In Memoriam: Queen Elizabeth II
Elizabeth Alexandra Mary, beter bekend als Elizabeth II, werd op 21 april 1926 geboren in Londen. Sinds 6 februari 1952 was zij koningin van het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland, Canada, Australië en Nieuw-Zeeland. Tevens was zij staatshoofd van twaalf Commonwealth realms die in de loop van haar koningschap onafhankelijk werden, namelijk; Jamaica, de Bahama's, Grenada, Papoea-Nieuw-Guinea, de Salomonseilanden, Tuvalu, Saint Lucia, Saint Vincent en de Grenadines, Antigua en Barbuda, Belize en Saint Kitts en Nevis. Ze was de vierde monarch van de Windsor-dynastie.
Queen Elizabeth II in 2011 in de blauwe kamer in Buckingham Palace (Foto: Wikimedia Commons )
Elizabeth trouwede op 20 november 1947 met Philip Mountbatten, een Griekse prins die in 1947 de Britse nationaliteit verkreeg. Zij zijn verre verwanten. Beiden zijn nakomelingen van koningin Victoria (hun betovergrootmoeder). Philip was een achterkleinzoon van de dochter van koningin Victoria, prinses Alice, en Elizabeth is een achterkleindochter van Alices broer, koning Edward VII. Beiden stammen ook af van koning Christiaan IX van Denemarken, Philip in de mannelijke lijn en Elizabeth via haar overgrootmoeder koningin Alexandra, dochter van Christiaan IX en echtgenote van koning Eduard VII van het Verenigd Koninkrijk, de overgrootvader van Elizabeth. Philip overleed op 9 april 2021 op 99-jarige leeftijd.
In 2012 vierde ze haar diamanten jubileum als vorstin. Op 13 oktober 2016 overleed de koning van Thailand en sindsdien is zij de langst regerende monarch en het langst regerende staatshoofd ter wereld. Ze is na Lodewijk XIV tweede in de rangorde van langst regerende vorsten in de geschiedenis van de mensheid. In 2022 vierde ze haar platina jubileum als vorstin.
Elizebeth's geboorte en jeugd
Elizabeth werd geboren als het eerste kind van prins Albert, de hertog van York, en diens vrouw Elizabeth Bowes-Lyon. Haar vader was de tweede zoon van koning George V en koningin Mary; haar moeder was de jongste dochter van de Schotse graaf en gravin van Strathmore.
Elizabeth was bij geboorte derde in rij voor troonopvolging, na haar oom de latere Edward VIII, op dat moment prins van Wales, en haar vader. Er was geen reden aan te nemen dat Elizabeth ooit aanspraak zou kunnen maken op de troon, omdat werd verwacht dat prins Edward in het huwelijk zou treden en daarmee zouden zijn eventuele kinderen hoger op de opvolgingslijst staan. Prins Edward verkreeg geen legitieme troonopvolger en deed bovendien (verplicht) afstand van zijn rechten op de troon om te kunnen huwen met Wallis Simpson. Elizabeths kandidatuur had dan nog doorkruist kunnen worden als haar ouders mannelijke nakomelingen zouden hebben, hetgeen echter niet gebeurde. Elizabeth had alleen een jongere zus, prinses Margaret Windsor gravin van Snowdon.
Toen haar vader in 1936 koning werd als gevolg van de abdicatie van zijn broer Edward VIII werd Elizabeth eerste in lijn voor troonopvolging. Haar officiële titel werd Her Royal Highness The Princess Elizabeth. In Wales gingen stemmen op haar ook de titel van Prinses van Wales toe te kennen. Dit is echter geen zelfstandige titel, maar de titel die wordt gedragen door de echtgenote van de prins van Wales. Bovendien was er (in ieder geval nog theoretisch) kans dat George alsnog een mannelijke nakomeling zou verwekken.
Tweede Wereldoorlog
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden Elizabeth en Margaret geëvacueerd naar Windsor Castle. Er werd overwogen de kinderen (Elizabeth was 13 en Margaret 10) over te brengen naar Canada, maar hun moeder weigerde dit categorisch: "De kinderen gaan niet zonder mij. Ik zal de koning niet achterlaten. En de koning zal nooit vertrekken."
In februari 1945 wilde Elizabeth een directere rol spelen bij de oorlogsinspanningen. Ze nam dienst bij de Auxiliary Territorial Service, een vrouwenafdeling van het Britse leger. Ze werd opgeleid tot monteur en vrachtwagenchauffeur. Dit was de eerste keer dat ze klassikaal onderwijs volgde. Elizabeth is het eerste vrouwelijke lid van het Britse koninklijk huis dat actief was in militaire dienst.
Na de oorlog vergezelde Elizabeth haar ouders in 1947 op een reis naar Zuid-Afrika, dit werd haar eerste officiële staatsbezoek.Zij trad op 20 november 1947 in het huwelijk met Philip Mountbatten, prins van Griekenland en Denemarken. Philip moest hiervoor zijn aanspraak op de Griekse troon opgeven, en deed, alvorens de titel van hertog van Edinburgh te verwerven afstand van zijn eerdere titels. Philips verleden was niet geheel onbesproken. Hij was Grieks-orthodox, bezat geen substantiële financiële middelen en had twee zusters die met een nazi getrouwd waren.
Elizabeth tijdens haar diensttijd in 1945 (Foto: Wikimedia Commons)
Queen Elizabeth
De gezondheid van haar vader werd begin jaren 50 slechter, en Elizabeth nam al in 1951 voor hem waar bij publieke taken. Zo bracht ze dat jaar bezoeken aan Griekenland, Malta en Italië. In oktober 1951 was ze in Canada en bracht ze een bezoek aan Harry S. Truman, de president van de Verenigde Staten. In januari 1952 vertrokken Elizabeth en Philip voor een reis door Australië en Nieuw-Zeeland. Onderweg bezocht het paar eerst Kenia, maar de reis werd abrupt afgebroken na het bericht van de dood van koning George VI op 6 februari.
Elizabeths Proclamation of Accession werd uitgesproken op 7 februari 1952 tijdens een plechtigheid op St. James's Palace. Haar kroning vond plaats op 2 juni 1953 in Westminster Abbey. Het koninklijk paar betrok Buckingham Palace, alhoewel het geen geheim is dat Elizabeth liever op Windsor Castle, Balmoral Castle in Schotland of Sandringham House in Norfolk verbleef.
Toen Elizabeth gekroond werd was zij koningin van het Verenigd Koninkrijk en 32 Commonwealth realms. Tegenwoordig zijn meerdere daarvan, zoals Zuid-Afrika, Ceylon (als Sri Lanka) en Pakistan, onafhankelijke republieken. Ze regeert sinds eind 2021 nog over vijftien Commonwealth realms.
Queen Elizabeth tijdens haar kroning (Foto: Wikimedia Commons)
In 1953 en 1954 maakte zij met prins Philip een wereldreis van zes maanden en eind jaren 50 bezocht zij de Verenigde Staten en Canada. In 1961 bezocht zij India en Pakistan en was daarna te gast in alle Europese landen. Ook was zij regelmatig aanwezig bij de vergaderingen van de regeringsleiders van het Gemenebest van Naties.
Tijdens de regeerperiode van Elizabeth is er staatsrechtelijk, politiek en economisch veel veranderd. Zij was eerst staatshoofd van een van de grootste machten ter wereld, maar gaandeweg is het Britse Rijk getransformeerd tot het huidige Commonwealth of Nations, waarbij Elizabeth een belangrijke rol heeft gespeeld in het onderhouden van de goede betrekkingen. Elizabeth maakte tijdens haar regeerperiode zowel de toetreding van het Verenigd Koninkrijk tot de Europese Economische Gemeenschap, als de uittreding uit de Europese Unie (Brexit) mee. Beide gebeurtenissen gingen met veel politiek tumult gepaard.
Tijdens de coronapandemie in 2020 stak de koningin op 93-jarige leeftijd in een zeldzame toespraak (buiten de opening van het parlement en de kersttoespraken) het Britse volk en de Commonwealth een hart onder de riem. Queen Elizabeth overleed op 8 september 2022 op 96-jarige leeftijd in het bijzijn van haar famlie op haar verblijf in Balmoral in Schotland.
