Lokale interruptie: Misplaatste transparantie

Hexagon

De kadernota is doorgaans de politieke climax voor het zomerreces begint. Bij de kadernota wordt het doorlopende vierjarenplan van de gemeente weer met een jaar extra bijgesteld. Het is het moment bij uitstek dat de verschillende fracties in de raad zich kunnen profileren. Men profileert zich met kleine wijzigingen op de kadernota. Maar soms wordt ook van de gelegenheid gebruik gemaakt om wilde ideeen in te brengen.

Een voorbeeld van een wild idee was het PvdA idee om een systeem in te richten waarmee het declaratiegedrag van ambtenaren openbaar zou worden gemaakt. Het idee daarbij is dat burgers die belasting betalen zien hoe er door de ambtenaren mee om wordt gegaan. Dat klinkt als een sympathiek en democratisch idee, maar dat is het niet. Hoewel ik als D66’er voor een transparante overheid ben gaat dit te ver. Het tast de privacy van de verschillende ambtenaren aan als iedereen kan zien wat hij of zij declareert. Het zou vergelijkbaar zijn met het openbaar maken van alle belastingaangiftes Dat is immers enigszins te vergelijken met het declareren van kosten.

Moet er dan geen controle zijn? Natuurlijk wel. Daarvoor hebben we een gemeentesecretaris (Pauline Pistor) die een reglement opstelt over wat ambtenaren mogen declareren. En we hebben een concerncontroller (Ad Verbakel) om te controleren of men zich aan deze regels houdt. Het enige dat openbaar moet zijn dat zijn de reglementen over declaraties. Daar kan men dan een politiek issue van maken. De politiek is er echter niet om als een politieagent individuele ambtenaren te gaan controleren. Daarvoor hebben we toch echt onze topambtenaren voor die als directeurs van een onderneming dienen.

Het openbaar maken van declaraties van ambtenaren voegt niets toe aan de democratie. Het is anders bij politici. De politici hebben geen professionele controleurs en leidinggevenden boven zich. Wanneer raadsleden, wethouders en burgemeester hun declaraties openbaar maken is dat wel iets dat burgers en journalisten kunnen meenemen in hun oordeel. Het zijn publieke personen die aan het hoofd staan van de overheidsorganisaties en zodoende mag de kiezer weten welke kosten voor werk ze maken. Een wethouder die taxiritten naar de kroeg declareert komt dan ook terecht onder vuur te liggen. Bij ambtenaren mogen we echter verwachten dat ze gehouden worden aan algemene regels en dat de politiek niet meekijkt op persoonsniveau. Een ambtenaar die over de schreef gaat zal dus door een leidinggevende aangepakt worden. Daar is de politiek niet bij nodig.

De vraag is. Vinden Fokkers het wenselijk om declaraties van ambtenaren te kunnen inzien?

Rogier Verkroost (29) is gemeenteraadslid namens D66 in Eindhoven. In de weblogserie 'Lokale interruptie' beschrijft hij het reilen en zeilen van een lokale politicus.