Leugenaren op video ontmaskeren

In samenwerking met Leugens.nl een selectie uit de strooptocht naar onwaarheden. Vandaag voor de zesde keer.

Door Peter Olsthoorn

De beroemde Iraakse mediaminister al-SahafAfgelopen zaterdag zat ik op het puntje van m'n stoel om te luisteren naar de Canadese wetenschapper Steve Porter. Hij beweert een methode te hebben ontwikkeld om op video de uiting van echte emoties te onderscheiden van namaak. Porter hakt een opname in frames en bekijkt die stuk voor stuk. Of, beter gezegd, hij analyseert die beeld voor beeld. Urenlang worden de beelden op een scherm gehouden naast foto's van uitdrukkingen met echte emoties.

Lijken de beelden van huilende, lachende of boze mensen op de sjablonen van de foto's, dan vindt Porter de uitingen echt. Anders vermoedt hij namaak. De kern van zijn methode is de verdeling van het gelaat in tweeën: het onderste deel is redelijk in staat om uitdrukkingen van emoties na te bootsen. Maar het bovenste deel doet moeilijk mee.

Porter vertoonde filmpjes van personen die hun 'dierbaren' hadden omgebracht, waarna ze hen als 'vermist' opgaven en voor de tv-camera diepe treurnis tentoonspreidden. In één reportage over zo'n moordenaar is diens aanvankelijke 'verdriet' te zien. Het is namaak.

Uiteraard is dit onderwerp actueel in verband met het vermiste meisje Maddy, In de reacties viel een lezer me aan vanwege het oprakelen van zo'n verband gezien de radeloosheid van de ouders. Het lijkt me nogal relevant, maar wellicht vinden jullie de koppeling ook onkies. Zeg het maar! Overigens biedt dit onderwerp met enige fantasie een geweldig toekomstperspectief: stel dat de vergelijking door Porter cs. wordt geautomatiseerd. En dat die software als webdienst beschikbaar zal komen.

Zodat je van elke geuite emotie even kunt nagaan of het echt is. Welke enorme gevolgen zal dit niet hebben? Of valt dat wel mee, en kunnen we intuïtief ook leugenaren goed ontmaskeren? Volgens Steve Porter niet. We denken dat we dat goed doen, maar we bakken er niets van volgens hem. En hij kan het weten want zijn vrouw is ondervrager bij de politie.

Trouwens, waarom is er eigenlijk nog geen online leugendetector voor spraak?

En nog een dienstmededeling: het domein Fotojokken.nl is inmiddels in m'n bezit.