De Elfstedentocht van 1963

Deze maand staat FOK!sport in het teken van de Tocht der Tochten, de Elfstedentocht. Vandaag wordt de tocht van 1963 nader bekeken.

18 januari 1963 vond de twaalfde Elfstedentocht plaats. Velen noemen het de verschrikkelijkste Elfstedentocht uit de geschiedenis. Deze editie was de eerste waarvan live verslag op radio en televisie werd gedaan, hierdoor kon heel Nederland de tocht meebeleven.

De wedstrijd

In het begin zorgde het vele publiek al bijna voor een groot probleem. De grote druk die zij uitoefenden op het ijs zorgde ervoor dat er scheuren in het ijs kwamen en er water naar boven kwam. Vlak na de start nam een kopgroep van 50 man, met alle favorieten, afstand van de rest.

Reinier Paping was degene die, middels een hoog tempo, de groep uit elkaar rukte en ervoor zorgde dat hij, samen met vijf anderen de nieuwe kopgroep vormde. Paping scheen onvermoeibaar te zijn, aangezien hij daarna nog eens aanzette en zelfs in zijn eentje voor kwam te liggen met drie minuten voorsprong op de rest. Toen Paping, alleen, over de finish kwam bleek hij uiteindelijk dik 22 minuten voorsprong te hebben opgebouwd.

Ook bij de finish stonden veel mensen op het ijs om de winnaar te begroeten.  Het ijs begon onheilspellend te kraken en de politie kon net op tijd er voor zorgen dat de massa van het ijs afging. Anders had dit tot rampzalige gevolgen kunnen leiden.

Tijdens de rit vielen, mede dankzij het weer, veel deelnemers en raakten er ook enkele (zwaar)gewond. Het bleek een waar slachtveld te worden. Al in Stavoren waren veel deelnemers uit de race gestapt en weer op weg naar Leeuwarden met de trein.

Koningin Juliana was samen met prinses Beatrix ook aanwezig om de heugelijke gebeurtenis mee te maken. "Meneer Paping ik heb toch zo'n bewondering voor u", herhaalde Beatrix keer op keer dik ingepakt in drie winterjassen en twee mutsen op haar hoofd.

Het weer

De tocht werd in zijn geheel gekenmerkt door de absurde weersomstandigheden. Mannen met bevroren baarden, schaatsers die sneeuwblind werden en bevroren tenen werden het beeld van deze editie van de Elfstedentocht. Het vroor bij de start 18 graden, in combinatie met 20 centimeter sneeuw zorgde dat voor een extreem lage gevoelstemperatuur. Deze intergalactische omstandigheden zorgden ervoor dat er in 2009 een film over deze tocht op het witte doek verscheen: De hel van '63.

Cijfers

Van de 9.294 toerrijders haalden 69 mensen de finish. Er begonnen ook 568 wedstrijdrijders aan de tocht, hiervan kwamen er maar 58 over de finish. In totaal waren er dus 9.862 schaatsers aan de start verschenen en 200 kilometer verder kwamen er maar 127 over de finish.