FOK!toen: 35 jaar na de moord op John Lennon

Het was gisteren op de kop af 35 jaar geleden dat ex-Beatle John Lennon op lafhartige wijze om het leven werd gebracht. Vanwege het tijdsverschil met New York was het in Nederland op het moment dat de moord plaatsvond al dinsdag 9 december. In Nederland was het om precies te zijn 06.15 uur toen Karel van der Graaf het ongelovelijke nieuws wereldkundig maakte. In deze FOK!toen, die op de minuut af 35 jaar na de doodsverklaring van John Lennon online kwam, blikt diehard-Beatlesfan dekatophetspek terug op zijn belevenis van deze inktzwarte dag en kijkt daarna terug op de laatste dag in het leven van de legendarische muzikant, vredesapostel en eeuwige rebel John Lennon.

De zoon van God was terug op aarde mam.
Zelfde boodschap zelfde haar.
En 'All You Need Is Love', zo mooi.
Maar kennelijk niet waar.

De zoon van God was terug op aarde mam.
En 'Imagine' was zijn woord.
Dus de wereld is een paradijs.
En dat `ie dood is heb denk ik niet gehoord.
(Uit 'Laat Me Slapen' van Acda en de Munnik)

9 december 1980 is een dag die voor altijd in mijn ziel gegraveerd zal staan en die ik mij als de dag van gisteren kan herinneren. De dag ervoor had ik als 14-jarige wijsneus een diepzinnig gesprek met mijn moeder gehad over het verhaal rondom het zogenaamde overlijden van Beatle Paul McCartney. Ik moest dan ook in eerste instantie lachen toen mijn moeder mij toch wel enigszins ernstig aankijkend de volgende ochtend wakker maakte omdat het dinsdagochtend was en ik naar school moest. "Er is iets heel ergs gebeurd. Ze hebben John Lennon vermoord." Mijn eerste gedachte was dat mijn moeder me bij de poot probeerde te nemen en reageerde met de woorden: "Nu George Harrison en Ringo Starr nog en dan zijn de Beatles echt op." Toen ik daarna in de kamer kwam en de radio aanzette, er was tenslotte in die tijd nog geen dagtelevisie, hoorde ik het nieuws dat ik eigenlijk nooit had willen horen. Een godvergeten klootzak wiens naam ik hier niet zal uitspreken (de zuurstofmisbruiker verdiend het om doodgezwegen en vergeten te worden) had mijn muzikale held John Lennon om zeep geholpen. John Lennon: de man die net een comeback had gemaakt na jaren van creatieve stilte, met zijn indrukwekkende album Double Fantasy. "Godverdomme, dit kon toch niet waar zijn?"

Inmiddels was er ook een ingelaste uitzending van het NOS Journaal op de televisie waarin het verschrikkelijke nieuws te zien was. De eerste beelden sijpelden binnen waarin we huilende fans van over de hele wereld het slechte nieuws zagen verwerken. John Lennon was op lafhartige wijze doodgeschoten door een hufter die eerder die dag nog een handtekening op een kersvers exemplaar van de elpee Double Fantasy had gekregen. Het gaf mij het gevoel alsof Lennon daarmee zijn doodsvonnis had getekend. Ook op Hilversum 3 was inmiddels een ingelaste radiouitzending van het programma Gesodemeurders waarin alleen maar aandacht was voor de vermoorde ex-Beatle. Vara diskjockey Felix Meurders maakte een indrukwekkend herdenkingsprogramma waarin ook de nodige liedjes van Lennon en The Beatles te horen waren. Vanwege het tijdsverschil met New York kon de Nederlandse radio het hele gebeuren als het ware bijna live verslaan.

De rest van die dag kan ik me eigenlijk niet echt veel herinneren. Ja, ik moest naar school maar nadat ik in de klas bij een vechtpartij betrokken was geraakt mocht ik na uitleg naar huis om daar de rest van de dag op mijn slaapkamer als gebiologeerd naar mijn radiocassetterecorder te luisteren. De hele dag was er de Vara te horen die in een respectabel aangepast programma alleen muziek van Lennon en The Beatles draaiden. Die avond was uiteraard ook het programma Avondspits te beluisteren dat eveneens in het teken van de vermoorde Beatle stond en waarin presentator Frits Spits aan allerlei bekende Nederlanders, zoals presentatrice Mies Bouwman en voetballer Wim Janssen, om een reactie op de moord vroeg. Later die avond was er nog een imponerende special in het actualiteitenprogramma Hier en Nu, waarbij ook beelden vanuit het Central Park in New York werden getoond waar honderden fans bijeen waren gekomen om te rouwen. Ook was er nog een twee uur durende special op de radio te horen, waarvan het eerste uur tussen 23 uur en middernacht op Hilversum 3 te horen was, waarna het programma nog een uur werd vervolgd op Hilversum 1. Ik moet daar nog wel ergens een cassettebandje van hebben liggen.

Uit de Leeuwarder Courant van 9 december 1980

Inmiddels zijn we 35 jaar verder en is er nog steeds veel oorlog, geweld en andere ellende op de wereld, zaken waar de voormalige Beatle een uitgesproken mening over had die hij liet horen via vlijmscherpe liedjes zoals 'Power To The People', 'Working Class Hero' en 'Gimme Some Truth'. John Lennon was een man die op zijn eigen manier de strijd aanging met onrecht in de wereld en naar wie wel werd geluisterd, in tegenstelling tot veel politici en andere gezagshebbers die de ex-Beatle dan ook vreesden. Het was extra pijnlijk dat een groot voorvechter van de vrede op zo'n laffe en gewelddadige manier om het leven moest komen. Met de dood van Lennon verdween ook de laatste ijdele hoop op een reunie van de legendarische band uit Liverpool. John Lennon mag dan al 35 jaar niet meer onder ons zijn maar zijn muziek blijft steun bieden aan velen in tijden van terreur en ander geweld.

"War is over if you want it."

Laten we hopen dat deze woorden van Lennon ooit eens de waarheid mogen worden.

John Lennon in New York City

De laatste dag in het leven van John Lennon
Maandag 8 december begon als een gewone maandag in het leven van John Lennon. Nadat hij om 07.30 uur naar La Fortuna's was geweest voor een ontbijtje ging de muzikant om 09.00 uur naar een lokale kapper om zijn haar te laten knippen in een typische jaren 50 kuif. Nadat Lennon rond 09.45 uur weer naar zijn huis in het Dakota gebouw was teruggekeerd had de ex-Beatle een 90 minuten durend interview met Dave Sholin, Laurie Kaye, Ron Hummel en Bert Keane voor een RKO Radio Network show.

De foto van Annie Leibowitz op de cover van het blad Rolling Stone

Vroeg op de middag kwam Rolling Stone-fotograaf Annie Leibowitz bij het apartement van de Lennons om aldaar een uitgebreide fotosessie met John en Yoko te maken. Op de laatste foto die op die dag werd gemaakt zagen we een spiernaakte Lennon tegen de aangeklede Ono aanliggen, een foto die later ook op de cover van het muziekblad Rolling Stone zou prijken. Rond 17.00 uur vertrokken de Lennons samen met enkele leden van het RKO-team het Dakota gebouw. Voordat ze in de gereed staande auto konden stappen kwamen er een aantal fans op het gezelschap af. Onder hen was ook een 25-jarige Hawaiiaan. Lennon zette zijn handtekening op de hoes van Double Fantasy en vroeg de man of dit alles was wat hij wou. De man knikte daarop instemmend. Het moment werd vastgelegd door Lennon-fan Paul Goresh.

De foto van Paul Goresh

In de Record Plant Studios werkten John en Yoko aan de opnames van het nummer 'Walking On Thin Ice'. Ook had Lennon een telefoongesprek met zijn tante Mimi in Liverpool. Labelbaas David Geffen hing vervolgens aan de telefoon om John Lennon het goede nieuws te vertellen dat het album Double Fantasy, dat twee weken eerder was verschenen. inmiddels al de gouden status had behaald in Amerika. Rond 10.30 uur kwam er een einde aan de studiosessie. Lennon en Ono bespraken of ze naar Stage Deli zouden gaan om daar een hapje te eten maar besloten dat ze eerst bij het Dakota gebouw langs te gaan om hun 5-jarige zoontje Sean in te stoppen.

De laffe en zinloze moord
Voor een late maandagavond in december was het die avond opvallend warm in New York. Toen het gezelschap bij 72nd Street waren aangekomen besloten Lennon en Ono om het laatste stuk te gaan lopen, in plaats van uit te stappen op de beveilgde binnenplaats van het Dakota gebouw. John Lennon liep een paar stappen achter Yoko Ono toen het stel bij de oprijlaan van het Dakota gebouw aankwam. Vanuit de schaduw dook een man op die de ex-Beatle aansprak met de woorden: "Mr. Lennon". Het was op dat moment 10.52 uur.

De man nam een schiethouding aan en vuurde vanaf korte afstand met zijn Charter Arms .38 Special revolver vijfmaal met hollow point kogels op John Lennon. Het eerste schot mistte het hoofd van Lennon maar net en vloog door een raam van het Dakota gebouw. Twee kogels raakten Lennon aan de linkerkant van zijn rug, de andere twee kogels raakten de muzikant in zijn linkerschouder. Bij één van de laatste schoten werd ook de aorta van Lennon doorboord. Lennon liep nog een paar stappen, stamelde "Ik ben neergeschoten" en zonk daarna ineen.

Nadat Jay Hastings, de concierge van het Dakota gebouw, eerst op een alarmknop had geramd rende de man naar buiten om de zichtbaar zwaargewonde muzikant bij te staan. Hastings dekte het lichaam van Lennon af met zijn blauwe uniformjas en deed hem zijn bril af. "Help me" fluisterde Lennon terwijl er al bloed uit zijn mond kwam stromen. De concierge probeerde de voormalige Beatle gerust te stellen met de woorden: "Het is goed John. Het komt allemaal goed".

Portier Jose Perdomo had ondertussen de schutter ontwapend en het pistool buiten bereik van de geestelijk gestoorde moordenaar. "Weet je wel wat je hebt gedaan?" schreeuwde Perdomo tegen de schutter. De man, die later door de politie zou worden omschreven als een gestoorde gek, keek op en sprak onaangedaan de woorden: "Ja, ik heb net John Lennon neergeschoten". De man bleek de jongeman te zijn die eerder die dag nog een handtekening had gekregen van John Lennon. Portier Perdomo, die eerder het pistool van de schutter in de bosjes bij het Dakota gebouw had getrapt, zag dat het vuurwapen vlakbij het gesigneerde exemplaar van Double Fantasy was neergekomen.

De schutter deed ondertussen geen enkele poging om te ontsnappen, maar ging op de stoep van het appartementencomplex van Lennon zitten om aldaar het boek Catcher In The Rye te gaan lezen. De moordenaar van John Lennon had in het boek de woorden 'Dit is mijn verklaring' gekrabbeld. In een later interview zou het stuk vuil verklaren: "Het was een soort roeping, het leek voor mij op een speciale en onvermijdelijke missie. Lennon moest dood."

Om 23.07 uur werd John Lennon in het Roosevelt Hospital officieel doodverklaard. Een achttal minuten later kreeg de inmiddels hysterische Yoko Ono het verschrikkelijke nieuws te horen van Dr Stephan Lynn. Lynn vertelde Ono dat de muzikant niet meer te redden was geweest. Vier hollow point kogels hadden hun gruwelijke werk gedaan. Bij de schietpartij had Lennon meer dan 80 procent van zijn bloed verloren en was aan de gevolgen daarvan overleden. Volgens Lynn was het eerste schot al dodelijk geweest. Lennons borst was doorboord waarbij een belangrijke ader was geraakt. De duidelijk in shock zijnde Yoko Ono leek de arts niet meer helemaal te volgen en vroeg hem of haar man sliep.

De nasleep
De rest van de avond werden de media gedomineerd door het nieuws. Zo werd de American Football wedstrijd tussen the New England Patriots en de Miami Dolphins, die te zien was in het in die tijd zeer populaire sportprogramma Monday Night Football op WABC TV, onderbroken door de zichtbaar aangeslagen presentator Howard Cosell. Ook de uitzending van het programma The Tonight Show Starring Johnny Carson werd onderbroken door een ingelast journaal.

Ook op radiozenders werden vanaf dat moment alleen nog maar liedjes van John Lennon en The Beatles gedraaid. Terwijl de overgebleven drie Beatles geschokt reageren op het droevige gebeuren kwamen in New York duizenden fans bijeen om te rouwen en te zingen. 'All we are saying is give peace a chance!' klonk het door de straten rondom het Central Park. Een week lang waren er in zowel Engeland als New York grote bijeenkomsten waar de fans hun muzikale held in stilte herdachten. Een week na de moord verzamelden meer dan 100.000 mensen zich in het Central Park in New York om zo hun ongenoegen te laten blijken over de moord op Lennon.

Op 14 december 1980 stonden miljoenen mensen wereldwijd tien minuten stil bij de dood van John Lennon. In Liverpool herdachten zo'n 30.000 fans de muzikale held van hun stad, terwijl in het Central Park zo'n 225.000 mensen bijeen kwamen om te rouwen om de dood van Lennon. Minstens drie Beatlesfans pleegden zelfmoord nadat ze hadden gehoord dat John Lennon was doodgeschoten. Yoko Ono liet daarop in een verklaring weten dat de diepbedroefde fans niet toe moesten geven aan de wanhoop waarin ze verkeerden.

A memorial for John in 1980. #RIPJohnLennon #JohnLennon pic.twitter.com/MTQJMp3POt

— Four Headed Monster (@LoveTheFabFour) 8 december 2015

In 1985 kreeg Central Park het Strawberry Fields monument waar sinds dat moment al meer dan dertig jaar elke dag verse bloemen worden neegelegd door fans, die vanuit de hele wereld de plek bezoeken waar Lennon zo graag mocht wandelen met zijn zoontje Sean. In 1970 zong Lennon al de onvergetelijke woorden 'The dream is over'. Helaas kreeg de muzikant een decennium later gelijk. John Lennon mag dan alweer 35 jaar niet meer onder ons zijn, maar zijn muzikale erfenis zal altijd blijven bestaan.

'We all shine on. Like the moon and the stars and the sun!'