Emotie formule
Al jaren klop ik de euro's (voorheen guldens) uit mijn zak voor diverse jaarlijkse collectes. Een van mijn favoriete katten heeft met zijn lijfspreuk "it never hurts to help" het jaren geleden duidelijk gemaakt dat het sociaal wenselijk is om mensen in nood te helpen. Bovendien sta je weer een momentje stil bij al die mensen die ziek zijn of door een verschrikkelijke overstroming zijn omgekomen en even denk je...ohhhh wat erg maar daarna ga je meestal snel weer verder met de dagelijkse gang van zaken. Laten we daarom uitgaan van de Emotie Formule:Bij formules moet je gaan kijken naar variabelen. Wat zijn dus de variabelen?
Als eerste heb je het aantal slachtoffers, 1000 slachtoffers voelt erger dan 100 slachtoffers. Met als extra emotie opwekkende factor, het aantal Nederlandse slachtoffers wat bij de ramp betrokken is. Een paar Nederlandse slachtoffers in een buitenlandse ramp scheelt al snel honderd duizenden euro’s in de slachtoffer hulp. Daarnaast heb je nog de afstand van de ramp ten opzichte van Nederland. Veel slachtoffers ver weg voelt hetzelfde als weinig slachtoffers dichtbij. Laten we zeggen dat 40 Nederlandse slachtoffers gelijk staat aan 400 Spanjaarden staat gelijk aan 40.000 Aziaten. Gevoelsmatig natuurlijk he, niet echt.
Een paar jaar geleden hadden we gevoelsmatig een probleem. 50 Chinezen in een vrachtauto in Engeland waren gestikt. Het was dichtbij, maar het waren Chinezen en dat voelde weer ver weg, dus we waren wat in de war. Dus het soort mensen dat slachtoffer is nemen wij mee in onze intuïtieve beoordeling. Canadese slachtoffers lijken bijvoorbeeld meer op ons dan Pakistaanse slachtoffers. Ze hebben voornamelijk hetzelfde geloof en dragen dezelfde spijkerbroeken. Dus we kunnen ons meer met deze mensen identificeren.
Dan heb je ook nog de factor vakantieland. Is het land een vakantieland dan wordt er meer aan hulp geboden dan bijvoorbeeld een land die niet in de D-reizen folder staat zoals Noord-Pakistan. Dat is nog net niet door het massa toerisme ontdekt.
Tot slot; de mediageniekheid van de ramp. De tsunami was in dat opzicht geweldig, zo'n golf hadden we immers nog nooit eerder gezien. Een aardbeving is alweer wat minder maar doet het nog steeds goed. Daaronder staat de modderstroom en de orkaan. Helemaal onderaan de lijst bungelen de hongersnood en de burgeroorlog. Aan die laatste twee zijn we allang gewend.
De emotieformule zou dus ongeveer zijn:
Het aantal slachtoffers gedeeld door de afstand van de ramp x aantal Nederlandse slachtoffers x de vakantieland factor x media-aandacht = de hoogte van de donatie.
Enige tijd geleden waren er in Pakistan zo'n 40.000 dodelijke slachtoffers en het veelvoud hiervan is nog steeds alles kwijt. Maar Pakistan is niet zo'n leuk land. Het heelt stiekem met Al Quaida en het houdt al decennia lang een totaal overbodige oorlog met India in stand. Experimenteert met Atoombommen terwijl ze niet eens een aantal helikopters hebben om hun eigen slachtoffers te vervoeren.
Dit mechanisme werkt bij ons allemaal. Hoe humanistisch we ook denken te zijn. Het bepaald of en hoeveel we geven bij een ramp. Er is namelijk geen enkele rationele reden om slachtoffers in Pakistan minder te geven dan slachtoffers in Sudan of Thailand.
Zonder dat we er ons van bewust zijn heeft de Emotie formule weer meedogenloos toegeslagen omdat er in Guatemala (in dezelfde tijd van de ramp in Pakistan) ook een ramp heeft plaats gevonden. Maar goed....Guatemala is een minder bekend vakantie land, er zijn helemaal geen Nederlandse slachtoffers en het journaal is er na enkele minuten al mee klaar. Om deze redenen kreeg Guatemala dan ook geen nationaal gironummer zoals Pakistan. Dus soms kan een ramp ook nog eens pech hebben!
Met dank aan dhr. van Deudekom.