FOK!filmblik - Op het juiste spoor
Het is deze week vijftig jaar geleden dat er een enorme treinramp plaatsvond bij het tot op dat moment vrijwel onbekende Harmelen. Een stoptrein uit Rotterdam boorde zich in een sneltrein uit Leeuwarden met als resultaat 93 doden en meer dan 50 gewonden. Op het moment dat ik hierover een stukje op de radio voorbij hoorde komen zat ik net te peinzen waarover ik de column van deze week zou gaan schrijven. Treinrampen. Een onderwerp waar best wel heel erg veel films over zijn gemaakt. Uiteraard is er direct al een hele stapel die we meteen aan de kant kunnen schuiven. De uitgekauwde dramafilms die je nog wel eens bij een commerciële zender op een laat tijdstip ziet voorbij denderen en waar eigenlijk geen enkel zinnig denkend mens zijn tijd aan besteed.
Er zijn echter ook treinrampfilms waarbij je, op het puntje van je stoel, met de hoofdrolspelers meeleeft en je de spanning beleeft alsof je zelf in de trein zit. Een goed voorbeeld bam zo'n rampenfilm is Unstoppable van Tony Scott uit 2010 waarin een op hol geslagen trein op een grote stad afkomt, uiteraard met een uiterst explosieve lading aan boord. Natuurlijk zit een ieder die kijkt stiekem te hopen dat die trein waanzinnig uit de rails jakkert - tenslotte kijken velen daarvoor ook naar bijvoorbeeld het wielrennen of Garmisch Partenkirchen op nieuwjaarsdag, in de hoop dat er iemand fijn op zijn c.q. haar bek gaat - maar uitgaande van het feit dat het een Hollywoodfilm is weten we helaas wel beter. Nee, voor een echt fijn in beeld gebracht treinongeluk moeten we bij films zijn als Super 8 van J.J. Abrams en Knowing van Alex Proyas.
Treinen doen het over het algemeen wel goed in films. In de allereerste western ooit gemaakt, The Great Train Robbery uit 1903, speelt 'het ijzeren paard' al een hoofdrol. Niks leuker dan een op hol geslagen trein met als eindstation rampspoed en ellende. Denk maar eens aan bijvoorbeeld de tv-film The Runaway Train (1973), Money Train (1995), Under Siege 2: Dark Territory (1995) en niet te vergeten de eindscène van Silver Streak (1976), met onder meer Gene Wilder en Richard Pryor, waarin een trein dwars door een stationsgebouw heen vliegt.
Een ijzersterke film, waarin het draait om een aanslag op een sneltrein, zien we in de thriller Source Code uit 2011. Jake Gyllenhaal speelt in de film een helikopterpiloot die moet zien te voorkomen dat er een bom ontploft in een volgepakte forensentrein. Door het computerprogramma 'Source Code' kan hij acht minuten lang het leven van een willekeurige passagier overnemen en zo maakt hij de aanslag meerdere keren mee. Een zeer aangename film van regisseur Duncan Zowie Heywood Jones, ook bekend als de zoon van acteur en zanger David Bowie. Pa David oftewel 'The Thin White Duke' behaalde trouwens vorige week zondag de AOW-gerechtigde leeftijd van 65, al denk ik niet dat de beste man nu achter de geraniums gaat zitten.
Over rampenfilms gesproken, afgelopen zondag zou Elvis the Pelvis 77 jaar zijn geworden als hij in 1977 niet was gestopt met ademhalen. Tussen de jaren 1956 en 1969 maakte de koning van de rock–'n–roll maar liefst 31 films en het merendeel daarvan zijn wanproducten met een verhaal zo dun als een rijstvloeitje. Ok, Jailhouse Rock (1957), Love Me Tender (1956) en King Creole (1958) zijn aardige films, maar als je daar dan films als Change of Habit (1969), Harum Scarum (1965) en Blue Hawaii (1961) tegenover zet weet je wel naar welke kant de weegschaal gaat hangen. Elvis Presley was een prima zanger maar acteren kon hij niet echt geweldig. Ik houd mijn hart dan ook al vast als ik hoor dat Jan Smit een grote rol gaat spelen in een film over het bombardement op Rotterdam in de Tweede Wereldoorlog. Jan Smit die 'Als De Morgen Is Gekomen' zingt tussen de puinhopen van Rotjeknor? Jan Smit die achter een Duitse soldate aanhuppelt terwijl hij 'Dan Volg Je Haar Benen' loopt te jengelen? Wie het weet mag het zeggen.
