Het Waterliniepad - De Stelling van Amsterdam
7. Etappe 6: Hoofddorp - Uithoorn
De route start bij station Hoofddorp (Foto 1) en gaat verder richting Aalsmeer. Als eerste passeer je de Batterij aan de Sloterweg. Deze Batterij, die bijzonder goed bewaard is gebleven, stamt uit 1906 en diende als 'tussenfort' tussen de forten in Aalsmeer en Hoofddorp. (Foto's 2 tot en met 5). Verder langs de Geniedijk gaat het richting de Kick Pruijs-brug. Voor de vleermuizen, die langs de dijk leven, zijn palen geplaatst waartussen juten doeken zijn gespannen. Een vleermuis kan maximaal 50 tot 100 meter in één keer overbruggen, de palen met doeken blijven staan tot de nieuw aangeplante iepen groot genoeg zijn om beschutting te bieden aan de vleermuizen. (Foto 6).
Langs de gehele dijk kom je nog restanten van de batterij tegen (Foto 7). Over de A4 heen passeer je de Kick Pruijsbrug. De brug is vernoemd naar een Nederlandse wielrenner en redder van inzittenden van het daar op 4 juli 1935 neergestorte vliegtuigje 'Kwikstaart', een Fokker 22 van de KLM. (Foto 8).
Fort bij Aalsmeer
Hierna kom je bij het Fort bij Aalsmeer. Het aardwerk van het forteiland stamt uit de jaren 1890-1895. De bomvrije gebouwen werden 10 jaar later gebouwd en het fort kwam in 1905 gereed. Het fort is van een A-type met twee vrijstaande gebouwen voor hefkoepelgeschut en een frontgebouw dat door een poterne is verbonden met het hoofdgebouw. De hefkoepelgebouwen zijn in goede staat. Het fort kreeg, net als Fort bij Vijfhuizen, een dubbele frontgracht. Tijdens de mobilisatie van de Eerste Wereldoorlog werd het fort bemand, er was ruimte voor zo'n 280 man.
Aan de overkant van de sluizen staan drie loodsen. De houten genieloods kwam in 1894 gereed. De twee andere loodsen zijn na de Tweede Wereldoorlog gebouwd en dienden voor de opslag van militaire voertuigen en goederen. Het fort is in 1996 gerestaureerd. De brandweer heeft een deel van het hoofdgebouw gebruikt als oefencentrum en de sporen hiervan zijn nog zichtbaar. De brandweer staakte de oefeningen in 2006. In het fort is sinds 2009 het CRASH Luchtoorlog- en Verzetsmuseum '40-'45 te bezoeken.
Bij het fort staat ook een monument dat de 'missing man salute' uitbeeldt, ter nagedachtenis aan alle Amerikaanse vlegtuigbemanningsleden die tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen. Het monument is in het bijzonder opgericht voor de bemanning van het vliegtuig B-24 Liberator "Connie", een bommenwerper, die op 21 juni 1944, na een bombardement op Berlijn, de vlucht-formatie moest verlaten en om 12.55 uur nabij Boesingheliede in de Haarlemmermeer neerstortte. (Foto's 9 tot en met 14).
Hierna gaat de tocht voort door Aalsmeer, langs het voormalig kopstation. Hoewel het gebouw in 1977 genomineerd werd voor de sloop, werd het in 1978 gerestaureerd door de zoon van de voormalige stationschef. Nu is het een rijksmonument. (Foto 16 en 17).
Fort bij Kudelstaart
Na Aalsmeer (ik ben er van overtuigd dat Nederland meer kerken dan moskeeën telt, foto 18) komt Fort bij Kudelstaart aan bod. Het is een model A. De functie was de toegang van de Kudelstaartseweg en de bevaarbare Westeinderplassen af te grendelen. Achter het fort lag een brug, maar deze is na de Tweede Wereldoorlog vervangen door een dam, zodat voertuigen vracht konden brengen en halen bij het fort. Aan de keelzijde lag een sluis voor de inundatie van de Zuidelijke Legmeerpolder, deze sluis is in 2007 gerestaureerd. Tegenwoordig in gebruik als jachthaven. (Foto 19). Richting het Fort bij De Kwakel passeer je nog een damsluis (Foto 20).
Fort bij De Kwakel
Met de aanleg van dit fort werd in 1890 een aanvang gemaakt. Het veen werd afgegraven en veel zand gestort. In 1897 werd het fort benoemd tot fort van de eerste klasse, het zand was zodanig vergraven dat achter de aarden wallen geschut kon worden opgesteld. In 1906 werden de bomvrije gebouwen, gemaakt van beton, opgeleverd.
In 1926 werd het geheel een fort van de derde klasse. Dit bleef zo tot 1951. Toen werd namelijk het fort gedegradeerd tot een fort van geen klasse. In 1959 werd uiteindelijk het fort opgeheven als vestingwerk. Het kwam als eerste fort in 1972 in particuliere handen. Het fort werd in dat jaar door het Ministerie van Defensie verkocht aan een ondernemer. De nieuwe eigenaar maakte het middengedeelte van het fort groter door aan weerszijden de muren te verwijderen voor een biljarthal. (Foto's 21 en 22).
Eenmaal in Uithoorn aangekomen passeer je nog een prachtige kerk, die helaas is afgezet voor publiek, vanwege het gevaar van vallende onderdelen. (Foto 23).
Fort bij Uithoorn
Fort bij Uithoorn, ook wel bekend als Fort Amstelhoek, is een standaardmodel B fort uit de tweede bouwfase van de Stelling. De hefkoepels zijn met bomvrije gangen verbonden met het hoofdgebouw. De betonnen hefkoepelgebouwen zijn nog intact. Bij veel andere forten van de Stelling zijn de hefkoepels tijdens de Tweede Wereldoorlog door de Duitsers opgeblazen om het stalen pantser te verwijderen en te gebruiken voor hun eigen wapenindustrie. Verder is nog relatief veel van het oorspronkelijke interieur aanwezig, zoals de houten scheidingswanden tussen de vertrekken, de telegraafkamer, de keuken, de ontijzerings-installatie voor het water en de wasruimte voor de soldaten. De deur van de wasruimte was lange tijd dichtgemetseld en het interieur is daardoor behouden.
Tijdens de Duitse bezetting in de Tweede Wereldoorlog werd het Fort gevorderd door de Duitsers, die een verdedigingslinie wilden hebben in het geval de geallieerden door de Atlantikwall zouden breken. Deze Vordere Wasserstellung liep van Edam via Krommenie naar Haarlem, en Amstelhoek was een van de forten van de Stelling van Amsterdam, die voor dit doel gevorderd werden. Mannen werden er gelegerd en munitie werd er opgeslagen. In april 1944 werden grote stukken land door de bezetter geïnundeerd. (Foto's 24, 25 en 26).
Waterliniepad - Etappe 6 (1) (Foto: FOK! )
Waterliniepad - Etappe 6 (2) (Foto: FOK! )
Waterliniepad - Etappe 6 (3) (Foto: FOK! )
Waterliniepad - Etappe 6 (4) (Foto: FOK! )
Waterliniepad - Etappe 6 (5) (Foto: FOK! )
Waterliniepad - Etappe 6 (6) (Foto: FOK! )
Waterliniepad - Etappe 6 (7) (Foto: FOK! )
Waterliniepad - Etappe 6 (8) (Foto: FOK! )
Waterliniepad - Etappe 6 (9) (Foto: FOK! )
Waterliniepad - Etappe 6 (10) (Foto: FOK! )
Waterliniepad - Etappe 6 (11) (Foto: FOK! )
Waterliniepad - Etappe 6 (12) (Foto: FOK! )
Waterliniepad - Etappe 6 (13) (Foto: FOK! )
Waterliniepad - Etappe 6 (14) (Foto: FOK! )
Waterliniepad - Etappe 6 (15) (Foto: FOK! )
Waterliniepad - Etappe 6 (16) (Foto: FOK! )
Waterliniepad - Etappe 6 (17) (Foto: FOK! )
Waterliniepad - Etappe 6 (18) (Foto: FOK! )
Waterliniepad - Etappe 6 (19) (Foto: FOK! )
Waterliniepad - Etappe 6 (20) (Foto: FOK! )
Waterliniepad - Etappe 6 (21) (Foto: FOK! )
Waterliniepad - Etappe 6 (22) (Foto: FOK! )
Waterliniepad - Etappe 6 (23) (Foto: FOK! )
Waterliniepad - Etappe 6 (24) (Foto: FOK! )
Waterliniepad - Etappe 6 (25) (Foto: FOK! )
Waterliniepad - Etappe 6 (26) (Foto: FOK! )
