Interview: Jason Haxton
Morgen draait de film The Possession in the bioscoop. De film die draait om een behekste dibbuk-doos is gebaseerd op waargebeurde feiten. Hoe waar en echt is het precies? En wat zijn deze zogenaamde feiten dan? FOK!film had een interview met Jason Haxton, de huidige eigenaar van de beruchte doos.
Jason Haxton met de dibbuk-doos.
Hallo Jason. Om maar meteen met de deur in huis te vallen: wat is een dibbuk?
Een dibbuk, ook wel dybbuk geschreven, is de naam voor een dolende ziel en komt uit de Joodse geschiedenis. Het is een Hebreeuws woord dat 'gehecht' betekent. De spirituele dibbuk hecht zichzelf aan een menselijk lichaam en neemt de controle over deze persoon. De entiteit deelt zo het lichaam. Volgens het Joodse geloof heeft deze dolende ziel het doel in het eigen leven niet kunnen voltooien en heeft op deze manier een tweede kans om dit nu wel te doen.
De dibbuk verlaat het lichaam pas als het doel waarvoor deze bestaat is afgerond of als de ziel kan inzien wat de problemen of verkeerde keuzes waren in het vorige leven. Er wordt geloofd dat dit soort zielen in een container vastgehouden kan worden. Dit is wat er gebeurde met de houten wijnkist.
Houten wijnkist? Kan je iets meer vertellen over jouw dibbuk-doos?
Het verhaal van de dibbuk-doos komt van de eerste koper van de doos, Kevin Mannis. Hij kocht de wijnkist voor zijn antiek- en curiosawinkel in Portland, Oregon. Eenmaal terug in zijn winkel dacht hij dat de kist een mooi cadeau voor zijn moeder zou zijn, die enkele weken later jarig was. Bijna direct bij binnenkomst in de winkel merkte iedere aanwezige de kracht van de kist op. De werknemer die die dag moest werken hoorde gevloek en het knappen van gloeilampen. Zij is die avond de winkel uitgelopen en nooit meer terug naar het werk gegaan.
Kevin gaf de kist enkele weken later aan zijn moeder. Toen zij het cadeau kreeg werd zij geveld door een beroerte en werd gedeeltelijk blind, kon niet meer praten en was deels verlamd. In de tijd dat zij de doos in haar bezit had ervoeren mensen die in de buurt van de doos sliepen de meest onverklaarbare gebeurtenissen. Zij droomden dat ze in elkaar werden geslagen door een oude vrouw, ze roken een vreemde geur en zagen duistere, schaduwachtige figuren. Kevin kreeg door dat de problemen waren ontstaan nadat hij de doos cadeau had gedaan en, omdat hij bang was voor zijn eigen gesteldheid, verkocht de doos zo snel mogelijk via een online veiling. De winnaar was een student aan Truman State University. De student kreeg vrijwel direct last van insectenplagen en zag ook de schaduwfiguren. Toen zijn haren met bossen begon uit te vallen moest hij zo snel mogelijk van de kist af, wederom via een online veiling.
Via zijn huisgenoot kreeg ik lucht van de kist. Ik was hartstikke nieuwsgierig! Ik kocht de doos en vrijwel direct kreeg ik gezondheidsproblemen. Omdat ik doodsbang was voor mijn eigen veiligheid ging ik op onderzoek uit en sprak met de eerste eigenaar, Kevin Mannis. Met mijn hulp kon Kevin de familie achterhalen van afkomstig is. De houten 'dibbuk-doos' was gemaakt door een Joodse familie die met het geestenrijk contact wilde leggen tijdens de Holocaust. De houden wijnkist moest begraven worden met een familielid van 103 jaar oud, maar een orthodoxe rabbi weigerde het verzoek van de familie. Daarom is de doos uiteindelijk verkocht aan Kevin.
De familie waar de kist van was kreeg door dat zij de dibbuk-doos nooit hadden moeten verkopen. Ze hebben altijd moeite gehad met het feit dat ze de doos niet met het familielid konden begraven en wilden de doos ook niet bij hen houden. Ze hebben geprobeerd hun fout te erkennen door de eerste koper de volledige achtergrond en werking van de doos uit te leggen. Toen ze erachter kwamen hoeveel stof het verhaal deed opwaaien hebben ze zich volledig voor de wereld afgesloten en zijn niet meer bereikbaar geweest voor commentaar. Hun laatste woorden waren: "De dibbuk-doos is in beweging gezet. Het stopt nooit, nooit meer!" Inmiddels is de doos ingebouwd in een acaciahouten ark met 24-karaats goud, om de effecten te beperken.
De behekste doos is dus een Joods artefact?
Rabbi's en joodse musea hebben geen enkele twijfel dat het joods is, het is verre van standaard, maar ook weer niet vreemd of onverwacht. Het heeft heel persoonlijke eigendommen dat de familie absoluut niet uit de doos wil hebben of als discussie wil opstarten. Enkele jaren geleden heb ik Hebreeuws geleerd en door subtiele trucjes is er in de kist een reeks Hebreeuwse teksten te lezen die een zeer gevorderde kennis van de taal vereisen. De tijd die in de kist is gestoken om de letters te maken is erg indrukwekkend. Daarnaast is in het Hebreeuws de naam van God gegraveerd, dus het is ook een religieus object waar je niet mee kan spotten.
Wat zit er eigenlijk in de doos?
In de doos zit een granieten beeldje met het Hebreeuwse woord Shalom er in gegraveerd. Shalom staat voor de hoogst haalbare soort van vrede, die meestal wordt behaald in de dood. Verder zijn er twee lokken haar die zijn vastgebonden met wit draad, een gedroogde roos, een rituele gouden kopje en twee koperen muntstukken uit 1925 en 1928. Als laatste zit er een vreemde zwarte kaarshouder die is verbrand en verbogen; het staat op een voet in de vorm van een tentakel.
Wat is het nut van deze voorwerpen?
De voorwerpen werden volgens rituelen gebruikt om de bescherming van God te vragen en om verbinding te krijgen met de spirituele wereld. Zo kan je in theorie antwoorden krijgen over het verleden en de toekomst.
Wat is er met u gebeurd sinds u de doos heeft?
Sinds ik de doos heb ervaar ik hele profetische dromen, gezondheidsproblemen zoals verlies van zicht, het gevoel van stikken, een metaalsmaak die weken blijft, rillingen en ik zie schaduwfiguren die over de muren en vloer vliegen. Veel van deze problemen zijn jarenlang doorgegaan, totdat ik met hulp van rabbi's en kabbala-studenten de boel onder controle kon houden.
U bent getrouwd en heeft kinderen. Kunt u garanderen dat er niets gebeurt met u of met hen?
Sinds ik de doos bezit... ehm... anders verwoord; sinds ik de 'bewaarder' ben van de dibbuk-doos voor bijna acht jaar heb ik een hele reeks aan verschillende gedachten en gevoelens gehad over de effecten. Iedere 'onderhouder' van de dibbuk doos voelde zowel een verlossing als een zwaar verlies bij het afstaan van de kist. Iedereen heeft spijt van het feit dat zij de doos niet meer bezitten.
Toch heb ik geen Joodse geestuitdrijving geprobeerd. Ik heb wel hulp gezocht in het Joodse geloof. Ik besloot om niet te snel te beslissen en de doos zoals mijn voorgangers af te staan, maar ik heb samengewerkt met wetenschappers, kabbalisten, wicca-personen en mensen die paranormale gaven bezitten om de energie van de doos in te perken. Nu staat de doos in een ark met 24-karaats goud, wat alle vreemde effecten zeer goed in toom lijkt te houden.
Op dit moment heb ik alles gedaan om de dibbuk-doos in ieder opzicht uit de buurt van mijn vrouw en kinderen te houden, ook de informatievergaring er over. Mijn kinderen waren erg jong toen ik de doos kocht, dus dat was goed te doen. De afgelopen acht jaar hadden zij geen enkel idee waar het precies stond en wat er qua communicatie allemaal speelde in mijn e-mails met rabbi's, geleerden en paranormale wetenschappers.
Hoe vind uw familie het dat u de doos in bezit heeft?
Mijn vrouw heeft helemaal niets met het paranormale, het zit gewoon niet in haar aard. Mijn kinderen lijken in dat opzicht meer op mij en hebben interesse in het onbekende. Ze nemen het hoe het is. Als dat oké is dan is het klaar, zo niet… Tsja, dan ook. Ze leven in het heden en maken zich geen zorgen over wat komen gaat. Mijn kinderen benaderen het onderwerp 'dibbuk-doos' met respect en voorzorg. Hoewel het vrij toegankelijk is in mijn werkruimte heb ik mijn kinderen nog niet kunnen betrappen op het benaderen van de kist. Het is meer als een slapende hond in de hoek van een huis. De kist zit in de persoonlijke ark genesteld, je kan het beter met rust laten.
Over de film. U was 'production consultant', hoe vind u het eindresultaat geworden?
De film belicht al het duistere en enge over de werkelijke dibbuk-doos en de werking hier van. Het combineert de dingen die in het echt zijn gebeurd in één extreem eng verhaal over hoe de doos een familie beïnvloed. Het was een verrassing en eer om dit echte verhaal naar het grote scherm te brengen met horrormeester Sam Raimi en zijn Ghost House Pictures. En natuurlijk ook met regisseur Ole Bornedal, die echt de spanning en psychologische angst weet op te wekken. Als je Ole zijn films hebt gezien weet je precies wat ik bedoel.
Ik heb de film gezien en er zijn erg veel extreme momenten in de film die ik moeilijk in het echt kan bedenken. Een voorbeeld is de kamer die vol zit met tweeduizend motten. Is iedere gebeurtenis in de film gebaseerd op waargebeurde feiten of zijn sommige activiteiten verzonnen?
De zwerm met insecten is echt, in het echt zwermen ook schorpioenen, duizendpoten en kleine muggen rondom de dibbuk-doos. Zelfs het wezen dat je aan het einde van de film ziet is gebaseerd of een waargebeurde activiteit met ectoplasma dat uit me kwam. Ik voerde een ritueel uit voor de verzegeling van de kist in de huidige ark en nam daarna een reinigend bad in basilicum met zeezout en salie er doorheen gemengd. Het plasma brandde in de lucht.
Wat raadt u iedereen aan die meer over de doos wil weten of er misschien zelf eentje thuis heeft staan?
Alles is terug te vinden op de website www.dibbukbox.com. Meer foto’s van de doos en ark en de inhoud zijn er terug te vinden, net zoals meer details over het verhaal achter de kist. Over de details, neem niets voor lief en ook jij kan dan achter antwoorden komen.
Denkt u dat de entiteit in de doos weet heeft van de film die erover is gemaakt?
De dibbuk-doos lijkt een eigen bewustzijn te hebben. Ik voel dat er een bepaald bewustzijn is dat zich aan de doos heeft gebonden, misschien een persoon die op een bepaalde manier zijn energie kan koppelen aan wat er in de doos zit. Ik weet het niet zeker. Maar het doet wel iets. In de golf van aandacht richting de doos door podcasts, de promotie van de film zelf en ook mijn boek The Dibbuk Box, ik denk niet dat wat er in de kist huist een gevoel heeft van wat er precies gebeurt. Maar dit kan een van de doelen zijn. Het is juist een manier om achter de waarheid achter de dibbuk te komen achter de dibbuk, het was de opdracht of behoefte om het mysterie op te lossen. Ik zie niet hoe al deze informatie de dibbuk niet zou kunnen verlichten, dus het kan eindelijk rust vinden. Missie geslaagd.
