[OS 2014] Sarajevo; teloorgang na de perfecte Spelen
Op 7 februari gaan de Olympische Spelen in Sochi van start. In aanloop naar de Winterspelen brengen wij jullie een reeks van specials over de vele facetten van dit grootse evenement. Elke vrijdag kun je een special lezen die gaat over Sochi, Nederlandse sporters, olympische historie en andere mooie verhalen rond dit grote evenement.'
De Olympische Spelen in Sochi zijn pas de eerste Winterspelen die in Rusland worden gehouden. Eén keer eerder werden de Winterspelen 'in de buurt' gehouden, namelijk in Sarajevo. Dat was toen nog een stad in het voormalige Joegoslavië en het waren de eerste Winterspelen die in een communistische staat werden gehouden. Ze wonnen bij de selectie met drie stemmen verschil van het Japanse Sapporo.
Voor Nederland werden het weinig succesvolle Spelen. Sterker; er werd voor het eerst sinds 1960 geen medaille gehaald op een Winterspelen. We moesten het doen met een vijfde en zesde plaats voor Yvonne van Gennip op de 3000- en 1500 meter als hoogtepunten. Daarentegen was de organisatie eigenlijk perfect te noemen, zeker voor een land dat nog geen eerdere ervaringen had met het organiseren van grote kampioenschappen. Er waren zelfs geen noemenswaardige fouten of organisatorische problemen te noemen.
Op sportief gebied zijn er daarentegen genoeg mooie prestaties te noemen. Bijvoorbeeld de bijna clean-sweep van de Oost-Duitse dames bij het langebaanschaatsen. Ze wisten in de Zetra Ice Rink tien van de twaalf beschikbare medailles binnen te halen. Een hoofdrol was daarbij weggelegd voor Karin Enke, die twee keer goud en twee keer zilver wist te winnen. Het hoogtepunt van de Spelen was er misschien wel bij het ijsdansen, waar het Britse duo Jayne Torville en Christopher Dean die al dansend op de Bolero van Ravel de perfecte scores wist binnen te halen.
De kúr van Torville en Dean. (Bron YouTube)
Daarnaast waren er nog enkele 'eerste keren' te melden. Het paralympisch skiën was voor het eerst een demonstratiesport, terwijl de Senegalees Lamine Guèye de eerste zwarte Afrikaanse skiër was die meedeed aan de Winterspelen. Bill Johnson was de Amerikaanse man die olympisch goud pakte bij het alpineskiën, door de afdaling te winnen. en reuzenslalomskiër Jure Franko zette figuurlijk het thuisland in vuur en vlam door de eerste Joegoslavische medaille binnen te halen op de Winterspelen.
Nee, op sportief en op organisatorisch gebied was er helemaal niks aan te merken op de Spelen van Sarajevo. Sterker nog; er zijn genoeg mensen die de Spelen van toen de beste Winterspelen vinden die ooit zijn gehouden. Je zou denken dat, net als na de andere Spelen, de verschillende accommodaties dan wel gekoesterd zouden worden. Dit gebeurde dan ook wel, zij het voor hele andere doeleinden dan verwacht.
Op 5 april 1992 brak er een nieuw tijdperk aan voor de stad, dat werd uitgeroepen als hoofdstad van de nieuwe staat Bosnië en Herzegovina. Op die dag werd studente Suada Dilberović gedood, wat officieel werd beschouwd als het begin van de jaren van belegering van de stad. In de drie jaren van oorlog werd de stad veelal beschoten en gebombardeerd vanuit de bergen, waar het Joegoslavische Volksleger zijn intrek had genomen.
Zij gebruikten grote delen van het olympisch park om zich in te verschansen. Zo werd de bobsleebaan gebruikt als strategische plek om de artillerie te plaatsen en om daar vanuit de stad onder vuur te nemen. Op dit moment staat de baan er nog steeds, echter wordt het enkel gebruikt voor jeugd dat hun graffitikunsten probeert te vertonen.
Diverse podia van de sneeuwsporten hadden echter een ander doel. Achter de podia werden vaak executies uitgevoerd tijdens de oorlog.
Eén van de podia waarbij diverse executies plaatsvonden. (Bron: Wikicommons/Hedwig Klawuttke)
Ook in de accommodaties van bijvoorbeeld het schansspringen zijn de wonden van de oorlog nog zichtbaar. Om het gebied weer uit het slop te trekken werd getracht om de Olympische Winterspelen van 2010 naar het gebied te halen. Ondanks dat het misschien wel de meest compacte Spelen geweest zou kunnen zijn en dat het bid volledig werd ondersteund door bestuur en bevolking, werd het bid niet goed ontvangen door het IOC.
Na de evaluatie van het bid bleek dat men zich ernstige zorgen maakte over de infrastructuur in de omgeving, die door de oorlog zwaar was beschadigd. Ook waren er zware twijfels over de financiën en mede daardoor werd het bid afgewezen voor de Spelen die uiteindelijk naar Vancouver ging. Wat achterbleef is een troosteloos stukje historie dat ondanks de groei van Sarajevo zelf, voorlopig eerder de wonden van de oorlog laat zien, dan de glorie van de Spelen.
De bobsleebaan lijkt nu meer op een geluidsscherm. (Bron: Wikicommons/Julian Nitzsche)
