FOK!toen: Screamin' Jay Hawkins (1929 - 2000)
Het is vandaag alweer 16 jaar geleden dat de legendarische rhythm 'n blues-muzikant, zanger, componist en acteur Screamin' Jay Hawkins op 70-jarige leeftijd overleed. Een goede reden dus om eens terug te kijken op het leven van deze artiest, die we eigenlijk ook kunnen bekijken als de oervader van de hedendaagse shock rock en die zijn grootste hit op zou nemen na een woeste avond met erg veel sterke drank.
Screamin' Jay Hawkins
De jonge jaren
Jalacy Hawkins, zoals de muzikant eigenlijk heette, wordt op 18 juli 1929 geboren in Cleveland, Ohio. Als kind speelt Jalacy al piano en als hij een jaar of twintig is leert hij zichzelf ook spelen op een gitaar. De jonge Hawkins was een groot fan van Paul Robeson en wilde eigenlijk operazanger worden, maar als hij in de gaten krijgt dat dat onbereikbaar is besluit hij om blueszanger en pianist te worden.
Naast musiceren was ook boksen een grote passie. Zo was Hawkins in 1949 kampioen middengewicht in Alaska. Twee jaar later wordt hij een bandlid van de groep Tiny Grimes And His Rocking Highlanders en neemt daarmee in 1953 de single 'Why Do You Waste My Time' op. In het daaropvolgende jaar gaat de muzikant in zijn eentje verder en brengt als Jalacy Hawkins een tweetal singles uit die weinig succes hebben. Met zijn live-act, waarbij de artiest gekleed gaat in een blouse met luipaardprint, een rode leren broek en een grote hoed, weet Hawkins echter wel naam te maken.
De debuutsingle van Hawkins
De grote doorbraak
Nadat Jay Hawkins, zoals de muzikant zichzelf al noemt in die tijd, in 1955 samen met The Leroy Kirkland Orchestra de single 'You're All Of My Life To Me' heeft opgenomen en daarna zijn eerste solo-single 'This Is All' uitbrengt, volgt in 1956 de grote doorbraak voor de muzikant. In november van dat jaar duikt Hawkins de studio in om aldaar het oorspronkelijk romantische liefdesliedje 'I Put A Spell On You' op te nemen. De opnames duren evenwel lang en de producer besluit om spareribs en kippenpoten voor de muzikanten te gaan halen. Al snel kwamen de flessen met sterke drank tevoorschijn en het duurde dan ook niet lang meer voordat de aanwezige muzikanten een flink stuk in de kraag hadden zitten. Toch wisten de benevelde artiesten nog een versie van het lied op te nemen. Hawkins was echter zo dronken dat hij zich later het laatste deel van die bewuste avond niet meer kon herinneren en het liedje opnieuw moest leren spelen van de opname die tijdens het zuipgelag was gemaakt.
Screamin' Jay Hawkins - I Put A Spell On You
'I Put A Spell On You' zou voor het eerst al in 1955 voor Grand Records worden opgenomen, maar deze uitvoering zou destijds niet worden uitgebracht. In 1956 zou 'I Put A Spell On You' verschijnen op het Okeh label. Het liedje, waarin de zanger zich al schreeuwend, kreunend en grommend en duidelijk zwaar aangeschoten door de tekst heen worstelt, werd door de meeste lokale radiostations in de ban gedaan vanwege de seksueel getinte tekst. Ook een tweede opgeschoonde versie van de single werd niet gedraaid. Desondanks zou 'I Put A Spell On You' een commerciële knaller worden waarvan meer dan een miljoen exemplaren over de toonbank zouden gaan. De plaat zou evenwel niet in de Billboard Top 100 in het preutse Amerika te vinden zijn.
De eerste shock rocker
Nadat de single 'I Put A Spell On You' is verschenen krijgt Hawkins van diskjockey Alan Freed het aanbod om voor 300 dollar uit een grafkist te komen bij zijn optreden. Hawkins had daar wel oren naar en vanaf dat moment stond er aan het begin van elk optreden van Screamin' Jay Hawkins een lijkkist op het toneel. Het was het begin van een periode dat de artiest optredens begon te geven in een goudkleurig kostuum met luipaardprint en met een ketting met berentanden om zijn nek en met allerlei rekwisieten op het podium, zoals rubber slangen en vogelspinnen en een rokende schedel op een stok genaamd Henry. Met deze rekwisieten verwees Hawkins met een humoristische ondertoon naar de voodoo. Ook zag de muzikant zichzelf als een soort van zwarte Vincent Price.
De eerste elpee At Home With Screamin' Jay Hawkins
De latere jaren
Screamin' Jay Hawkins zou vanaf dat moment nog ettelijke singles uitbrengen maar zou het enorme succes van 'I Put A Spell On You' nimmer weten te evenaren. Vanaf 1960 had Hawkins geen werk mee en trok zich terug op Hawaii. In Frankrijk en Engeland was de man inmiddels een legende geworden en als in 1965 een Engelsman zorgt dat Hawkins een tournee in Engeland kan maken, is dat een comeback voor Hawkins. Vanaf het midden van de jaren zestig en in de zeventiger jaren treed Hawkins dan ook weer vaak op in Europa, waar de muzikant erg populair was.
Constipation Blues (1970)
In 1978 is Hawkins op het witte doek te zien in de film American Hot Wax, een biografische film over het leven van diskjockey Alan Freed, waarin hij zichzelf speelt. Ook de eigenzinnige Amerikaanse filmmaker Jim Jarmusch blijkt een groot fan van Hawkins te zijn. Zo verwerkt hij op subtiele wijze het verhaal van 'I Put A Spell On You' in de film Stranger Than Paradise (1983) en is Hawkins te zien in de film Mystery Train (1989). Ook heeft hij filmrolletjes in Álex de la Iglesia's film Perdita Durango en in Bill Duke's bewerking van Chester Himes' boek A Rage in Harlem.
Vanaf 1983 woont Hawkins weer in New York waar hij vanaf het daaropvolgende jaar regelmatig op zou treden met de garage rockers van The Fuzztones. Van een optreden in Irving Plaza (het voormalige Fillmore New York) worden opnames gemaakt die op een plaat zouden verschijnen. Ook zijn Screamin' Jay Hawkins en The Fuzztones te zien in de muziekfilm Joey in 1986. In 1992 neemt de muzikant met de hilarische band Dread Zeppelin de nummers 'Jungle Boogie' en 'Disco Inferno' op voor het album It's Not Unusual. Ook tourt Hawkins vanaf dat moment met onder meer Nick Cave en The Clash. Daarbij is Hawkins ook regelmatig te gast op allerlei filmfestivals.
Screamin' Jay Hawkins & The Fuzztones - Live
In 2001 maakt de Griekse regisseur Nicholas Triandafyllidis de documentaire Screamin' Jay Hawkins: I Put a Spell on Me, waarin we artiesten zoals Jim Jarmusch, Bo Diddley, Eric Burdon, Frank Ash, Arthur Brown en Michael Ochs terug horen blikken op het leven van de legendarische shock rocker. Ook zijn er in de film opnames te zien van het allerlaatste optreden dat Screamin' Jay Hawkins in Athene gaf op 20 december 1999, een kleine twee maanden voor zijn plotselinge overlijden in een ziekenhuis in Parijs op 12 februari 2000.
De erfenis van Screamin' Jay Hawkins
Gedurende zijn leven was Jay Hawkins zesmaal getrouwd. De muzikant maakte echter nogal eens een slippertje en werd in de jaren zestig zelfs een keer door een jaloerse ex-vriendin met een mes in zijn rug gestoken toen hij aankondigde met een andere vrouw te zullen trouwen. Gedurende de laatste jaren van zijn leven woonde Hawkins in Parijs waar hij samen met zijn 31-jarige vrouw van het leven genoot en regelmatig optredens gaf voor uitverkochte zalen. Volgens zijn goede vriend Maral Nigolian had Hawkins hem meerdere keren verteld dat hij wereldwijd zo'n 57 kinderen rond had lopen. Bij nader onderzoek bleek Hawkins een drietal kinderen te hebben met zijn eerste vrouw en nog eens 57 tot 75 kinderen bij groupies en andere vrouwen die de muzikant tijdens zijn leven was tegengekomen.
Screamin' Jay Hawkins in 1999
Alhoewel Screamin' Jay Hawkins geen artiest was met vele hits op zijn naam waren het zijn prettig gestoorde theatrale optredens die zorgden dat de muzikant mocht optreden in het voorprogramma van artiesten als The Rolling Stones en Fats Domino. Ook vormde de muzikant een grote inspiratiebron voor artiesten zoals Screamin' Lord Sutch, Black Sabbath, The Crazy World of Arthur Brown, Kiss, Alice Cooper, the Misfits, the Horrors, Marilyn Manson, Tom Waits, Dread Zeppelin, Glenn Danzig en vele anderen.
