FOK! Toen: Auschwitz
4. Na de oorlog
Nadat alle gevangenen uit het kamp waren geëvacueerd, werd Auschwitz I tot 1947 door de NKVD en de MBP gebruikt als tijdelijke gevangenis. De Buna Werke van Monowitz werden door de Poolse regering overgenomen, waarmee de basis voor de chemische industrie in de regio werd gelegd. Auschwitz II bleef die hele periode ongebruikt. De boeren uit de omgeving maakten daar gebruik van door regelmatig houten barakken te slopen, omdat ze het hout goed konden gebruiken.
In 1946 kwam het kamp onder beheer te staan van het Poolse Ministerie voor Cultuur en Wetenschap (MKiS). Begin 1947 presenteerde Ludwik Rajewski, hoofd van de afdeling Musea en Monumenten van het MKiS, een plan om in Auschwitz I het herinneringscentrum en museum Staatsmuseum Auschwitz-Birkenau te vestigen.
In juni 1947 werd een tentoonstelling geopend in Auschwitz I. Deze tentoonstelling werd in 1950 uitgebreid en in 1955 werd de tentoonstelling geheel vervangen door een nieuwe. In het museum bevinden zich grote aantallen schoenen, koffers en andere spullen van de slachtoffers. Er is zelfs een vitrinekast van circa dertig meter lang die in zijn geheel is gevuld met het afgeschoren haar van de gevangenen.
Berechting SS'ers
Op 2 april 1945 werd kampcommandant Rudolf Höss door het hoogste gerechtshof in Warschau tot de dood veroordeeld. Twee weken later werd hij naast het crematorium in Auschwitz I opgehangen. De opvolger als kampcommandant van Höss, Arthur Liebehenschel werd tijdens het eerste Auschwitzproce eveneens tot de dood veroordeeld en opvolger Richard Bear wist na de de oorlog onder te duiken. Hij werd pas in 1960 opgespoord en gearresteerd. Hij overleed drie jaar later.
Herdenking
De dag van de bevrijding van Auschwitz, 27 januari, is sinds 1996 in Duitsland een officiële gedenkdag voor de slachtoffers van het nationaalsocialisme. Denemarken, Italië en Polen volgden het voorbeeld van de Duitsers. Ieder jaar wordt ter nagedachtenis de Mars van de Levenden gehouden. De mars wordt gelopen door overlevenden en jongeren uit met name de Verenigde Staten en Israël tussen Auschwitz I en Auschwitz-Birkenau.
Zeven jaar na de bevrijding van Auschwitz, in januari 1952, organiseerde de Poolse regering een internationale herdenking. Uit diverse landen werd een delegatie Auschwitz-overlevenden uitgenodigd om de herdenking bij te wonen. Bij de plechtigheid vulden alle delegaties een urn met as. Deze as, afkomstig van de verbrande gevangenen, vormt het enige stoffelijke overblijfsel van de vermoorde personen in Auschwitz. In het jaar 1952 werd op de Amsterdamse Oosterbegraafplaats een eenvoudige grafsteen geplaatst met daaronder de urn. Tot aan 1977 was dit het voornaamste monument in Nederland ter nagedachtenis aan Auschwitz.
'Nooit meer Auschwitz'
In de loop der jaren werden de Auschwitzherdenkingen steeds meer bezocht. In de jaren zeventig werd de gedenkplaats te klein voor het aantal toegestroomde mensen. In 1977 werd op de Oosterbegraafplaats in Amsterdam een nieuw Auschwitzmonument onthuld. Het monument, gemaakt door dichter en beeldend kunstenaar Jan Wolkers, bestaat uit gebroken spiegels waarin de lucht wordt gereflecteerd. De spiegels symboliseren het feit dat de hemel na Auschwitz nooit meer ongeschonden is. In 1993 werd het spiegelmonument opgeknapt en samen met de urn overgebracht naar het Wertheimpark in Amsterdam. Bij de platen van het spiegelmonument is de urn met as van de slachtoffers bijgezet.
Jaarlijks vindt op de laatste zondag van januari de Auschwitzherdenking plaats. Tijdens deze herdenking wordt de bevrijding van Auschwitz herdacht. De herdenking begint met een stille tocht die wordt geformeerd vanuit de Boekmanzaal in het Amsterdamse stadhuis, naar het spiegelmonument "Nooit Meer Auschwitz". Tijdens de plechtigheid wordt er een korte toespraak gehouden en een rabbijn spreekt het Jizkor en Kaddisj uit. Tevens wordt er muziek gemaakt door Roma en Sinti. Als einde van de plechtigheid worden er bloemen en kransen neergelegd bij het monument.
Toevoeging 19:08 uur
Ik kreeg nog een extra foto nagestuurd. De plaats waar Rudolf höss werd geëxecuteerd.
De plaats waar kampcommandant Rudolf Höss is opgehangen (Foto: Anoniem)
Koffers van de slachtoffers, waaronder die van het zusje van Anne Frank (Foto: Anoniem )
Tekeningen gemaakt door een gevangene uit Auschwitz (Foto: Anoniem)
Tekeningen gemaakt door een gevangene uit Auschwitz (Foto: Anoniem)
Tekeningen gemaakt door een gevangene uit Auschwitz (Foto: Anoniem)
Het boek der Namen met alle namen van slachtoffers uit Auschwitz (Foto: Anoniem)
Het boek der Namen met alle namen van slachtoffers uit Auschwitz (Foto: Anoniem)
Monument 'Nooit meer Auschwitz' in het Wertheimpark in Amsterdam (Foto: DJMO)
