Don't Breathe
Een horrorfilm die geen clichés of semi-spookachtige bovennatuurlijkheden nodig heeft om eng te zijn. Eigenlijk is Don't Breathe, een sterke horrorthriller zonder monsters, spoken, seriemoordenaars of bezeten personen, voor regisseur Fede Alvarez de ideale film om zijn debuut mee op te volgen.
Alvarez maakte in 2013 naam met Evil Dead, de remake van Sam Raimi's horrorklassieker uit 1981, die ook stiekem gold als een vervolg op de originele films. De film werd positief ontvangen door publiek en critici vanwege de angstaanjagende en gruwelijke manier waarop het originele verhaal werd herverteld. Alvarez toonde zich een waardig opvolger van Sam Raimi, die overigens gewoon bij Evil Dead betrokken was als producer en die rol ook bij Don't Breathe vervulde.
Na Evil Dead, Alvarez' eerste grote film na het maken van enkele korte films, wilde hij bewust niet nog een keer andermans werk namaken of voorzetten. Hij koos om een origineel concept uit te werken, en Don't Breathe kwam hieruit voort. De film vertelt over een drietal criminelen, semi-kanslozen uit een arme wijk, die af en toe een inbraak doen om wat bij te verdienen. Als ze horen van een blinde man die in een bijna leegstaande wijk woont, die bovendien zijn dochter verloor in een ongeluk en de aanzienlijke schadevergoeding die hij ervoor kreeg in huis bewaart, ziet de groep een logisch en bovendien makkelijk doelwit. Een simpele kraak, maar het zal niemand verbazen dat deze klus zo simpel niet blijkt te zijn. De blinde man, gespeeld door Stephen Lang (Avatar), kan namelijk prima voor zichzelf zorgen. Hij vecht terug, en al snel is het boeventrio in serieus gevaar.
Eigenlijk is Don't Breathe in de basis helemaal geen horrorfilm. Het is een thriller, over mensen onderling die het tegen elkaar opnemen, waarbij het voor de kijker onduidelijk is wie de grootste kans heeft de slag te winnen. Bovendien is er sprake van twee tegenpartijen en voor beide kampen valt begrip op te brengen. Zit je daarom niet in spanning of het trio het wel overleeft, dan vrees je misschien voor het welzijn van de blinde man. Maar Don't Breathe is, door de wijze waarop Alvarez het kat-en-muisspel in beeld brengt, tóch een horror. Dat is niet in de laatste plaats omdat het niet blijft bij een strijd tussen inbrekers en een toch-niet-zo-weerloze bewoner, maar ook (en vooral) omdat elementen van spanning, angst, mysterie en de nodige onverwachte gebeurtenissen elkaar mooi aanvullen. De angst dat het één en ander verkeerd afloopt wordt gevoed door de eerste momenten in de film, die kort verklappen wat één van de personages, gespeeld door Evil Dead's Jane Levy, gaat overkomen. Het zaait twijfel. En uiteindelijk wordt deze thriller-horror, met behulp van een simpel pipetje, toch flink goor. Yikes.
De grote kracht van Don't Breathe zit echter in de blinde man. Hij is een legerveteraan en zowel zijn blindheid als de wetenschap dat hij een dochter is verloren vertellen ons hoe hij momenteel in het leven staat. Hij houdt vast aan wat hij heeft, of zoekt een vervanging voor wat hij is verloren, en doet dat met passie, doorzettingsvermogen en een klein beetje gestoordheid. Met hem valt niet te spotten, zo merken de inbrekers, maar ook los van de inbraaksituatie lijkt de blinde man niet iemand die je tegenover je wil hebben. Lang, niet onervaren in het spelen van militairen, zet iemand neer die emotioneel gedreven is, maar ook keihard kan zijn, wat bijdraagt aan die moeilijke keuze om in dit verhaal partij te kiezen.
Met Don't Breathe weet Fede Alvarez te tonen dat hij meer kan dan een bestaand idee opnieuw uitwerken. De film zoekt de grenzen op, duwt daar flink tegenaan en weet op meerdere manieren het horrorstempel te verdienen, zonder echt te vervallen in vaag mysterie of afgezaagde gruwelijkheden. Alvarez durft ver te gaan en slaagt geweldig in het neerzetten van een film die in ieder geval niet saai genoemd kan worden.
FOK! sprak ook met schrijver en regisseur Fede Alvarez over Don't Breathe, het maken van horrorfilms in Hollywood en het kijken van zijn eigen films met een publiek. Het interview kun je hier lezen.