Alarm!
Een artikel over het vluchtgedrag van de gemiddelde mens, trok mijn aandacht. Het blijkt namelijk dat we over het algemeen vrij rustig blijven als ergens een alarm afgaat. Op zich trouwens iets goeds. We hebben niets aan een paar honderd hysterisch schreeuwende mensen zodra een alarm iets van zich laat horen. De kalmte bewaren en je naar de nooduitgang begeven, is hoe het hoort. Maar waar zitten die nooduitgangen eigenlijk? Ik moet toegeven dat ik het ook niet weet. Als ik mijn boodschapjes bij de AH sta te doen, dan let ik echt niet op nooduitgangen en denk al helemaal niet aan vluchtroutes. Een brandoefening zou de uitkomst kunnen bieden.
Zo dachten ze er op het kantoor waar ik voorheen werkte ook over, en dus werd er een oefening aangekondigd. Het alarm zou ergens diezelfde week afgaan en wij moesten ons dan zo spoedig mogelijk naar buiten begeven. We deden er een beetje lacherig over en lachten nog harder toen we allemaal een printje kregen met vluchtinstructies. Maar toen het moment aanbrak dat het alarm het ook daadwerkelijk op een brullen zette, keken we elkaar ietwat onzeker aan. Moesten we nu gaan hollen of zo? En was het niet beter om eerst de computer uit te zetten? En hoe zat het met onze tas? Moesten we die ook laten staan? Liever niet, hoor. Mijn geld zit daarin, en m'n lunch.
Al met al sloften we nog een minuut of vijf heen en weer voor we besloten dat we toch maar naar buiten moesten. Als er echt brand zou zijn geweest, stond de rook tegen die tijd waarschijnlijk al tot aan onze bovenburen en waren wij er niet meer geweest. Maar och, het was 'maar een oefening'. Dus waarom zouden we ons zo haasten?
Volgens het blad gaat het praktisch altijd zo. Men neemt het niet serieus en blijft zelfs zo kalm dat je bijna zou denken dat er niets aan de hand is. Zelfs al is dat wél het geval, dan zijn we nog niet in staat te geloven dat écht zo is, en dus blijven we rustig om ons heen kijken en twijfelen of we nu wel of niet naar de nooduitgang moeten lopen.
Die nooduitgang blijkt overigens zelf ook een probleem te zijn. Dat je hem bij de AH niet weet te vinden, is niet zo raar. Maar dat je ze op je eigen werk ook niet weet te lokaliseren, is natuurlijk best absurd. Voor scholen geldt precies hetzelfde: vraag een willekeurige leerling waar de dichtsbijzijnde nooduitgang zich bevindt en hij of zij kijkt je bedenkelijk aan.
Ik vraag me dan meteen af: wat doe je als er eens daadwerkelijk brand is? Eerst nog even rustig je les afmaken, je tas inpakken en naar de hoofduitgang banjeren? Volgens mijn zusje -waarmee ik gisteren over dit onderwerp sprak- zou dat best eens het geval kunnen zijn.
Zo'n alarm is 'slechts' een geluid. Denk bijvoorbeeld aan de sirene die we maandelijks horen. We zijn er zó aan gewend dat we zoiets niet (meer) identificeren als acuut gevaar, terwijl dat eigenlijk wel zou moeten. Tot het moment dat er rook of vuur te zien is, blijft men vaak vrij rustig. Maar zodra die dingen wél te zien zijn, begint een ware run op de uitgang. Instinctief ga je dan naar uitgang waardoor je ook naar binnen bent gekomen (of een andere bekende uitgang in de buurt), maar de nooduitgangen blijven onaangeroerd. Je denkt er simpelweg niet bij na, omdat je op zo'n moment maar één ding voor ogen hebt: ik moet naar buiten, en snel! En niet: ik moet naar buiten, dus ik ga een nooduitgang zoeken.
Thuis heb ik de zolder tot mijn beschikking. De enige uitwegen die ik bij het uitbreken van een brand heb zijn: een steile trap (die ik in de duisternis niet op- of af durf te lopen) en een dakraam. Aangezien rook stijgt, zou dat dakraam de snelste weg naar veiligheid zijn. Zonder touwladder kom ik echter nergens. Wie weet moet ik er eens één aanschaffen... Gewoon voor de zekerheid. Een ongeluk zit in een klein hoekje...
