Het Zondagse Orakel - Angst voor de angst

Iedere zondagmorgen deel ik mijn gedachtekronkels over een column of columns van de afgelopen week. Voor de goede orde: ik heb niet altijd gelijk. Ik heb wel altijd een mening.

Vandaag columns over angsten.

Onorthodoxe angst – Days-Of-Wild
Jean-Paul geeft in deze column zijn onorthodoxe angst voor een orthodoxe Jood weer. Binnen de setting van een vliegveld wel te verstaan. Het is namelijk niet gebruikelijk om een Chassidische Jood meteen in verband te brengen met aanslagen of kapingen. Het beeld dat ik bij hen heb is al snel de Joodse wijk in Antwerpen waar het eerder heel natuurlijk op mij overkomt.

De verklaring die Jean-Paul geeft is het feit dat Chassidische Joden toch tot de meest orthodoxe tak behoren en daarmee in potentie tot extremere daden in staat zouden kunnen zijn. Tegelijkertijd noemt hij dit een onorthodoxe angst, omdat het ook wel wat ver gezocht is.

Ik kan op zich de gedachtegang volgen dat iemand die in staat is om levenslang een ideologie te volgen die haaks staat op de gangbare manier van leven, eerder in staat zal zijn om extreme acties te ondernemen dan iemand die levenslang probeert om zo veel mogelijk in de samenleving te passen. Als we naar daders achter terrorisme kijken, dan kom je in principe al snel bij mensen met een extremistische religie of andere extreme ideologie uit. Ik ken zelf maar één geval van een doorgedraaide piloot die een vliegtuig probeerde te kapen, omdat hij er nogal sensationeel zelfmoord mee wilde plegen. Je kunt dan wel denken dat reformatorische groepen in Nederland nooit tot zoiets in staat zijn, maar in de VS hebben verschillende terreurdaden toch laten zien dat ook de grens voor christenen erg dun kan zijn. Er is maar één enkele vreemde draai aan een overtuiging nodig om tot geweld over te gaan.

Maar je kunt het ook anders bekijken.
Gemiddeld hangen er op ieder moment van de dag zo’n 13.000 vliegtuigen met 2.500.000 mensen in de lucht. Dit moet in principe een redelijke vertegenwoordiging van een redelijk normale wereldwijde midden- en bovenklasse zijn.  Om slachtoffer te worden van een aanslag moet je precies in dat ene vliegtuig stappen waar nu net die ene gestoorde godsdienstwaanzinnige in zit, die precies bij die ene vlucht heeft besloten zijn onderbroek te laten ontploffen.

De kans is er dus. Maar de kans is vele malen groter dat die rare kerel die naast je zit een uitermate vriendelijke zakenman en huisvader is.

Doe 's je best man – Sdivad
Met “angsten” kom ik meteen bij deze column van Robert. Psychopaten en hoe ze te benoemen. De insteek van Robert is hierbij onder andere dat de gemiddelde psychopaat blijkbaar geen Facebook-account heeft. En nog een paar eigenschappen die in principe typerend voor een psychopaat zouden zijn.

Robert worstelt hier tevens met de mate waarin je bewondering zou kunnen hebben voor een psychopaat. Voor de wijze waarop daden minutieus zijn voorbereid en uitgevoerd. Absoluut een lastig dilemma.

Iedereen is het er over eens dat nazi-Duitsland het meest vreselijke van de menselijke aard heeft laten zien. Toch zijn daar tussen 1936 en 1945 fantastische zaken verwezenlijkt. Infrastructurele wonderen. Logistieke hoogstandjes. Duitse strategie wordt nog altijd onderwezen op militaire academies. In nazi-Duitsland zijn onmisbare bijdragen geleverd op het vlak van genetische manipulatie, wiskunde, natuurkunde, IT, materiaalkunde, atoomtechnieken, straalmotoren en rakettechnologie. De ideologie en de doelen waren en zijn verwerpelijk. Maar deze losstaande prestaties zijn nooit in de prullenbak gegooid als psychopathisch.

Terug naar Facebook: oprichter Mark Zuckerberg.
Zou Mark niet net zo goed een aantal stevige overeenkomsten met Anders Breivik kunnen hebben? Een ietwat contactgestoorde nerd die een vaag programma binnen acht jaar tot een waarde van 15 miljard dollar heeft laten groeien. Die een paar miljoen idioten een poot uit heeft gerukt met weer de zoveelste zak met lucht. In 2004 was het ook al gevoeglijk bekend dat mensen die hun sociale leven op internet zochten, al een stevig sociaal probleem hadden. En daar besloot Mark Zuckerberg zelfs een concept omheen te bouwen!

Me dunkt dat Mark een aantal stevige persoonlijkheidsprobleempjes had en/of heeft. Net zoals zo veel grote zakenmannen en andere grote visionairs. En wat als Breivik ooit had besloten om al zijn talenten ten dienste van het Noorse bedrijfsleven te stellen? Dan had hij bij wijze van spreken op legale wijze de machtigste man van Noorwegen kunnen worden.

Maar goed. Mark Zuckerberg heeft een website gebouwd waar 900 miljoen mensen plezier aan beleven. Anders Breivik heeft 69 onschuldige mensen vermoord. Dan weet ik wel weer wie ik bewonder of voor wie ik angst heb.