FOK!focus: Verboden films

Al sinds de prille dagen van het filmtijdperk komt het voor dat verscheidende films worden verboden. Vroeger ging dit anders. Tot de jaren zestig, toen het hippietijdperk nog niet was aangebroken, hadden filmmaatschappijen een grote invloed. Hierdoor werden de regisseurs beperkt en waren ze aan allerlei belangen verbonden wat betreft politieke ideologieën, seksuele moraal en andere morele kwesties. Waar het op neerkomt is dat er in die tijd dus voor de release al vanuit allerlei perspectieven naar een film werd gekeken, waardoor de film bij uitkomst reeds was voorzien van censuur.

Nieuw perspectief

Na de jaren zestig veranderde de samenleving en werd met name de vrijheid van het individu vooropgesteld. Deze sociale verandering zag je ook terug in de filmwereld. Er kwamen steeds meer onafhankelijke filmmaatschappijen tot stand, waardoor ook regisseurs met een laag budget films konden uitgeven. Zij konden dit geheel in eigen beheer doen, waardoor ze niet afhankelijk waren van de belangen van de grotere filmmaatschappijen. Het gevolg hiervan was dat er sinds die tijd meer controversiële films werden gemaakt, wat niet door elk land in dank werd afgenomen.

Bij dezen een lijst van een aantal bekende films die verboden zijn of waren in een aantal landen! Let's go!

5: A Clockwork Orange (1971)

Deze film van de beroemde regisseur Stanley Kubrick heeft bij uitkomst veel stof doen opwaaien. De film draait om de psychopaat Alex die met zijn crew de straten van het futuristische Groot-Brittannië onveilig maakt. De film werd verboden in Ierland, Singapore en Zuid-Korea. De reden hiervoor was de extreme manier waarop Kubrick de verkrachtingen, het geweld en de seks portretteerde. Het werd als pornografisch gezien en de landen waren bang dat de film de jeugd zou beïnvloeden en inspireren om gelijksoortige fratsen uit te halen. Nu zou je denken: in bijna elke film zit toch wel wat softporno, verkrachting of een moord? Klopt, maar Kubrick heeft het geweld in de film subjectief, vanuit Alex’ visie, in beeld gebracht, waardoor er in eerste instantie geen overduidelijke, belerende toon in zit. Redelijk hypocriet om een dergelijke film te verbieden, aangezien in de gemiddelde Hollywoodactiefilm de ene personage na de ander wordt omgebracht. Gelukkig zijn alle bannen inmiddels opgeheven, hoewel het in Singapore meer dan veertig jaar heeft geduurd. Pas in 2011 was hij in het geheel te bekijken met een 21+ rating. Hoezee!

4: The Texas Chain Saw Massacre (1974)

Ja, zelfs de beroemde horrorfilm van Tobe Hooper, die later nog een remake heeft ondergaan, is in een aantal landen verboden geweest. De film gaat over een man die met een zaag een groep mensen aan stukken snijdt, waarbij de ledematen in het rond vliegen. Verder niets bijzonders, maar wel goed in beeld gebracht. Een lekkere gore-movie, zoals dat zo mooi heet. Helaas kon niet elk individu genieten van het hoge gore-gehalte. De film werd bij de release verboden in: IJsland, West-Duitsland, Noorwegen, Singapore, Zweden en Finland. Voornaamste reden: de extreme mate van geweld die in de film werd getoond. Gelukkig is de ban in alle landen weer opgeheven, hoewel het in Singapore nog tot 2004 heeft geduurd. In 2004 werd er dan eindelijk een ongecensureerde versie uitgegeven met een 18+ rating. Note aan alle cinefielen: verhuis niet naar Singapore als films je lief zijn!

3: Life of Brian (1979)

Deze film behoeft geen intro. Ik hoef alleen te zeggen: ‘Always look at the bright side of life.’ Je zou niet verwachten dat deze lichtzinnige komedie van de Monty Pythoncrew ook maar ergens verboden zou worden. Alleen de wereld is een vreemde plek waar rationaliteit geen hoogtij viert. Hij werd verboden wegens blasfemie in de landen: Ierland, Noorwegen en Singapore (alweer). Vooral de eindscène stootte veel mensen, die de religieuze satire ervan niet begrepen, tegen de borst omdat het Jezus zijn lijden belachelijk zou maken. De filmmakers speelden slinks in op het feit dat de film in bepaalde landen werd verbannen, want ze lieten posters drukken met teksten als: ‘So funny it was banned in Norway!"

2: District 9 (2009)

Een recente film die aangeeft dat heden ten dage films ook nog gewoon verboden worden verklaard. Deze populaire sciencefictionkaskraker van Neill Blomkamp over een fictieve wereld, waarin buitenaardse wezens als tweederangsburgers in Afrikaanse getto’s leven, wordt niet gewaardeerd door de regering in Nigeria. Dit omdat ze vinden dat de Nigeriaanse bevolking wordt afgeschilderd als een stelend en kannibalistisch volk – refererend aan de scène waarin Obesandjo probeert om de hoofdpersoon zijn hand eraf te hakken, en vervolgens op te eten voor superkracht. Verder vindt de regering dat de film de Nigeriaanse vrouwen portretteert als hoeren die louter met buitenaardse wezens het bed delen.

1: The Departed (2007)

De Oscarwinnende film van regisseur Martin Scorsese over een undercoveragent die infiltreert in het team van de beruchte gangster Frank Costello. Het is een misdaadfilm waarin geen religie wordt geschoffeerd, geen ledematen in het rondvliegen en waar geen grote politieke statements naar voren komen. Toch is hij verboden in China. Waarom? De reden is opmerkelijk te noemen. Het gaat om één onbeduidende zin waarin de acteur Matt Damon in een subplot beschrijft dat Beijing vergevorderd militaire computerhardware wil kopen. China vroeg nog of ze de zin wilden veranderen, de filmmakers weigerden. Gevolg: verbanning.

Gelukkig zijn we in Nederland heel tolerant en zijn er hier zelden films verboden.