouden worden zijn er in mum van tijd veel meer imkers. En dat zou de overheid hooguit een ton per jaar kosten, in plaats van die miljarden aan Monsanto. Dat dat niet gebeurt stoort ons echt mateloos."

F: "Kunt u zich tegen dit soort dingen verzekeren?"
L: "De landelijke imkerorganisatie NBV waren in het verleden verzekerd voor vandalisme en dergelijke, maar dat is sinds twee jaar afgeschaft. Verder heb je de opstalverzekering van je eigen huis, maar die vergoedt kasten op locatie niet. De verzekeraar biedt wel opties, maar de premies zijn gigantisch en ondoenlijk."
F: "Er is echt niets anders mogelijk?"
L: "De meest reëele optie is de ANI, dat is de tweede grote imkervereniging. Die vergoedt tot €100 per kast bij diefstal of vernieling, tegen een premie van €0,60 per kast per jaar. Het probleem is dat die uitbetaling maar een heel klein deel is van de echte kosten [rond de €400, red.]."

Hij vertelt dat hij het liefst alle 20 bijenkasten zou verzekeren en als dat kan, de twee dure teeltkasten voor meer dan die 100 piek. Eventueel tegen hogere premies. Er staat een mailtje uit naar de ANI om te kijken of daar een mouw aan te passen valt: voor ons part €3 per kast per jaar voor €300 schadevergoeding. Op z'n minst kan de FOK!bijenactie voor €60 zijn 20 kasten –met een miljoen bijen erin– voor de komende vijf jaar verzekeren.
L: "Dat zouden wij imkers dolgraag willen. Als de ANI de voorwaarden aan zou passen en de premies verhoogt zodat de vergoedingen ook hoger worden, zouden duizenden imkers daar direct gebaat bij zijn."

F: "We gaan het in elk geval regelen en houden u op de hoogte."
L: "Ik ben echt zo blij met uw initiatief, weet u dat? Wij hebben allemaal geen dikke portemonnee. We moeten het bij elkaar schrapen en honing verkopen, het is een dure hobby. Als je op deze manier gesteund kan worden, is dat... warm."

De FOK!bijenactie steunen zodat ook na Liefting dit gewoon door kan gaan? Stuur een pm/dm naar superworm, meld je in het FOK!bijentopic of deel+like+volg de Facebookpagina.

En mocht je Liefting direct willen supporten door wat honing te kopen? Mail dan naar bijenactie [at] gmail [punt] com zodat we je met hem in contact kunnen brengen. 

(Alle afbeeldingen in dit artikel vallen onder de Wikimedia Creative Commons Public Domain-licensie)