FOK! Zien en doen: Museum van de Geest in het Dolhuys

In Haarlem vinden we het Dolhuys. Hier werden sinds de 16e eeuw krankzinningen verpleegd. Het oudste gedeelte van het Dolhuys stamt uit 1320 en werd initieel gebruikt als leprozerie. Het lag buiten de stadsmuren, leprapatiënten werden geweerd uit de steden. Naast leprozerie was het Dolhuys ook de officiële schouwplaats. Leprapatiënten uit heel Holland moesten naar Haarlem om geschouwd te worden. Als inderdaad lepra hadden, kregen ze een vuilbrief waarmee ze het recht op bedelen en het wonen in een leprozerie in hun eigen woonplaats verwierven. Als bonus kregen de leprozen met een vuilbrief bovendien een klepper waarin het Haarlemse stadswapen was gegraveerd. Met de klepper kon een leprapatiënt de mensen in de omgeving waarschuwen als hij zich op straat bevond. 

Het Dolhuys - Museum van de Geest (Foto: FOK!/DJMO)
Het Dolhuys - Museum van de Geest (Foto: FOK!/DJMO)

Nadat in 1559 lepra was verdwenen, werd het pand verbouwd en ingericht als Dolhuys. Vanaf deze tijd werden er krankzinnigen gehuisvest en verzorgd. De rustige patiënten mochten zich vrij bewegen, voor de lastige patiënten, de 'dollen', werden er 14 dolcellen met een getraliede deur, een houten krib en een poepdoos ingericht. Slechts een luikje boven de deur zorgde voor licht en lucht. Na de krankzinnigen vonden achtereenvolgens syfilispatiënten, (oudere) zieken en kinderen een onderkomen en verzorging. Hier kun je meer lezen over de geschiedenis van het pand.

Thans is het pand in gebruik als museum. Het Museum van de Geest. Met een zeer luxe audiotoer wandel je door de tijd heen, bekijk je de exposities en leer je meer over hoe het pand door een eeuwen heen is gebruikt. Ook krijg je gaandewweg inzicht in hoe de menselijke psyche in elkaar zit. Vergeet vooral niet om even de authentieke dolcel binnen te stappen en de deur achter je dicht te trekken om te ervaren hoe mensen zich destijds gevoeld moeten hebben. Ik hield het niet lang uit, ik kreeg spontaan een aanval van claustrofobie. 

Museum van de Geest
Schotersingel 2
2021 GE Haarlem

Tickets:
Volwassenen €20
kinderen tot 7 jaar gratis
8-12 jaar €10
13 - 17 jaar €15 
Museumjaarkaart: gratis 

Het Dolhuys - Museum van de Geest (Foto: FOK!/DJMO)
Het Dolhuys - Museum van de Geest (Foto: FOK!/DJMO)

Het Dolhuys - Museum van de Geest (Foto: FOK!/DJMO)
Het Dolhuys - Museum van de Geest (Foto: FOK!/DJMO)Het Dolhuys - Museum van de Geest (Foto: FOK!/DJMO)
Het Dolhuys - Museum van de Geest (Foto: FOK!/DJMO)Het Dolhuys - Museum van de Geest (Foto: FOK!/DJMO)
Het Dolhuys - Museum van de Geest (Foto: FOK!/DJMO)