'Naaistreek' Zoetemelk bezorgde Bal zege in Vlaanderen

Frank (franklop)

De Ronde van Vlaanderen werd tot nu toe negenmaal gewonnen door een Nederlander, waarvan Jan Raas de enige was die hem twee keer wist te winnen. Eén van de zeven andere landgenoten die de Ronde wist te winnen was Cees Bal in 1974. Een misschien wel vergeten renner uit de generatie van Eddy Merckx en Joop Zoetemelk.

Joop Zoetemelk was eigenlijk de grootste reden van de winst van Bal in de Ronde van Vlaanderen van 1974. Dit kwam niet door hulp in de koers van zijn ploeggenoot, maar door een incident dat zich een week eerder afspeelde.

In de Catalaanse Week had de Zeeuw Bal de eerste rit gewonnen na een lange solo van 174 kilometer. Hierdoor had hij een voorsprong opgebouwd in het klassement van vijf minuten, welke aan het eind van de week nog steeds in tact was. In de slotrit kwam hij voorop te zitten met Merckx, Ocana en zijn ploeggenoot bij GAN Mercier, Zoetemelk.

Merckx en Ocana wisten te ontsnappen uit de groep, maar Zoetemelk en Bal hielden zich gedeisd. Ze leken hun gelijk te halen, want de Belg en Spanjaard hielden het niet vol en werden op 35 kilometer van de streep ingelopen. En net toen Bal dacht gewonnen spel te hebben, demarreerde Zoetemelk ineens op volle kracht. Bal was te verbouwereerd om adequaat te reageren, deze judasstreek verlamde letterlijk zijn benen. Scheldend en tierend zat Bal op de fiets. Zoetmelk liep uit en won uiteindelijk de Catalaanse Week.

De toen 22-jarige Bal was verschrikkelijk boos en ontweek ieder contact met Zoetemelk. "Tot de Ronde van Vlaanderen, op zondag, zouden we in een hotel in Gent blijven, waar we op vrijdagavond aankwamen. Ik heb daar mijn fiets gepakt en ben hierachter, langs het kanaal tussen Gent en Terneuzen, naar huis gefietst. Bij Terneuzen haalde ik nog net de laatste veerpont naar huis. Want ik piekerde er niet over om onder één dak te slapen met de coureur die mij die rotstreek had geleverd."

Na het ontbijt op zondagochtend beloofde Bal zijn moeder een flinke bos bloemen bij thuiskomst. Het boeket voor de winnaar van de Ronde van Vlaanderen. Om nog wat verder te provoceren bracht de Zeeuw de volgende dag een wit stuurlint aan op zijn fiets, iets wat alleen kopmannen mochten bij zijn Franse ploeg.

In de koers bleven lang 35 renners bij elkaar, waarbij naast Zoetemelk en Bal nog twee ploeggenoten zaten van de GAN Mercier-formatie. Van de twee Fransen besloot Alain Santy na de Muur van Geraardsbergen te demarreren, om zo de andere renners te dwingen achtervolgend werk te doen. Bal hoopte maar één ding; dat Santy werd bijgehaald zodat hij zijn kans kon grijpen. De groep kwam onder beulswerk van Merckx dichterbij, maar Bal wachtte niet totdat ze bijgehaald waren.

Net na de Bosberg ging de Nederlander ervandoor en ging op en over zijn Franse ploeggenoot heen. Gevoed door wraakgevoelens viel Bal niet meer stil en pakte 45 seconden voorsprong. Dit bleek de uitgedunde achtervolgende groep te machtig. In Meerbeke kwam Bal alleen over de streep.

Jaren later vertelde Bal, die nog steeds kwaad kan worden om de streek die Zoetemelk met hem uithaalde, dat de winst in Vlaanderen hem eigenlijk een mooie verdere carrière heeft gekost.

"Het is helemaal mijn eigen schuld, ik heb na die overwinning niet meer voor de wielersport geleefd. Ik wilde in elke categorie een klassieker winnen, op mijn 22ste was ik in die missie geslaagd. Ik kreeg veel meer startgeld, en toen ben ik echt gaan leven. Tot overmaat van ramp brak ik twee weken later, in de Amstel Gold Race, mijn enkel. Toen was er helemaal geen houden meer aan. Mijn vrienden vonden dat prachtig. We gingen uit in Antwerpen, Gent, Rotterdam, Amsterdam. Ik heb in die tijd zo'n beetje alle discotheken van binnen gezien."

In het volgende seizoen haalde topper Merckx hem naar zijn Molteni-ploeg, iets wat de geboren Kwadendammer kon waarderen. "Ik vond dat een enorme eer, maar ook toen ging mijn wilde leven door. Ik ben in dat jaar zelfs een tijdlang spoorloos geweest, niemand bij de ploeg die wist waar ik uithing."

Bal wist zijn prestaties uit het voorjaar van 1974 nooit meer te herhalen. Hij boekte nog enkele kleine zeges, maar meer kon hij er niet uithalen. Al in 1979 besloot Bal, inmiddels rijdend voor een kleine Spaanse ploeg, te stoppen met zijn wielercarrière.