FOK! Toen: Auschwitz

5 mei 1940. Een van de vele zwarte bladzijdes in de geschiedenis. Op die dag werd Rudolf Höss aangesteld als kampcommandant van het concentratiekamp Auschwitz. 20 mei 1940 arriveerde het eerste gevangenentransport met 30 Duitse criminelen. Samen met 300 Joodse gevangenen uit de stad Auschwitz moesten ze het kamp opknappen. Als bewakers werden er 15 SS’ers aangesteld.

Auschwitz I (Foto: Anoniem )

Auschwitz bestond uit in totaal drie kwampen in een gebied van 40 km2. Kamp 1, het eerste en basiskamp heeft waarschijnlijk de meest bekende poort van alle vernietigingskampen. Boven de poort staat de leus 'Arbeit macht Frei ' wat de indruk moest wekken dat het niet om een vernietingskamp ging maar om een werkkamp. In Auschwitz I werden oorspronkelijk 18 bakstenen barakken gebruikt, waarvan één als kampgevangenis en één als kampziekenhuis. Om overledenen te kunnen cremeren werd er een oude munitiebunker omgebouwd. Het eerste officiële transport met circa 720 Poolse politieke gevangenen arriveerde op 14 juni 1940. Zij waren afkomstig uit Tarnów. Op 15 augustus 1940 liep het aantal gevangenen op tot 3200, door een transport met politieke gevangenen uit Warschau. 

Höss kreeg de opdracht om de capaciteit van het kamp uit te breiden tot 30.000, en daarnaast een tweede kamp op te zetten in Birkenau, zo’n drie kilometer verderop. Het was de bedoeling om daar zo’n 100.000 Russische krijgsgevangenen onder te brengen.

De eerste jaren zaten er tussen de 13.000 en 16.000 mensen gevangen, in 1942 nam dat aantal snel toe tot 20.000 gevangenen. Tot 1941 werden de gevangenen in Auschwitz niet vergast, maar doodgeschoten. In augustus of september 1941 besloot waarnemend commandant Karl Fritzsch om twee proeven te doen met Zyklon B, het gas waarmee kleding gedesinfecteerd werd. Hij voerde de proeven uit op Russische krijgsgevangenen in Blok 11. Na deze vergassingen werd het lijkenhuis van de tot crematorium verbouwde munitiebunker omgebouwd tot een gaskamer. In december 1941 vond hier de eerste grote vergassing plaats. 

Blikken Zyklon B (Foto: Anoniem )

Het gat waardoor de blikken naar binnen werden gegooid (Foto: Anoniem )

De gaskamer (Foto: Anoniem )

Het crematorium (Foto: Anoniem )