FOK!focus: Japanse films

Nick (hakunamatafaka)

Dat de Japanners bekwaam zijn in het produceren van anime weten we onderhand wel. Series als ‘Dragonball Z' en ‘Pokemon' zijn internationaal een groot succes geworden. Iedereen heeft het wel eens gezien, of er in elk geval van gehoord. Hoe zit het echter met de internationale successen van ‘echte' Japanse cinema? In de jaren vijftig en zestig kende Japan zijn gouden jaren, films van Akira Kurosawa werden alom geroemd en wonnen op verscheidene filmfestivals prijzen.

Het verval barstte los in het begin van de jaren 70', dankzij de expansie van het medium televisie. De belangstelling werd beduidend minder en vele filmmaatschappijen gingen hierdoor failliet. Internationaal gezien stelde het toentertijd ook weinig meer voor. De wedergeboorte vond plaats in de jaren negentig; toen er weer internationale belangstelling ontstond. Sindsdien neemt het enthousiasme steeds meer toe en produceren ze tot op heden prachtige films. Kenmerkend aan Japanse films: de sadistische ondertoon, het wraakconcept en de hunkering naar stilistische verfijning. Bij dezen een kleine tiplijst om een indruk te wekken van wat de Japanse cinema zoal heeft voortgebracht. Let's go!


5. Okuribito (Departures)

De film won in 2009 de Oscar voor beste buitenlandse film. Normaal neem ik de keuzes van de Academy-leden niet zo serieus, maar dit was een terechte winnaar. Okurbito gaat over de jonge cellist Daigo Kobayashii (Masahiro Motoki), die onverhoopt wordt ontslagen uit het orkest vanwege de marginale belangstelling. Zijn instrument moet echter nog afbetaald worden. Hij is daarom genoodzaakt om met zijn vrouw te verhuizen naar zijn ouderlijk huis, op het platteland, om daar een nieuw bestaan op te bouwen. Hij gaat in op een vacature als begrafenisondernemer. Wanneer hij wordt aangenomen krijgt hij te horen dat zijn taak bestaat uit het wassen en opmaken van lijken. Daigo's vrouw en omgeving minachten zijn ambt in den beginne, maar dat verandert naarmate de film vordert. 

Okuribito is een film waar je veel geduld voor moet hebben. Sommige mensen zullen hem ongetwijfeld als saai bestempelen. Er gebeurt ook weinig schokkends, de film moet het vooral hebben van het stilistische aspect, prachtige acteerwerk en de waarlijk emotionele scènes. De scènes grijpen je, zonder dat ze in goedkoop sentiment vervallen, of in ander melodramatisch gezwets. ‘De dood' is het sleutelwoord in deze film.


4. Hotaru no Haka (Grave of the Fireflies)

Prachtige animatiefilm over de tweede wereldoorlog vanuit het perspectief van twee kinderen, waardoor het direct al iets tragisch heeft. Seita en Setsuko zijn broer en zus. Twee slachtoffers van de beestachtige oorlog. Hun vader is vermoord tijdens een overzees gevecht, de moeder tijdens een luchtaanval. Hierdoor zijn ze afhankelijk geworden van de zorg van familie en andere mensen. Wanneer ze dat niet meer krijgen, zijn ze afhankelijk van elkaar en moeten ze zien te overleven in een vervallen omgeving op deze wrede aarde.

Opmerkelijk is dat er in deze film kinderen doodgaan. Iets wat je niet veelvuldig ziet in animatiefilms. Dit is echter niet bedoeld om nodeloos te shockeren, maar om een zeer realistische weergave van de oorlog te tonen. Deze film is, ondanks dat het een animatiefilm is, absoluut het kijken waard. Gewoon omdat het een bijzondere ervaring is, ook voor kinderen.

3. Ikiru (Doomed)


De afgezant van Akira Kurosawa in deze lijst. Hoewel de meeste critici zweren bij de film Seven Samurai, vind ik dit Akira's echte meesterwerk. Ikiru vertelt het verhaal van Kanji Watanabe (Takashi Shimura), die een banaal leven leidt als kantoormedewerker. Op een dag wordt er maagkanker bij hem gediagnosticeerd, en krijgt Kanji te horen dat hij nog maar een aantal maanden te leven heeft. Hij besluit zijn hele leven om te gooien, probeert in de resterende tijd het nut van het leven in te zien en wil een stempel achterlaten op de wereld.

Het unieke aan dit plot is dat er bijna niet wordt gesproken over de ziekte van Kanji. Hij houdt het voor zichzelf en zo blijft het een bijzonder individu. Je voelt letterlijk de pijn op het gezicht van Kanji en de onwetendheid van de mensen om hem heen. Op deze manier wordt overdreven sentiment vermeden. De acteerprestaties van Takashi Shimura zijn werkelijk waar geniaal, er zijn niet veel acteurs die zonder dramatische Hollywoodmuziekjes of ander manipulatiespul zoveel emoties bij je kunnen opwekken. Kijken dus.

2. Kikujirô no Natsu (Kikujiro)


Tragikomische roadmovie met een dikke vinger op komisch. Masoa (Yusuke Sekiguchi) is een 9-jarige jongen die alleen bij zijn grootmoeder woont. De zomervakantie is net begonnen, zijn grootmoeder heeft echter geen geld om op vakantie te gaan. Masoa's vriendjes daarentegen gaan wel op vakantie met ouders. Daarom besluit hij met alleen een foto een zoektocht naar zijn moeder te starten. Een vriendin van Masoa's grootmoeder trekt zich het lot van Masoa erg aan en stuurt haar man Kikujiro (Takeshi Kitano) mee op reis. Zo gaan de twee een prachtige reis tegemoet.

Een heel simpel verhaal, maar daar moet de film het ook niet van hebben. Het gaat om de chemie tussen Masoa en Kikujiro, de komische scènes en het enigszins tragische verhaal. Gelardeerd met één van de mooiste soundtracks ooit. Het komische aspect is soms erg kinderlijk, maar toch op zo'n virtuoze manier uitgevoerd dat het op je lachspieren werkt. Kikijuro is een lieve film, zo zouden er meer gemaakt moeten worden. Een film waardoor de universele vrijheidsdrang in de mens naar boven komt.

1. Kokuhaku (confessions)

Visueel gezien een film om je oogballen bij af te likken. Het begint met een dertig minuten durende opening sequence van een toegewijde docente in een klaslokaal. Haar dochter is vermoord door twee leerlingen. Zij is uit op wraak en poogt de daders het besef van leven bij te brengen. Vervolgens krijgen we verwikkeling na verwikkeling te zien, vanuit allerlei ‘bekentenissen' die verscheidene personages afleggen.

Geniale soundtracks, geniaal script, geniaal verhaal, geniale acteerprestaties en visueel geniaal. Ja, Kokuhaku is geniaal. Veel over de film uitweiden heeft geen zin, je moet maar gaan kijken naar de fantastische trip die hij je te bieden heeft. Wanneer de credits op het beeld verschijnen gaat ongetwijfeld de volgende gedachte door je hoofd: Dit is Cinema!