Special: Philip en Lili Freriks - Les Chats de Lili
Mensen kun je grofweg onderverdelen in kattenmensen of hondenmensen. Okay, de subtielere verdelingen in percentages en eventuele onderscheidingen in cavia- en konijnenmensen even voor het gemak achterwege gelaten.
Kattenmensen observeren graag en doen hun uiterste best om het fenomeen 'kat' gepaste eer aan te doen in beschrijvingen. Legio voorbeelden van de Groten der Aarde die dat deden zal ik hier niet geven. Philip Freriks deed dat reeds in Les Chats de Lili. Hij beschreef de band tussen zijn vrouw Lili en de vele katten die direct of indirect een rol speelden in haar leven. Lili maakte portretten van de katten die direct of indirect in haar leven kwamen in pastelkrijt en olieverf. Samen presenteerden zij hun werk op 22 februari in galerie en kunsthandel 'Le Salon Rouge' in Amsterdam (van Elisabeth Den Bieman de Haas).
Geheimtip
De presentatie werd geopend door Philip Freriks die een bloemlezing gaf uit het boekje. Te beginnen met de achterkant van het boekje:
"Soms heb ik wel eens het vermoeden dat Lili in kattengidsen vermeld staat als geheimtip. Chez Lili, Bed & Breakfast plus Table d'hôte. Prijs nader overeen te komen, meestal gratis. Zelden stuiten de bezoekers op het bordje 'complet'. En als ze slim haar sentimenten weten te bespelen, worden ze zelfs toegelaten tot de heerlijk zachte intimiteit van haar bed. Lili heeft een bijzondere relatie met katten. Eén van hen heeft haar weer aan het schilderen gezet. Zwierig als de gelaarsde kat sprak hij haar toe. En toen moest ze wel. Elke kat heeft een verhaal. Dat werd het domein van monsieur Lili. Zo wordt hij genoemd in Frankrijk: Le monsieur de madame. Zo ontstonden de geschilderde en geschreven portretten van de katten van Lili. Van Jimmy uit Utrecht tot Panthère uit Hollywood, van Floyd in Parijs tot Plume die George Sand wil zijn."
Balthus
Erg leuk om hem met zijn eigen intonaties te horen voorlezen uit eigen werk. Dat gaf de sfeer aardig weer van zijn observaties, meer nog dan enkel het geschreven woord. Aan de andere kant werden er volledige verhalen voorgelezen die dan vervolgens te lezen zijn, wat de verrassing weghaalt. Tenminste een derde van de verhalen werd voorgelezen. Dat had best minder of minder lang gemogen. Het boekje is geschreven in bloemrijke taal en geeft ook aanleiding tot verder zoeken naar genoemde namen en informatie. Om maar te citeren uit één van de verhalen die mij tot Googlen aanzette:
"Het had hem aanvankelijk nogal verbaasd, die naam Balthus. Een niet alledaagse naam tenslotte en aanleiding voor heel wat muizenissen. Een naam met een troebele geschiedenis. Die van een adelijk heerschap, de Pools-Pruisische graaf Balthazar Klossowski de Rola, bijgenaamd Koning der Katten."
Schuddenbuiken en traantjes
Eenmaal aan het lezen heb ik aardig wat keren zitten schuddebuiken van het lachen door de levendige beschrijvingen van de maniertjes van de katten en hoe dat werd geïnterpreteerd. Ook heb ik hier en daar wat traantjes weg moeten slikken. Beide zijn dingen die maken dat je zo'n boekje eigenlijk niet in de trein of bij de kapper wilt lezen, zoals ik dat nu uitgerekend wel deed, ware het niet dat het formaat zo lekker handzaam is dat het zich daar wel voor leent, ook al omdat het allemaal korte verhalen zijn. Kanttekening is dat veel verhalen niet echt in eerste instantie over de kat in kwestie gaan, maar over het achterliggende verhaal. Soms is dat jammer. In het geval van Balthus is dat relevant, naar mijn mening. In geval van bijvoorbeeld Plume vond ik het jammer.
Voelbare sfeer
De expositie die samen ging met de boekpresentatie was zeker de moeite waard. In de hoofdruimte van de galerie hingen ongeveer 25 schilderijen van verschillend formaat, materiaal en prijs van veel katten die ook in de verhalen voorkwamen. Na opening van de expositie gingen de schilderijen als zoete broodjes over de toonbank. Al snel verschenen overal rode stickertjes als teken dat het betreffende schilderij verkocht was. Dat lag niet aan de lage prijs van de schilderijen. Het moet dan wel de kwaliteit zijn geweest. Lili is er in geslaagd om de katten zo vast te leggen dat de sfeer van het moment echt voelbaar is. Zij is erin geslaagd om met een zichtbare toets van haar penseel of krijt een aantal katten bijna van de tweedimensionale achtergrond af te laten komen. Helaas is dit op foto's minder goed zichtbaar door de reflectie van de verlichting ter plekke.
Toch heb ik gepoogd om er een aantal vast te leggen om de sfeer weer te geven. Mijn persoonlijke favorieten heb ik eruit gelicht omdat die het meest levendig waren. Onderstaand een aantal foto's om te laten zien wat ik bedoel.
In het boekje beschreef Monsieur Lili Plume minder persoonlijk dan het schilderij deed van zijn vrouw Lili. Haar portret in krijt was heel warm en echt en gaf de impressie van een prachtige kat met warme, maar enigszins afstandelijke ogen voor degene die niet haar hart had veroverd. Helaas kon ik de weerspiegeling hier niet vermijden met mijn ontoereikende materieel.
Het verhaal van Flo was er één die mij tot tranen toe roerde. Zijn liefde en zachte karakter spreken uit dit kleurrijke schilderij. Eén van mijn favorieten waarin ik het gevoel dat de kat op moet hebben geroepen zeker herkende.
Mijn persoonlijke favoriet was deze, waarin ik de heerlijk wellustig luie houding van één van mijn eigen harige monstertjes zo goed herkende.
Sommige katten kwamen haast van het papier af. Hierboven een heel goed voorbeeld in krijt op papier. In zachte belijningen heeft zij zowel het licht als de zachte luie blik van de zwarte kat heerlijk gevangen.
Al met al was het voor een echt kattenmens een leuk tijdverdrijf om te gaan kijken. Het boekje is heel aardig, maar een beetje aan de prijzige kant (¤ 20,00). De expositie was zeer de moeite waard en is helaas niet meer te bezoeken.
Uitgever: Conserve ISBN: 978 90 542 9274 6 Pagina's: 136
Waardering:
