Doctor Who: The Woman Who Fell to Earth

Peter Breuls

De revival van Doctor Who, een serie die in 1989 na 26 seizoenen werd geannuleerd maar in 2005 weer tot leven werd gewekt, duurt nu al zo'n dertien jaar. In die tijd heeft de BBC ons tien seizoenen en een aantal extra specials gebracht, en het aantal Doctors verhoogd van acht naar veertien. Van die veertiende Doctor, in naam de dertiende, zagen we tot nu toe weinig meer dan een onthullingsvideo en de traditionele regeneration-scène. Deze vond plaats in een aflevering waarin, hoewel gespeeld door een andere acteur, ook de allereerste Doctor te zien was.

Die aflevering, kerstspecial Twice Upon a Time, was niet alleen het afscheid van Peter Capaldi als the Twelfth Doctor, maar ook van showrunner Steven Moffat. Hij nam in 2010 het stokje over van Russell T Davies, die de serie in 2005 opnieuw op het scherm bracht, en bracht ons zes seizoenen, twee Doctors en een handvol companions met soms bijzonder complexe verhalen. Moffat had zijn strepen al verdiend voordat hij aantrad als showrunner; als jarenlange fan van de serie was hij te vinden op fan-fora, schreef hij verhalen voor fanpublicaties en in 1999 het scenario voor de Doctor Who-parodie The Curse of Fatal Death, waarin Rowan Atkinson (met enkele anderen) de rol van de Doctor speelde. Bovendien werkte hij onder Russell T Davies al sinds het eerste nieuwe seizoen aan zijn eigen afleveringen, waaronder het nog immer populaire Blink. Moffat was, kortom, verre van een Doctor Who-newbie toen hij de show overnam, dus wie zou er in zijn voetsporen kunnen treden?

Doctor Who: Sharon D. Clarke, Mandip Gill, Jodie Whittaker, Brandon Walsh, Tosin Cole (Foto: BBC)

Het antwoord ligt in dezelfde lijn als Moffats benoeming: Chris Chibnall schreef al in 2007 een aflevering voor de serie (42, met Freema Agyeman en David Tennant) en was rond die tijd al showrunner van Doctor Who-spinoff Torchwood. Niet veel later bedacht hij voor een andere Britse omroep de serie Broadchurch, terwijl hij nog steeds een aantal afleveringen aan Doctor Who bijdroeg. In Broadchurch werden hoofdrollen gespeeld door, onder andere, voormalig Doctor David Tennant en, zo bleek in de zomer van 2017, aankomend Doctor Jodie Whittaker. En daarmee was het klokje weer rond.

Chibnall liet deze week, in zijn eerste aflevering, zien geen Moffat te zijn. Geen complexe tijdlijnen, moeilijke connecties tussen personages of, voor zover we weten, zaadjes voor langlopende ingewikkelde (maar oh zo boeiende) verhaallijnen. Het verhaal van The Woman Who Fell to Earth was eigenlijk heerlijk eenvoudig, ontspannen en ongecompliceerd.

Wetende dat de entree van een nieuwe Doctor een evenement op zich is ging de aandacht eerst uit naar de nieuwe companions. Ryan, Graham en Yasmin, samen met tijdelijke companion Grace, kregen ruim de gelegenheid het publiek aan zich te laten wennen. Dankzij het ontbreken van de opening credits en de initieel weinig bovennatuurlijke scènes met de nieuwe personages zou een onvermoede BBC-kijker (die niet naar de omroeper heeft geluisterd) misschien niet hebben vermoed naar Doctor Who te zitten kijken, totdat er ineens buitenaardse objecten verschenen en er van alles mis leek te gaan. Enter the Doctor. Met een klap landde ze in de levens van de nieuwe companions en ze barstte direct van de energie die we, sorry Capaldi, de afgelopen drie jaar toch een beetje gemist hebben.

Doctor Who: Jodie Whittaker (Foto: BBC)

De Thirteenth Doctor, eindelijk in actie nadat in juli 2017 al bekend werd gemaakt dat ze gespeeld zou worden door Whittaker, zat direct vol adrenaline (of regeneration-energie, natuurlijk), voelde dat er mensen in nood waren, ging aan de slag en zeurde nergens over. Nou ja, ze was nog volop bezig te worden wie ze de komende jaren zal zijn en dat is bij elke Doctor weer even aftasten. Chibnall wist hierbij prima te voorkomen een herhalingsoefening te doen van de vorige 'new Doctor'-perikelen; op een paar opmerkingen over een identiteitscrisis en een gepast "why are you calling me madam?" na, lag er eigenlijk helemaal niet zo veel nadruk op het feit dat dit de eerste aflevering van deze Doctor is. En eigenlijk is dat heel verfrissend; de vaste kijker weet allang hoe dat allemaal gaat als een Doctor net een regeneration heeft ondergaan en hoeft niet steeds hetzelfde te zien, en een nieuwe kijker hecht helemaal niet zo veel waarde aan al die informatie die alleen leuk is voor fangirls en -boys.

De vraag is in hoeverre Chibnall zijn nieuwe Doctor op de achtergrond van de verhalen blijft houden. Qua persoon, althans. Deze Doctor neemt de leiding op een manier die doet denken aan David Tennant, maar zonder de emotionele bagage die Tennant, de Doctor die iedereen verloor, met zich meedroeg. Dat maakt haar meer gericht op andermans problemen dan op die van haarzelf, al is het na een enkele aflevering misschien wel veel te vroeg om zulke vergelijkingen te maken.

Willen we die vergelijking toch maken, dan kunnen we niet om de titel van de aflevering heen. Initieel leek deze op de Doctor te slaan; ze viel immers uit haar TARDIS richting onze planeet. Maar in de laatste momenten van misschien wel de leukste companion uit deze aflevering, Grace, werd pijnlijk duidelijk hoe poëtisch deze titel was: vallend naar haar dood bracht ze Ryan en zijn stief-opa Graham dichterbij elkaar. Dat ze vervolgens samen in het koude vacuüm van de ruimte belanden maakt het vormen van een band ongetwijfeld gemakkelijker. Maar deze focus op de companions boven de Doctor, hoewel niet ongebruikelijk in de serie, maakt seizoen 11 wel meteen enorm toegankelijk voor nieuwe kijkers. En dat is ook precies wat Chibnall heeft verklaard voor ogen te hebben; ken je Doctor Who niet? Begin dan hier! Ken je de serie wel? Welkom terug!

Doctor Who: Jodie Whittaker (Foto: BBC)

Met een lekker eenvoudig verhaal over een lekker eenvoudig te verjagen schurk was er deze week voldoende ruimte om Ryan, Graham, Yasmin en de Doctor te leren kennen en te wennen aan de veranderingen in de serie. Whittakers Doctor lijkt levenslustig, betrokken bij anderen, doortastend en vooral positief ingesteld - precies wat een Doctor moet zijn. En er blijft nog genoeg te ontdekken over: hoe ziet de TARDIS er nu van binnen uit? Hoe zien de opening credits er uit? Heeft nieuwe componist Segun Akinola ook in de begincredits die kenmerkende tonen van Delia Derbyshire verwerkt, of blijft dat een toegift voor tijdens de aftiteling? Heeft Chibnall stiekem toch een overkoepelende verhaallijn bedacht, ook al kondigde hij aan dat dit seizoen allemaal losstaande afleveringen zullen zijn?

Ik kan niet wachten om het allemaal te ontdekken. Welkom terug, Doctor.