Jan Modaal
U kent hem wel en anders heeft u vast wel eens van hem gehoord, namelijk 'Jan Modaal'.Jan Modaal is een allerbeste kerel, die altijd voor alles en iedereen klaar staat. Hij werkt vijf dagen in de week, doet twee keer per week aan sport, heeft een vrouw en twee kinderen en doet altijd gezellig de boodschapjes op de zaterdag. Als je hem tegenkomt zegt ie je altijd vriendelijk gedag en als je bij hem op visite komt is 'ie altijd goed gemutst en kun je rekenen op een latertje. Althans, dat was een paar jaar geleden zo . . .
Tegenwoordig is Jan Modaal onderhevig aan psychische stress en kijkt hij de burn-out recht in de ogen. 'Het continue moeten presteren', 'Lange (werk)dagen maken', 'Veel geld verdienen', 'Weinig vrije tijd'. Ach, zo maar wat kreten die op hem van toepassing zijn.
Jan heeft namelijk zichzelf in een vervelend parket gewerkt. Jan was vroeger altijd gelukkig, het was een vrij man, die genoot van al het goede in het leven. Hij bracht veel tijd door met zijn vrouw en twee kinderen. Lekker veel uitstapjes naar het park, dierentuin of pretpark. Ach, het was gezelligheid alom zo rond zijn dertigste.
Maar ja, dat is verleden tijd. Jan werkt nu meer dan 40 uur per week om zijn gigantische hypotheek te kunnen betalen die hij heeft genomen. Die hypotheek moest wel op twee inkomens genomen worden, want anders konden ze niet groot gaan wonen in de grote stad.
Diezelfde hypotheek zorgt er nu voor dat Jan en zijn vrouw hard moeten blijven werken. Geen van beide kan een stapje terug doen. Zelfs al zou je moeten, kan dit nu niet meer. De hypotheek zorgt hier wel voor. Het huishouden wordt dan ook niet meer door Jan en zijn vrouw gedaan. Ze hebben daar de puf niet meer voor en helemaal niet meer in het weekend. Maar gelukkig hebben ze een werkster genomen. Ach, ze is niet zo duur, ze klust wat bij en je kan haar dan ook zwart uitbetalen. Bovendien zorgt ze ervoor dat de kinderen thuis worden opgevangen als ze thuis komen van school.
Oh ja, de kinderen van Jan! Bijna helemaal vergeten, maar Jan heeft ook twee kinderen. Deze kinderen zijn inmiddels al op een leeftijd dat ze al naar school gaan. Het jongste kind is nu 9 jaar en het oudste kind is nu 12 jaar. Jan hoeft ze 's ochtends alleen maar even voor de school af te zetten, want de werkster haalt ze 's middags van school af. Verder kunnen de kinderen zichzelf wel thuis vermaken met de spelcomputer die ze hebben en al het andere mooie speelgoed. De kinderen zeuren soms nog wel om aandacht bij vaders en moeders, maar goed, kinderen kunnen soms zo lastig zijn en ook zo drammerig. Vooral wanneer je 's avonds geen energie en concentratie meer over hebt, omdat je de hele dag hebt gewerkt. Oh, maar Jan belooft ze dan gewoon een leuk weekend, om van dat gezeur af te zijn. Het helpt vaak hoor!
Maar op dit moment gaat het niet zo goed met Jan, want Jan is psychisch helemaal op van de stress waar hij continue aan bloot wordt gesteld. Allerlei deadlines moeten gehaald worden en zijn manager is één grote bureaucraat, die alleen maar naar cijfertjes kijkt. Er zit totaal geen greintje menselijkheid in! Die hete adem maakt hem nerveus. Op zijn werk wordt hij steeds slordiger en hij is erg warrig op dit moment. Dit heeft dan ook geleid tot drie waarschuwingen van zijn manager. Zijn manager die alleen maar winst ruikt en prestatie wil zien. Prestatie ten kosten van alles! Want ook de manager heeft een baas, waar hij bij moet zien te scoren. Jan voelt zich daarom ook niet meer op zijn gemak. Hij voelt de hete adem van een ontslag in zijn nek. Zelf kan Jan geen ontslag nemen, want dan heeft hij geen recht op een uitkering. Hij zit met handen en voeten gebonden! Helemaal vast in het web. Hij weet dat er beter gemotiveerde jongeren op de loer liggen, om zijn werk voor minder loon over te nemen. Hij voelt dat gewoon en het maakt hem er niet rustiger op. Hij weet dat hij moet presteren. Geen steken mag hij laten vallen. Als hij wordt ontslagen, krijgt hij geen gouden handdruk meer mee. Nee, dat hebben ze afgeschaft. Nee, bij ontslag zal hij 70% van zijn laatst verdiende loon behouden, maar dat keren ze pas drie maanden na de aanvraag uit. Uiteraard mits de aanvraag is goedgekeurd. In één keer hangt het leven van Jan Modaal af van vele onzekerheden. Die onzekerheden die hij vroeger niet had. Alles was namelijk goed geregeld. Het land was immers een verzorgingsstaat. Nu is er niets maar dan ook helemaal niets meer van over. De hoeveelheid regels, die ooit bedacht zijn ter bescherming van de gemiddelde werknemer, kunnen nu tegen je gebruikt worden, om hetgeen waar je recht op hebt te kunnen ontzeggen. Een uitkering omdat je tijdelijk zonder werk zit, is niet zomaar gegeven. Nee, onze verzorgingsstaat is goed verziekt door de jaren heen. Het systeem (lees: de diverse instanties die zorg zouden moeten bieden) leeft in grote achterdocht. Elke aanvrager van een uitkering is tegenwoordig een potentieel parasiet die het land wil uithollen. Zo wordt je dan ook behandeld door de uitkering uitkerende instanties in ons land.
Jan zit dan ook nu helemaal vast met zijn torenhoge hypotheek en twee kinderen. Die mooie Volvo s40 kan hij dan ook weer inleveren op zijn werk. Wat wordt het nu elk weekend? Met de fiets de boodschappen halen? Mja, misschien wel een goed idee. Want wat beweging zal Jan goed doen. Goede lichamelijke fitheid is ook van belang voor de psyche. Maar dat is dan ook het enige wat rest, omdat Jan eerst de grote puinhoop moet gaan sorteren in zijn leven.
Alle zekerheden moet hij nu opnieuw opbouwen en dat voor iemand van 45 jaar, moe gestreden en psychisch helemaal leeg.